Veterinariya virusologiyasi

17- MAVZU: Asalarilarda kasallik chaqiruvchi viruslar.
REJA:

1. 
   Kasallikning kelib chiqish saballari
   
2. 
   Kasallikning etiologiyasi, klinik belgilar
   

Asosiy adabiyotlar.

1. 
   Syurin V.N., Belousova R.V., Fomina N.V. Veterinarnaya virusologiya. Uchebnik M.Kolos 1984 g.
   
2. 
   Trotsenko N.I., Belousova R.V., Preobrajenskaya E.A. Praktikum po veterinarnoy virusologii. M. Agropromizdat 1989 g.
   
3. 
   Syurin V.N., Fomina N.V. Chastnaya veterinarnaya virusologiya. Spravochnaya kniga M: Kolos 1979 g.
   
4. 
   X.K.Bazarov., A.B.Abdulakimova “Veterinariya Virusologiyasi” Samarqand – 2017y.
   
5. 
   N.James MacLachlan & Edward J.Dubovi “Fenner’s Veterinary Virology” USA 2011.
   

Qo‘shimcha adabiyotlar:
6. S.Luriya., Dj Darnell., D Baltemor., E.Kempbell. Obchaya virusologiya. Izd. «Mir»M. 1981 g.
7. P.N.Burgasov. Rukovodstvo po vaksinnomu i sivorotochnomu delu. M. Meditsina 1978 g.
8. M.V.Zemskov., M.N.Sokolov., V.M.Zemskov. Osnovi obchey mikrobiologii, virusologii i immunologii.Izd. «Kolos» M.1972g.
Amerika chirish kasalligi – bu asalari oilasining infeksion kasalligi bo‘lib, uni Bacillus larvae tomonidan chaqirilib, kasallik asalari lichinkalarini g‘umbaklik davrida kuchsizlanib nobud bo‘lishi bilan xarakterlanadi.
Tarqalishi. Kasallik er sharining barcha Asalarichilik rivojlangan davlatlarida uchraydi. Kasallik shimoliy mintaqalarga nisbatan tropik va subtropik davlatlarida ko‘proq tarqalgan. Kasallik Markaziy Osiyo davlatlarida, jumladan O‘zbekistonda ham uchrab turadi.
Qo‘zg‘atuvchisi. Bacillus larvae – bu to‘g‘ri tayoqchalar bo‘lib, uzunligi 2-5 mkm, eni esa 0,5-0,7 mkm ga teng. Bacillus larvae – bu grammusbat mikroblar turiga mansub bo‘lib, oddiy bo‘yoqlarda yaxshi bo‘yaladi, 1,2-1,8x0,6-0 mkm keladigan spora hosil qiladi.
Qo‘zg‘atuvchining chidamliligi. O‘suvchi to‘qimalarda Bacillus larvae bir necha o‘nlab yillar davomida o‘zining hayotchanligini saqlab qoladi. Asalda quyosh nurining ta’siri ostida sporalar 4-6-haftagacha saqlanadi. 10%-li formalin eritmasi sporalarni 6 soatdan so‘nggina o‘ldiradi Suvqda mikrob sporalari 90 gradus issiqlikda 3 soatgacha, 100 gradusda esa 13 daqiqadan so‘ng nobud bo‘ladi. Asalni qaynatilganda sporalar 40 minutdan so‘ng, suv bilan iteng miqdorda aralashtirib qaynatilganda esa 20 daqiqadan keyingina o‘ladi.