Вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

Фойдаланилган адабиётлар: 
1. Каримов И. Амалга ошираётган ислоxотларимизни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик 
жамияти қуриш – ёруғ келажагимизнинг асосий омилидир. Т.: “Ўзбекистон”, 2013, 41 б. 
INTERNETDAGI TURLI TAHDIDLAR VA YOSH AVLODNI ULARDAN HIMOYALANISH 
 
M. Malikova, A. Po’latova 
O’zbekiston davlat jahon tillari universiteti 
Bugungi kunimizni modernizatsiya jarayoni va ommaviy axbоrot vositalarisiz tassavvur qilish qiyin. 
Ayniqsa, internet orqali qabul qilinadigan axbоrot bir muncha havf solayotgani hammamizga sir emas.
Interenet kun sayin har bir tashkilot, ijtimoiy muassasa, o’quv yurtlari, xonadonimizga kirib kelmoqda. 
Respublikamizda internetdan foydalnuvchilar soni haddan tashqari yoshlar hisobida ortib bormoqda. 
Umumjahon miqyosida olganda ham bu miqdorni sezish mumkin. Ko’pchilik yoshlar hayotiy tasavvurga 
etarlicha ega bo’lmasa-da, ammo axborot vositasiga aylanib qolmoqda. Bu taajjubsiz holatki, chunki yoshlar 
o’zlariga referat yoki kurs ishi izlab, musiqa eshitish, o’ziga yoqqan kitobni yuklab olish yoki forum 
mavzularini jonli mushohadalarida ishtirok etish orqali internetga kirib bomoqdalar. 
22

---

Internet ta’lim olish, dam olish yoki do’stlar bilan muloqot qilishning ajoyib va foydali vositasi bo’lishi 
mumkin. Ammo hayotga real ko’z bilan qaraydigan bo’lsak, tarmoq o’z o’rnida xavfdan ham xoli emas: 
uning ham o’ziga xos bezoriligi, jinoiy olami, zarari va nomaqbullik tomonlari mavjud. Virtual muloqot 
insonlarga, ayniqsa bolalarga zarar keltiruvchi manba bo’lib qolishi ham hech gap emas. Oxirgi paytlarda 
Internetda ko’pgina tajovuzkor va ijtimoiy xavfli materiallar ko’payib bormoqda. Katta yoshdagilar bolalarni 
ushbu xavflardan asrash uchun internetdan foydalanishlariga e’tibor qaratishlari muhimdir. 
Bugungi kunda axborot texnologiyalari shiddat bilan yoyilmoqda. Kompyuerdan faqat ishchi o’rinlarida 
emas, balki maishiy turmush masalalari, xonadonda va dam olishda ham keng foydalanilmoqda. Bular 
orasida shaxsiy kompyuterdan tashkilotlardan ko’ra xonadonda foydalanishi ko’p hajmni tashkil etmoqda. 
Bu xalqaro an’anaga aylangan holat bo’lib, bizning mamlakatimizni ham chetlab o’tmaydi.
Internet ma’lumotlari va unda tarqalayotgan ma’lumotlarning barchasi ham sifatli emas yoki o’z 
muallifligiga ega emas. Bunday holatlarda tog’ri xulosa chiqarish va internetdan to’g’ri foydalanish 
barchamizdan talab qilinadi. Ushbu holatlarning oldini olish uchun olib borilayotgan ishlar: 
− oliy o’quv yurtlari, kasb – hunar kollejlari, maktablarda “Axborot havfsizligi” fanini darsliklarga 
kiritilishi; 
− “Milliy g’oya” fanining asosini globallashuv va modernizatsiya jarayonida axborot havfsizligi 
tashkil etishi; 
− Inernet tarmoqlarida milliy sayt va dasturlar sonining ortib borishi. 
Bu ro’yxatni uzoq davom ettirish mumkin. Asosiy maqsad esa, yoshlar va foydalanuvchilar o’rtasida 
axbоrot “immunitetini” shakllantirish hisoblanadi. 
Internet orqali nafaqat ishonchsiz ma’lumot olish, balki tovlamachiliklar, buzg’unchiliklar, pul 
mablag’larini, shaxsiy ma’lumotlarni o’g’irlash, holatlari ham ko’p kuzatilmoqda. 
Prezidentimiz Islom Karimov o’zlarining “Yuksak ma’naviyat yengilmas kuch” asarida atyganlaridek, 
hech bir davlat globallashuv jarayonidan chetda qola olmayndi, aks holda u mamlakat rivojlanishdan chetda 
qoladi degan mazmundagi gaplarni ta’kidlaganlar. Bundan ko’rinib turibdiki, internetdan foydalanishning 
huquqiy va ahloqiy asoslarini bilish va unga amal qilish talab qilinadi.
Bunday holatlar asosan yoshlar orasida kuzatilayotganligi sababli, ota onalarga quyidagi bir nechta 
eslatmalar mavjud: