«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Klinik ahamiyati
. 
Gipoproteinemiya -
hayvonlar o’zoq vaqtlar 
davomida och qolganda, elementar osteodistrofiya, urov kasalligi, 
gipokobaltoz, enzootik buqoq, oshqozon-ichak kanalining surunkali 
buzilishlari, nefrit va nefroz, jigar sirrozi, tuberkulyoz va boshqa 
kasalliklar paytida kuzatiladi. 
Giperproteinemiya
- o’rta oqsilli oziqlantirish, ketoz, ikkilamchi 
osteodistrofiya, jigar distrofiyasi va gepatit, og’ir kechuvchi diareyalar, 
organizmning suvsizlanishi, o’tkir yallig’lanish jarayonlari, sepsis va 
boshqa kasalliklarda kuzatiladi. 
Qondagi keton tanachalari miqdorini aniqlash 
(Yodometrik 
usul). 
 
Usulning prinsipi.
Oqsil filtrati ustiga xromli aralashma qo’yish va 
qaynatish orqali asetosirka va betta-oksimoy kislotalaridan hisol bo’lgan 
erkin aseton ajratiladi (haydaladi). Distillyatordagi barcha haydalgan 
aseton yod bilan biriktirilgan holda aniqlanadi. Aseton ishqorli muhitda 
yod bilan birikib yodoform va natriy yoditni hosil qiladi. Ortiqcha yod 
sulfat kislotasi yordamida va yod giposulfat eritmasi yordamida chiqarib 
yuboriladi va giposulfit eritmasi yordamida aniqlanadi. Qiyosiy va 
tajriba namunalari o’rtasida farqga qarab birikgan yod topiladi. 
Jihoz, reaktiv va asbob-uskunalar:
-keton tanachalarini aniqlash uchun ishlatiladigan 5-10 ta pribor 
(haydash apparati) ochiladigan shkafga montaj qilinadi; 

---

107 
1.
5-10 dona elektr plitkasi; 
2.
2-5 ml hajmdagi mikrobyuretkalar; 
1.
75-100 ml hajmdagi kimyoviy stakanchalar; 
2.
0,3n (0,3 mol/l) uyuvchi natriy eritmasi; 
3.
5%-li rux sulfat (ZnSO
4
7H
2
O) eritmasi; 
4.
bixromat aralashmasi: 20g kaliy bixromat, 200 ml 
konsentrlangan sulfat kislotasi olinadi va ustiga distillangan suv solinib, 
hajmi 1 l.gacha yetkaziladi; 
5.
20%-li sulfat kislotasi eritmasi (hajm hisobida); 
6.
10%-li uyuvchi natriy eritmasi; 
7.
0,01n. (0,005 mol/l) yod eritmasi bevosita tekshirishlar 
oldidan fiksanaldan tayyorlangan 0,1n yod eritmasidan tayyorlanadi; 
8.
0,01n. (1,01 mol/l) natriy sulfat eritmasi (Na
2
CO
3
+ N
2
O) 
fiksanaldan tayyorlangan 0,1n. (0,1 mol/l) eritmadan tayyorlanadi; 
9.
1%-li kraxmal eritmasi.