Vazirligi toshkent farmatsevtika

Silikagel – quritilgan jelatinsimon kremniy oksidi yoki kremniy kislotasining quruq geli. Silikagel sintetik sorbent bo‘lib, uni quyidagi reaksiya bo‘yicha olinadi.
^Na2^SiO3 ^{+ 2HCl  2NaCl + SiO}2 ^{+ H}2<sup>O

yoki + H</sup>2^SO4
Kremniy ikki oksidi dastlab kolloid eritma shaklida bo‘lib, so‘ng jelatinisimon quyuqlashadi. Ivib qolgan ^{elastik bo‘laklarini oqib turgan suvda yuviladi (NaCl yoki Na}2^SO4^{dan tozalash uchukn). Keyin ularni} quritib maydalanadi va qizdiriladi.

Silikagel – ko‘mir kabi, gaz, bug‘ va eritilgan moddalarni sorbsiyasida ishlatiladi. Ammo ko‘mirdan farqi, suvli eritmalarga yaroqsiz, chunki o‘zi suvda ho‘llaniladi.

Silikagel – gidrofil (suvda yaxshi xo‘llanuvchi), ko‘mir esa gidrofob sorbentdir. Silikagel va shunga o‘xshash mineral sorbentlarning gidrofillik xususiyatidan havoni quritishda, benzin, kerosin, moylarni suvsizlantirishda foydalaniladi.

Silikagel sharsimon granulalar shaklida olinishi mumkin. Alyuminiy oksidi – quyidagi reaksiya bilan olinadi:

^AlCl3 ^{+ 3NaOH  Al (OH)}3 ^{+ 3NaCl 2Al(OH)  Al}2^O3 ^{+ 3H}2^O
Oxirgi jarayonni yuqori haroratda olib boriladi (alyuminiy gidroksidi qizdiriladi). Bunda qorsimon oppoq, kukun shaklida alyuminiy oksid hosil bo‘ladi. Uni Cl ionidan suv bilan yuvib tozalanadi, quritilib yana qizdiriladi. Bu sorbent suyuqlik xromatografiyasida, ayniqsa rangli moddalar bilan ishlayotganda qo‘llaniladi. Alyuminiy oksidi silikagelga o‘xshagan muntazam g‘avakchalarga ega emas, chunki u cho‘ktirish yo‘li bilan olinadi. Silikagel kabi u ham gidrofildir.