Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

б) ишчи кучларига таклифни камайтириш усули. 
Ишчи кучларига бўллган таклифни камайтириш, шунингдек, уларни 
меҳнат бозорига оқиб келишини қисартириш ва бошқа жойга кетишни 
рағбатлантириш ҳамда иш вақти ва мавжуд иш жойларини ижтимоий ишлаб 
чиқаришда банд бўлганлар ўртасида қайта тақсимлаш орқали самарали ташкил 
этиш мумкин.
 
Республикамизда «Кадрлар тайѐрлаш миллий дастури» асосида 
умумтаълим дастурларини кенгайтириш ва ўқиш муддатини узайтириш билан 
касбий тайѐргарликни яхшилаш, ўқув юртларида кундузги таълим оладиган 
талаба ўринларини кўпайтириш ҳамда сиртқи ўқувдаги талаба ўринларини 
қисқартириш, ишлаб чиқаришдан ажралаган ҳолда ўқиѐтганларга 
стипендияларни ошириш, аѐларга бола парвариш учун тўланадиган нафақалар 
ва бериладиган таълим муддатини кўпайтириш. Меҳнат стажини ҳисоблашда 

---

63 
уларга имтиѐз бериш; пенсионерлар, ногиронлар ҳамда уларни 
парваришлайдиган шахсларнинг пенсияларини ошириш – меҳнат бозорида 
ишчи кучларини оқиб келишини камайтириш чора-тадбирлари ҳисобланади. 
Иш билан бандлар орасида иш вақти ва иш жойлари ишчи кучларига 
бўлган таклифни камайтириш мақсадларида қайта тақсимланади. Аҳоли 
бандлигининг 
хусусий 
ва 
вақтинчалик 
шаклларига 
ўтишларини 
рағбатлантиришга уларгаҳам иш билан тўла банд қилинган шахсларга 
мўлжалланган ижтимоий таъминотнинг турларини, таътиллар ва ижтимоий 
кафолатларнинг миқдорларини ўрнатиш, кафолатларган энг кам миқдордаги 
иш ҳақи билан таъминлаш, ҳар йили бериладиган таътилларни ўз вақтида 
бериш, иш куни ва иш ҳафтаси давомийлигини қисқартириш орқали эришиш 
мумкин. 
Мамлакатимизнинг ишчи кучи етишмайдиган минтақалари (Жиззах, 
Сирдарѐ вилоятлари ва Қорақалпоғистон Республикаси)да ишчи кучларига 
талабни камайтириш ҳамда улар таклифини кўпайтириш меҳнат бозорини 
тартибга солишнинг мақсадга мувофиқ усулларидир. 
Ушбу усулларнинг моҳияти қуйидагилардан иборат: