«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Uratli diatez (podagra)
- oqsil almashinuvining buzilishi natijasida 
organizmda siydik kislotasi hosil bo’lishining kuchayishi uning 
tuzlarining to’qimalar va zardob pardalarda to’planishi bilan o’tadigan 
kasallik. Asosan katta yoshdagi tovuqlar, qafas va batariyalarda 
saqlanadigan va bo’rdoqiga boqilayotgan parrandalar kasallanadi. 
 
Sabablari
. Kasallik asosan o’ta oqsilli oziqlantirish va rasionda 
yashil oziqalarning bo’lmasligi oqibatida paydo bo’ladi. Rasionda A 
vitamin va karotinoidlarning yetishmasligi, kislota-ishqor muvozanati-
ning buzilishi, yorug’lik va havo almashinuvining yetishmasliklari 
hamda namlikning baland bo’lishi sabablari hisoblanadi.
 
Oldini olish
. Parrandalar rasioni vitaminlar, yashil oziqalar, 
sabzavotlar, ildizmevali oziqalar va o’t unlari bilan boyitiladi. 
Parrandalarni o’ta oqsilli oziqlantirishga yo’l qo’yilmasligi lozim. 
Mineral moddalar, qat’iy ravishda parrandalarning yoshini hisobga 
olgan holda qo’llaniladi. 
 
Kannibalizm
(bir - birini cho’qishi) - parrandalarning bir - birining 
terisi, sirg’a va tojlari hamda kloakasini cho’qishi bilan o’tadigan 
kasallik. Asosan, tovuqlar intensiv tuxum berish davrida, yosh jo’jalar 
esa jadal o’sish davrida (25-60 kunligida) kasallanadi.
 
Sabablari
. Kannibalizm polietiologik kasallik bo’lib, rasionda 
hayvonot olami oziqalarining ortiqchaligi, aminokislotalar (metionin, 
lizin, sistin), kalsiy, oltingugurt, kobalt, marganes, yod va osh tuzining 
yetishmasligi, parrandalarni zich saqlash, suvning tanqisligi, stress 
omillar (yorug’likning ortiqchaligi - 7-8 soatdan ko’p yoki uzoq muddat 
qorong’i joyda saqlash) va har xil shikastlanishlar oqibatida parrandalar 
tanasidan qon oqishi kabi sabablar ta’sirida paydo bo’ladi.
 
Belgilari
. Avvaliga tovuqlar yupqa po’choqli tuxum beradi va o’z 
tuxumlarini cho’qiy boshlaydi, keyinchalik, parrandalar bir-birining 
patlari, ko’zi, jarohatlangan joylari va kloakasini cho’qiydi. Yerda 
boqiladigan 
sharoitlarda 
kasallik 
bilan 
parrandalar 
yoppasiga 
kasallanishi mumkin.