|
Vaziyatli masalalar!
1) Jamoada majlis vakti. Jamoa a'zolaridan biri raxbarning gapini bulib, uning bildirayotgan fikrlari tamomila xato ekanligini aytib janjal boshladi va jamoa a‟zolari uni tinchitishga xarakat kilishdi. Lekin bu foyda bermadi.
1. Bu o‘rinda raxbar bilan jamoa orasida qanday munosabatlar vujudga keladi?
Bu kabi vaziyatlar, o‘sha tashkilot yoki muossasadagi holat yaxshi emasligini ko‘rsatadi. Raxbarga nisbatan bir hodim tarafidan behurmatlik - birinchidan: hodim ko‘pchilik oldida o‘zini tutush va gapirish qonun-qoidalarini bilmasligini, ikkinchidan: raxbar o‘z lavozimiga munosib emasligini, hodimlari orasida ishonch va hurmat qozona olmaganini ko‘rsatyapti.
Tabiiyki, ushbu holat jamoani raxbarga bo‘lgan ishonchini, hurmatini tushuradi. Ular endi buyirilgan vazifalarni bajarishda bee’tibor va sustkashlik qiladilar.
Raxbar esa, yana shunday holat takrorlanmasligi uchun umumiy jamoaga ancha qattiqqo‘l bo‘la boshleydi. Ularga nisbatan qo‘yadigon talab va bosimi ortadi.
Va albatta, bunday vaziyatlar umumiy mehnat samaradorligiga ta’sir qilmay qolmaydi.
2. Mazkur vaziyatdan kelib chiqqan holda masalani hal qilish yo‘llarini yoriting?
Bu holat faqat bir hodim aybi bilan bo‘ldi deb o‘ylamiman. Birinchi o‘rinda Raxbar ayibdor. Haqiqiy lider biror bir qarorga kelishdan oldin, yoki bajarilishi kerak bo‘lgan vazifani hodimlarga yuklashdan oldin, shu masala yuzasidan yetarlicha bilim va tajribaga ega bo‘lgan hodimlarini yeg‘ib, ularning fikr va mulohazalarini eshitishi kerak. Maqsadning aniqlik, muvofiqlik, erishilishi mumkinligi hisobga olinib, qaror qabul qilinishi lozim. O‘z-o‘zidan, osmondan olib qo‘ygan talabi hamma hodimlarni jahlini chiqarishi tabiiy. Demak, muommoni hal qilishning 1-usuli bu - raxbar o‘z ustida ishlashi lozim. Shundagina u jamoasidagi munosabatlarni, muommolarni oqilona hal qilib, boshqara oladi.
Ikkinchidan, Raxbarga o‘z fikrini to‘g‘ri ifoda qila olmagani, o‘zini tutishni bilmagani uchun hodim ayibdor. Bunday vaziatda jamoadagi sog‘lom muhitni saqlab qolish uchun raxbar o‘sha hodimni ishdan bo‘shatishi kerak. Yana boshqa yo‘li, hodimni ogohlantirib, undagi kamchiliklarni bartaraf etish uchun vaqt, imkoniyat berilib, yordam ko‘rsatiladi.
2) Oilaga yangi kelin tushdi. Tuy utganiga kup bulmasidan kelin boshlagan ishini oxiriga etkazmasdan , pala- partish ishlarni kila boshladi. Bu borada turmush urtogi bilan xam , kaynona – kaynotalari bilan xam urushib koladigan odat chikardi . Natijada kelin maxalla kumitasiga murojaat kildi
1. Mazkur vaziyatni qanday baholaysiz? Masala yuzasidan fikrim aniq, ya’ni kelin yaxshi tarbiya ko‘rmagan, faxm-farosatsiz inson.
2. Siz qanday yo’l tutgan bo’lar edingiz?
Kelinning o‘rnida: o‘z kamchiliklarimni to‘g‘rilashga, yaxshi odatlarni shakllantirishga va yangi xonadonga iloji biricha tezroq ko‘nikishga harakat qilardim.
Jadvalni to’ldiring:
Vaziyat turi: oilaviy muommo.
Vaziyatning kelib chiqish sabablari: kelinning farosatsizligi
Mazkur vaziyatda Siz qanday qaror qabul qilasiz?
Kelinga yaxshi gapirib, vaziatni tushuntiraman. Uni tartibga chaqirish uchun, yoshi katta nuroniy onaxonlar va otin oyimlardan foydalanish eng samarali usul deb o‘ylayman.
3) Kichik maktab yoshidagi bola dars davomida topshiriklarni bajara olmay yiglab utiradi. Kancha ustozi xarakat kilmasin uni sinf jamoasiga kusha olmaydi ?
Ushbu masalani qanday hal etish mumkin?
Bolani maktab muhitiga moslashishi uchun vaqt va e’tibor kerak. O‘qituvchidan talab qilinadigani, bolaga yaxshi gapirish va moslashguncha u bilan induvidial shug‘illanish. Vaqtini, e’tiborini, mehrini ayamasa albatta, o‘quvchi yangi odatni shakllantirishi oson bo‘ladi. Har qancha urinishlar besamar ketsa, u holda bolaga maktabda emas, alohida ta’lim berish lozim. Sababi uning harxashalari atrofdagi o‘quvchilar ongiga ham salbiy ta’sir etishi mumkin.
4) Kursdoshlari bilan erkin muloqat qila olmaydigan, ular orasida nutq so„zlay olmaydigan, o„zining qobiliyatlarini namoyish qila olmaydigan talabani bir kursdoshi mazax qildi. Bunga chidolmagan, xaqoratlangan talaba sardori bilan janjallashib qoldi,
Ushbu vaziyatda kim xaq edi? Sizning fikringiz qanday?
1.Boshqalarni kamchiligini muhokama qilib, uni mazax qilgani uchun xaqoratlagan talaba ayibdor.
2. O‘z kamchiligini, aybini eshitib undan to‘g‘ri xulosa chiqarmasdan guruh sardori bilan janjallashgani uchun xaqoratlangan talaba ayibdor.
Har kim o‘z aybini tan olib, tuzatishga urinishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
