Вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги


ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ



Download 8,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet145/308
Sana25.02.2022
Hajmi8,21 Mb.
#283922
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   308
Bog'liq
1kitob

 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ. 
1. Зауров Д., Сборщикова М “Рисоводство” Тошкент. 1989г., 118-128стр 
2.Рекомендация по применению удобрений под рис.Майкоп 1993г. 
185


3. Шеуджен А.Х. “Удобрения и урожай” Майкоп 2005г. 
4.Юсупов Х., Жабаров Х. «Действие минеральных удобрений на рост, развитие и урожайность 
риса.» Ташкент Фан 1975 г. 
АТРОФ МУҲИТНИ САНОАТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТАЪСИРИДАН 
МУXОФАЗА ҚИЛИШ 
 
Б.Сапаев
1
, Ж.Н.Тоджиев
1
, С.Р.Раззоқова
1
, С.М. Мўминов 
2
 
1
 ТошДАУ 
2
Ангор туман 18-умумий ўрта таълим мактаби 
Саноат ишлаб чиқаришнинг атроф-муҳитга, инсон соғлиги ва турмуш тарзига таъсири ХIХ асрдан 
бошлаб жуда тез суръатлар билан шаклланиб, ХХ асрда мисли кўрилмаган даражага етди. Бунга 
асосий сабаб, саноат ишлаб - чиқаришидан, автотранспорт воситаларидан ва бошқа халқ хўжалиги 
корхоналаридан ажралиб чиққан зарарли моддаларни миқдори рухсат этилган миқдор(РЭМ) дан 
ортиб кетмоқда.
Атроф муҳитга, шунингдек тирик организмларга заҳарли моддалар (элементлар) сув, xаво, озиқ-
овқат маxсулотлари ва бошқа объектлар орқали ўтиб рухсат этилган миқдоридан (РЭМ) ортиқча 
миқдорда йиғилиши турли хил салбий оқибатларга ҳамда сурункали касаликларнинг келиб чиқишига 
сабаб бўлмоқда[1]. 
Саноат корхоналари, хўжалик маиший хизмат корхоналаридан чиққан чиқиндилар йиллар 
давомида тупроқда, сувда ёки атмосфера xавосида ҳаракатланиб бир турдан иккинчи турга ўтиб 
туради. Хусусан, 4,4-дихлордифенилтрихлор этан (ДДТ), қўрғошин, рух, мишьяк, мис, ванадий, 
молибден, кадмий, симоб, сурьма ва бошқа бир қатор кимёвий элементлар вақт ўтиши билан ўта 
заҳарли бирикмалар xолида тупроққа, сувга ёки xавода йиғилиб боради. Энг ачинарли томони 
шундаки, сув ва xавода тўпланган кимёвий заҳарли моддалар сув ва xаво билан ер курраси бўйлаб 
айланиб юради. Шу сабабли ҳам энг узоқ Антарктида музликларида уч минг тоннадан ортиқ ДДТ 
кимёвий воситаси йиғилиб қолган бўлиб, ушбу узоқ минтақада яшовчи тюленлар, пингивин, xаттоки 
оқ айиқларнинг жигарларидан турли хил саноат ва қишлоқ хўжалигига хос бўлган кимёвий заҳарли 
моддалар мавжудлиги аниқланган [2]. 
Шуни таъкидлаш лозимки, саноати ривожланган шаҳарлар атмосфера xавоси таркибидаги 
тутун, қурум, чанг ҳисобидан осмонда газлар йиғилиб тутунли булутлар, туманлар вужудга келмоқда 
ва инсон учун фойдали бўлган қуёш нурларини ергача тўла етиб келишига тўсиқ бўлмоқда. Оқибатда 
ёши улуғ кишиларда асаб ва юрак хасталиги, болаларда эса рахит касаллиги тобора кўпайиб 
бормоқда. Бунинг исботи мисолида “Эрисман” илмий-тадқиқот институти маълумотларига мурожаат 
қилсак, атмосфера xавосидаги ўртача йиллик чанг миқдори яшил яйловлардаги 1 м
3
xавода 0,01 мг, 
аxоли яшайдиган овулларда 0,14 мг, шаҳар xавосида 0,16 мг бўлган бўлса, бу кўрсаткич саноат 
ривожланган марказий саноат шаҳарларида 0,28 мг га тенг бўлган. С. Гольдберг берган 
маълумотларга кўра иссиқлик ишлаб чиқарадиган марказий станциялар жойлашган районларда 500 
дан ортиқ мактаб ўқувчилари тиббиёт кўригидан ўтказилганда, уларнинг 60% ининг ўпкасида турли 
хил ностандарт xолатлар кузатилган бўлиб, 17,3% ида эса силикоз касаллигининг бошланаётгалиги 
қайд этилган. Саноат корхоналарининг ривожланиши, транспорт воситаларининг ортиб бориши, 
коммунал маиший хизмат соҳаларининг кенгайиб бориши, шаҳар атрофида турли хил 
марказлашмаган, оддий гигиена талабларига жавоб бермайдиган ахлатхоналарнинг кўпайишининг 
олдини олиш xеч кечиктириб бўлмайдиган гигиена-экологик тадбир ҳисобланади. Бу тадбирларга 
қуйидагилар киради: 
1).Лойиҳалаш тадбири; 2). Технологик тадбир; 

Download 8,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   308




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish