Витамины, их функции в организме, жирорастворимые витамины

Buxoro davlat universiteti

9-7 Btus 20 guruh talabasi

Rajabova N ning

BOLALARDA VITAMINLAR YETISHMOVCHILIGINING OQIBATLARI

mavzusida

VITAMINS are the low molecular weight organic compounds necessary for normal vital activity which synthesis at organisms of the yielded kind is absent or is circumscribed.

VITAMINLAR

– организмнинг нормал ҳаёт фаолияти учун зарур бўлган паст молекулали органик моддалар, улар организмда синтезланмайди ёки синтези чегараланган.

Vitaminlarni оziga xos xususiyatlari:

• Odam organizmida sintezlanmaydi yoki sintezi extiyojni qoplamaydi.
• Plastik funksiya bajarmaydi, xujayra struktur komponenti tarkibiga kirmaydi.
• Energetik vazifa bajarmaydi, energiya resurs sifatida qоllanilmaydi.
• Maxsus vazifalarni bajaradi, ularni vazifasini boshqa birikmalar bajarolmaydi.
• Yetishmovchiligi patologik xolatni kelib chiqaradi.
• Sutkali extiyoji mg yoki mkg.

Moddalar almashinuvida vitaminlarni axamiyati:

• Kоpgina vitaminlar kofermentlar оtmishdoshi.
• Ba’zi bir vitaminlar antioksidant bоlib, erkin radikallarni faollashiviga tоsqillik qiladi: vit.A, Ye, S, R.
• Yogda eruvchi vitaminlar xosillalari vit.
• A –( retinoyevaya kislota), va vit .D- (kalsitriol) signal molekulalari bоlib uz ta’siri retseptorlar orqali amalga oshiradi.
• Ba’zi bir vitaminlar signal molekulalari sintezida qainashadi – neyromediator va gormonlar sintezida (vit.S).
• Ba’zi bir vitaminlar aminokislotalar sintezida qatnashadi: vit. V10, V12.

VITAMINLAR NOMENKLATURASI

• Vitaminlar lotin harflarida belgilanadi.
• Ularning yetishmasligi natijasida kelib chiqaligan kasalliklar bilan belgilanadi.
• Kimyoviy tuzilishi bоyicha belgilanadi.

ORGANIZMGA VITAMINLARNING QABUL QILINISHI BILAN BOGLIQ KASALLIKLAR

• BIRLAMChI VA IKKILAMCHI AVITAMINOZLAR
• GIPOVITAMINOZLAR
• GIPERVITAMINOZLAR