Вазирлиги тошкент молия институти

 
Жаҳон иқтисодиётида мамлакатларнинг таснифланиши
Жаҳон хўжалигида ҳар бир ўзгаришлар (жаҳон бозоридаги нархлар 
ҳаракати ва алоҳида мамлакатнинг экспорт имкониятидан тортиб дунё 
иқтисодиётидаги таркибий силжишлар ва халқаро монополиялар фаолиятигача) 
дунёдаги барча мамлакатлар манфаатини ўзига тортади. Мамлакатнинг савдо, 
ишлаб чиқариш, валюта-молия соҳаларидаги жаҳон тамойилларига боғлиқлик 
объектив реаллик ҳисобланади. Ҳозирги даврда ҳар қандай мамлакатни унинг 
иқтисодиёти қандай ривожланган бўлишидан қатъий назар, жаҳон хўжалиги 
алоқаларига жалб қилмасдан тўлақонли иқтисодий ривожланишини таъминлаш 
мумкин эмас. Шу сабабли Президентимиз И.Каримов «Мамлакатнинг жаҳон 
хўжалик алоқаларида, халқаро меҳнат тақсимотида кенг миқёсда иштирок 
этиши очиқ турдаги иқтисодиётни барпо этишнинг асосидир»
1
, деб 
таъкидлайди. 
Дунё бир-биридан мақсадлари, амал қилиш механизми билан фарқланувчи 
турли хил ижтимоий-иқтисодий тизимлар, халқаро гуруҳларга бўлинган. Жаҳон 
ҳамжамияти мамлакатларини туркумлаш ҳар хил мезонлар асосида амалга 
оширилади. 
Турли мамлакатларнинг 
иқтисодий ривожланиш кўрсаткичлари
нинг 
турли-туманлиги улар тараққиёт даражасини қандайдир битта нуқтаи-назардан 
баҳолаш имконини бермайди. Шунга кўра, мазкур мақсадда бир неча асосий 
кўрсаткич ва мезонлардан фойдаланилади: 
- мутлақ ва нисбий ЯИМ; 
- миллий даромад ва унинг аҳоли жон бошига тўғри келувчи миқдори; 
- миллий иқтисодиётнинг тармоқ тузилмаси; 
- мамлакат экспорти ва импорти таркибий тузилмаси; 
- аҳолининг турмуш даражаси, сифати ва бошқалар. 
1
Каримов И.А. «Ўзбекистон буюк келажак сари» Т.: «Ўзбекистон», 1998. 267-б.

---

24 
Мамлакатнинг жаҳон хўжалигидаги ўрнини аниқлашда бир неча 
ёндашувлар мавжуд.
Улардан энг оддийлари – мамлакатларни