Veterinariya m I k r o b I o L o g I y asi

Qo‟zilar kolibakterioz 
bilan O‘zbyokiston sharoitida hayotining birinchi kunlari 
va birinchi oylaridan 5-6 oyliklarigacha kasallanadi. Kasallik o‘tkir, septisemik shaklda 
kechadi. Ularda asosan esherixiyaning 08, 09, 015, 020, 026, 035, 078, 0101, 0119, 
0137, 041 seroguruhlari ko‘p uchraydi. 
Diagnozi
buzoqlar kolibakteriozi singari. 
Biopreparatlar
. Qo‘zilar kolibakteriozi va salmonellyoziga qarshi assosiirlangan 
radiovaksina, 
pasterellyoz, 
salmonellyoz, 
kolibakteriozga 
qarshi 
polivalent 
radiovaksina, giperimmun zardoblar ishlab chiqilgan. 
Cho‟chqa bolalarida kolibakterioz 
kasallikning paydo bo‘lish vaqti va 
harakteriga qarab farqlanadi- yangi tug‘ilgan cho‘chqa bolalari (3-4 haftagacha)
 
kolibakteriozi va onasidan ajratilgan 2-3 oyligida- shish kasalligi (kolienterotoksemiya). 
Cho‘chqa bolalarida asosan esherixiyaning 08, 0138, 0139, 0141, 026, 018, 045, 055, 
0127, 0142 patogen seroguruhlari uchraydi. 
Yosh cho‘chqa bolalarida kasallik o‘tkir kechib, toksemiya va sepsis belgilari 
bilan, yaimo‘tkir kechganda- toksemiya va diffuz ich ketish bilan namoyon bo‘ladi. 
Shish kasalligi yaxshi boqilgan cho‘chqa bolalarida ko‘p uchraydi, juda o‘tkir (18-24 
soatdan keyin o‘ladi) va yarimo‘tkir shaklda diareya belgilari bilan o‘tadi. Tomirlar 
o‘tkazuvchanligining birdan ortishi tufayli shishlar paydo bo‘ladi va toksikozdan 
hayvon o‘ladi. Patogenezda intoksikasiya va organizmning allergik reaktivligi muhim 
ahamiyatga ega. Shish kasalligini K-antigen 88, 82 yoki 91 saqlovchi ichak 
tayoqchasining gemolitik shtammlari chaqiradi. Esherixiyaning gemolitik shtammlari 
yuqori aktivlikka ega ekstrosellyulyar gemolizin ishlab chiqaradi. 
Kasallikning klinik belgisi entero- yoki neyrotoksin ishlab chiqaradigan 
serotiplarga bog‘liq. Neyrotoksin ishlab chiqaradigan serotipda markaziy nerv 
sistemasi buzilishining belgilari paydo bo‘lib, kasallik shish shaklida namoyon bo‘ladi. 

---

52 
Diagnoz laboratoriyada umumiy qabul qilingan usullarda quyiladi. Qo‘shimcha 
ajratilgan kultura gemolitik aktivlikka tekshiriladi. Lozim topilganda dermonekrotik 
(quyonlarda) va plazmokaogulyasiya qilish xususiyatlari, shuningdek oq sichqonlarda 
virulentligi (0,5 ml sutkalik bulon kulturasi qorin bo‘shlig‘iga yuboriladi) tekshiriladi.