«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

 
Sabablari
. Jo’jalarni juda yoshligidan dag’al va qiyin hazmlanuvchi 
oziqalar bilan boqish, ularga buzilgan, achigan va mog’orlangan 
oziqalar, sifatsiz va turib qolgan suv berilishi, ularning uzoq vaqt och 
qoldirib keyin oziqlantirilishi kabi omillar dispepsiyaning asosiy 
sabablari 
hisoblanadi. 
Ikqilamchi 
dispepsiyalar 
inkubasiya 

---

198 
texnologiyasining buzilishi, tuxum sifatining pastligi, uning tarkibida A 
vitamini, karotinoidlar va V guruh vitaminlarining me’yoridan kam 
bo’lishi va harorat rejimining buzilishlari oqibatida kelib chiqadi.
 
Rivojlanishi
. Etiologik omillar ta’sirida oshqozon va ichaklar 
motorikasi, sekret ishlab chiqarish va oziq moddalarning so’rilish 
jarayonlari izdan chiqadi. Oshqozon shirasi kislotaliligi va uning 
tarkibidagi pepsin miqdori pasayadi. Ichak shirasi tarkibida tripsin, 
amilaza va lipazalar yetishmaydi, jigarda o’t ishlab chiqishi pasayadi. 
Hazm kanalida chala hazmlangan va toksik tabiatdagi moddalar 
to’planib qoladi va chirituvchi mikroflora rivojlanadi. Intoksikasiya 
oqibatida toksik dispepsiya rivojlanadi. 
 
Belgilari
. Holsizlanish, befarqlik, ishtahaning pasayishi yoki 
yo’qolishi kuzatiladi. Ko’zi yumilgan, bo’yin esa cho’zilgan holda 
bo’ladi. Suyuq, sarg’ish-ko’kish, oqchil yoki jigar rangidagi ko’pikli, 
shilimshiqli va hazmlanmagan oziqalar aralashgan holda ich ketadi. 
Kloaka atrofi ifloslanadi. Lobarator va patanatomik tekshirishlar 
yordamida yuqumli kasalliklardan (pulloroz, salmanelloz, eymerioz va 
boshqalar) farqlanadi.
 
Davolash
. Hamma jo’jalarga 2-3 kun davomida kuchsiz 
dezinfeksiyalovchi kaliy permanganat, 0,01%-li formalin, 0,02%-li 
ichimlik sodasi, 0,2%-li temir sulfat kabi eritmalar ichiriladi. Romashka, 
dalachoy, tmin va dub ildizi nastoykalari yaxshi samara beradi. 
Antibiotiklar, sulfanilamidlar va nitrofuranlar qo’llaniladi. Antibiotiklar 
(oziqa bilan) 1 boshga 5-10 m, sulfanilamidlar 1000 boshga 10-40 
gramm va furazolidon 1 bosh jo’jaga o’rtacha 2-5 mg miqdorida 
beriladi.