Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети



Download 2,39 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/189
Sana10.07.2022
Hajmi2,39 Mb.
#767523
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   189
Bog'liq
МЕҲНАТ ИҚТИСОДИЁТИ ўқув қўлланма

 
Бу ерда М
д 

меҳнатнинг механизациялаш даражаси, %; 
С
м
- механизациялашган меҳнат ходимлари сони; 
С
у
- ходимларнинг умумий ўртача рўйхатдаги сони . 
Механизациялашган меҳнат ходимлари жумласига ўз ишини машиналар 
ва механизмлар ѐрдамида бажарадиган кишилар киритилади. 


125 
Меҳнатни механизациялаш (автоматлаштириш) даражасининг ортиши 
моддийлашган меҳнат улушининг ошганлиги ва жонли меҳнат сарфлашни 
кўпайтирмасдан туриб меҳнат унумдорлигини ошириш имкониятларидан 
далолат беради. 
Меҳнат унумдорлигининг асоси бўлган меҳнатнинг унумдорлик кучи 
меҳнат унумдорлигининг айнан ўзи эмас: ҳақиқий меҳнат унумдорлиги яна 
иккита муҳим омилга - жонли меҳнатнинг энг муҳим кўрсаткичи бўлган меҳнат 
интенсивлигига (жадаллигига) ва иш вақтининг номинал фондидан 
фойдаланишга ҳам боғлиқ. 
Меҳнат жадаллиги (интенсивлиги) – бу, жонли меҳнатнинг жиддийлиги 
ѐки мураккаблиги даражаси бўлиб, иш вақти бирлиги ичида инсон асаб ва 
мускул қувватининг сарфланиши билан ўлчанади. Бунда инсон организмига 
салбий таъсир кўрсатмайдиган жадаллик ижтимоий нормал жадаллик 
ҳисобланади, сарфланган қувват овқатланиши, дам олиш ва ҳиссий енгилланиш 
ҳисобига тўлиқ тикланади.
Ҳисобга кўра, меҳнатнинг нормал жадаллиги даражаси текис юзада 
соатига 4,8 км тезлик билан кетаѐтган кишининг куч-қувват сарфлашига 
тенгдир. Нисбатан нормал муайян меҳнат жадаллигини ошириш меҳнатга ҳақ 
тўлашда тегишли даражада ҳисобга олишни талаб қилади. 
Меҳнат унумдорлиги меҳнат жадаллиги билан бир қаторда иш вақти 
фондидан фойдаланиш даражаси билан ҳам боғлиқдир. 
Иш вақтидан фойдаланиш ишланган вақтнинг, шу жумладан, ички смена 
дам олишга ажратилган тартибга солинган танаффус вақтининг мазкур ишлар 
тури учун белгиланган номинал вақт фондига (иш кунининг иш ҳафтаси, ойи ва 
йилнинг соат ҳисобидаги миқдорига) нисбати сифатида аниқланади. Бу 
кўрсаткичларнинг индекс алоқаси қуйидаги формула билан ифодаланади: 

Download 2,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish