Vazirligi toshkent farmatsevtika

ELEKTROFOREZ

Elektroforez - doimiy elektr maydonida moddalarni zaryad ionlar hosil qilish va xromatografik tahlil kabi bir-biridan ajralishiga asoslangan(katodlarning - katodga, anodlarning – anodga).

Elektroforezda zarrachalarning siljishiga (Forezga) elektr madon kuchlanishi, elektr zaryad quvvati, modda molekulasi o‘lchami, zaryadni harakatlanish tezligi, rN muhit, harakat hamda elektroforez vaqti o‘z ta’sirini ko‘rsatadi.

Turli xil ionlar bir-biridan o‘lchamlari, zaryad kattaligi va boshqa xususiyatlariga ko‘ra farqlanib, har xil harakatlanishga ega.

Elektr maydonida ionlar turli tezlikda harakatlangani uchun ularning ajralishi mumkin.

Ionlar zonalari orasidagi masofa ∆S, ularning harakatchanliklari kattaliklarning farqiga ∆U va elektr maydoni kuchlanganligining E vaqtiga t bog‘liqligiga proporsional:

∆S=∆U E t

Elektroforezni quyidagicha bajariladi. Forezga elektr madon kuchlanishi, elektr zaryad quvvati, modda molekulasi o‘lchami, zaryadni harakatlanish tezligi, rN muhit, harakat va vaqt o‘z ta’sirini ko‘rsatadi.


A



Qog'ozdagi past kuchlanishli (A) va yuqori voltli (B) elektroforezni o'rnatish sxematik diagrammasi
1 - qopqoq; 2- qog'oz tasmasi; 3 - to'yingan bug'larning doimiy qiymatini saqlab qolish uchun suv;

4.5 - bufer eritmali kuketalar; 6 – tok o'tkazuvchi filtrlar; 7 - sovutish plastikalari; 8 - havo bilan to'ldirilgan sumka.
Uzun xromatografik qog‘oz tasmasi shisha taxtasi ustiga joylashtiriladi. Tekshiriluvchi aralashma tasma o‘rtasiga tomchi xolida o‘tkaziladi. Xromatografik qog‘oz tasmasi suv yoki tuzli bufer eritmasi bilan shimdiriladi va qurib qolishdan saqlash uchun ikkinchi shisha taxtasi bilan yopiladi. Xromatografik tasma uchi suvli idishga tushiriladi. Idishda grafit elektrodi joylashtiriladi va 100-400 kuchlanishli doimiy elektr manbaiga ulanadi. Ma’lum vaqtdan so‘ng anionlarni musbat qutbga tomon siljishi kuzatiladi. Ionlarning turli tezlikda xarakatlanishi tufayli qog‘oz tasmasi bo‘ylab, qayta taqsimlanishi sodir bo‘ladi.

Kolloid eritmalar ajralmaydi. Xromatografik tasma reagent bilan purkab rangli birikmalar xosil qilishiga asoslanib, modda sifati aniqlaniladi. Aniqlanuvchi modda floressensiyalanish xususiyatga ega bo‘lsa, shu xususiyat bo‘yicha aniqlash mumkin.