«Меҳнат
иқтисо-
диѐти»нинг
асосий
вазифалари
191
Бандлик хизмати харажатларининг йўналишлари
Меҳнат бозори конъюктураси
Йиллар
Ишчи
кучи
таклифи,
минг киши
Ишчи кучига талаб, минг киши
Таклифн
и талабга
нисбати
Қондирилган
Қондирилмаган Жами
Жами
2002
448,2
322,1
27,0
349,1
128,4
2003
430,5
317,4
25,9
343,3
125,4
Шаҳар
2002
133,6
92,2
17,5
109,7
121,8
2003
114,2
79,2
17,0
96,2
118,7
Қишлоқ
2002
314,6
229,9
9,5
239,4
131,4
2003
316,3
238,2
8,9
247,1
128,0
Манба: СИСМ “Ўзбекистон иқтисодиѐти” 2004 йил №4, 76 бет.
Бандлик
жамғармаси
харажатлари
Ишсизлик бўйича
нафақага сарфланадиган
маблағлар, ишсизларга
моддий ѐрдам кўрсатиш,
узоқ муддатли пенсиялар
тўлаш. Буларни пассив
сиѐсат деб аташ
қабул
қилинган
Қайта тайѐрлаш ва
жамоат ишларига
сарфланадиган
маблағлар. Фаол
сиѐсатнинг мазкур шакли
амалдаги қонунчиликдан
келиб чиқади, яъни
бандлик соҳадаги давлат
хизмати учун мажбурий
ҳисобланади
Молиявий қўллаб-
қувватлашга, қимматли
қоғозлар сотиб олиш ва
бошқа харажатларга
мўлжалланган маблағлар.
Айтиб ўтилган бу
шаклларни бирлаштириб
турадиган томон шуки, улар
қонун билан
кафолатланмаган. Шу билан
бирга ―молиявий қўллаб-
қувватлаш‖ моддасига доир
харажатларни меҳнат
бозоридаги фаол сиѐсат
шаклларига киритиш қабул
қилинган
Бандлик хизматларини
ривожлантириш учун
мўлжалланган маблағлар
(уларни таъминлаш,
капитал маблағлар,
реклама, ―Бандлик‖
ахборот хизмати)
192
Ишлаб чиқришнинг функциялари
Шаҳар ва қишлоқларда аҳолини жойлаштириш даражаси
Йил
Иш изловчи сифатида
рўйхатдан ўтганлар,
минг киши
Иш билан
таъминланганлар,
минг киши
Ишга жойлашиш
даражаси, % да
Шаҳар
Қишлоқ
Шаҳар
Қишлоқ
Шаҳар
Қишлоқ
2003
114,1
316,3
79,2
238,2
69,4
75,3
2004
112,0
313,0
94,6
229,1
81,5
73,2
2003/I
31,6
76,7
21,3
55,9
67,4
72,8
2003/I-II
64,9
166,7
44,0
123,0
67,8
73,8
2003/II-III
86,6
249,3
63,6
184,3
73,5
73,9
2004/I
27,4
77,3
18,9
57,3
68,9
74,2
2004/I-II
59,0
169,0
41,8
128,7
70,7
76,1
2004/II-III
85,9
245,3
61,6
190,7
71,8
77,7
Манба: СИСМ “Ўзбекистон иқтисодиѐти” 2004 йил, №8, 85-бет.
Ишлаб
чиқариш -
тайѐрлаш
функцияси
Асбоблар
функцияси
Асбоблар
иши
функцияси
Энергетик
функция
Таъмирлаш
функцияси
Назорат
функцияси
Транспорт
функцияси
Таъмирлаш
-қурилиш
функцияси
Хўжалик-
маиший
функция
Омбор
функцияси
Ишлаб
чиқаришнинг
функциялари
193
Иш ҳақи тузилишини тартибга солиш
Тартибга солиш
босқичлари
Тартибга солиш мақсадлари
Ишни таҳлил қилиш Иш элементларини аниқлаш
Иш тафсилоти
Иш элементларини стандартлаш
Ишга баҳо бериш
Ишнинг нисбий аҳамиятини аниқлаш
Мазкур ишнинг
разрядли сеткага
тааллуқлилиги
Таъриф тизимини самарали боиқариш
Иш қийматини пул
шаклида белгилаш
Ишнинг нисбий қийматини пулли эквивалентга
айлантириш
«Хизматларни
баҳолаш» ва
тақдирлаш тизимини
ишлаб чиқиш
Меҳнат унумдорлигини ва иш сифатини оширганлиги
учун ходимларни мукофотлаш
Ижтимоий тўловлар
дастури
Иқтисодий хавфсизликни таъминлаш, ноқулай иш
шароитлари учун ходимларга товон пули
(компенсация) тўлаш
Касаба уюшмалари
иштироки
Жамоа музокаралари талабларини ҳисобга олиш
Ахборот
Иш ҳақи тузилмаси бўйича қуйи бўғин раҳбарларига
зарур ахборотни такдим қилиш
Маъмурий
тадбирлар
Баъзи ходимлар ѐки бир гурух. Ходимларнинг моддий
рағбатлантирилиши ва иш ҳақига оид муаммоларни
ҳал қилиш борасида умумий рахбарликни амалга
ошириш
Назорат
Моддий рағбатлантириш бюджетлари (лимитлари)
нинг бажарилишини таҳлил қилиш
194
Банд бўлган аҳолининг иқтисодий тармоқларида тақсимланиш (ўртача
давр мобайнида, минг киши)
2003
йил
2004
йил
2004 йил
2003 йилга
нисбатан, %
да
Банд бўлганлар жами
9589,9 9910,6
103,4
Моддий ишлаб чиқариш
6537,0 6710,6
102,7
Саноатда
1223,3 1283,9
105,0
Қишлоқ ва ўрмон хўжаликларида
3063,0 3067,6
100,2
Транспорт ва алоқада
304,6
320,8
105,5
Қурилишда
763,3
808,1
105,9
Савдо, умумий овқатланиш ва тайѐрлов
идораларида
815,0
875,6
105,2
Бошқалар
368,4
372,6
101,2
Номоддий ишлаб чиқаришда
3052,0 3200,0
104,8
Транспрот ва алоқада
128,8
140,2
108,9
Уй-жой комунал ва аҳолига маиший
хизмат кўрсатиш соҳаларида
285,4
301,1
105,5
Соғлиқни сақлаш, спорт ва ижтимоий
таъминотда
654,4
689,0
105,3
Таълим, маданият, санъат фан ва илмда
1257,4 1321,0
105,1
Молия ва кредитда
50,4
52,8
104,8
Бошқалар
675,6
695,9
103,0
Давлат секторида, %
23,2
23,0
Нодавлат секторда, %
76,8
77,0
Манба: СИСМ “Ўзбекистон иқтисодиѐти” 2004 йил, №8, 87-бет.
195
Ўзбекистон Республикасида меҳнатга лаѐқатли аҳолининг бандлик
кўрсаткичлари
Кўрсаткичлар
2004 йил
1 январь
2005 йил
1 январь
Иқтисодий фаол
Аҳоли
10039560
10197121
Аѐллар
4451339
4465496
Ёшлар
3664499
3735409
Расман секторда
683169
6861454
Бандлар
Аѐллар
3071270
3043413
Ёшлар
2190203
2206753
Иқтисодий тармоқлари
бўйича
4152300
3872300
Аѐллар
2033699
1896234
Ёшлар
972335
878791
Кичик корхоналар ва фермер
хўжаликларида бандлар
1062220
1349000
Аѐллар
371703
472230
Ёшлар
245983
312400
Деҳқон хўжаликларида
бандлар
1230200
1247100
Аѐллар
541763
549234
Ёшлар
874089
886097
Иқтисодиѐтни норасмий
секторда бандлар
2835107
2964587
Аѐллар
1196857
1734425
Ёшлар
1253137
1308685
Ишга жойлашишга мухтож
бўлган шахслар
373084
371080
Аѐллар
183212
184658
Ёшлар
221160
219972
Шу жумладан:
Рўйхатга олинган
Ишсизлар
36948
39179
Аѐллар
18205
21446
Ёшлар
20321
21548
Иқтисодий нофаол
Аҳоли
3419040
3687779
Аѐллар
2582666
2766867
Ёшлар
2378520
2543379
Меҳнат ресурслари
13597000
14000000
Аѐллар
6918793
7135183
Ёшлар
4828147
4979046
196
Меҳнат ѐшидаги меҳнатга
лаѐқатли аҳоли
13458600
13884900
Аѐллар
6864594
7081935
Ёшлар
4785234
4936815
Пенсия ѐшидаги ва меҳнат
ѐшига етмаган банд аҳоли
138400
136100
Аѐллар
54289
53248
Ёшлар
42904
42191
Рўйхатда бўлмаган иш билан
банд бўлмаган меҳнатга
аҳоли
336136
331901
Аѐллар
165007
163212
Ёшлар
200838
198423
Манба: Ўзбекситон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш.
Фармацевтика саноати корхонасида иш ҳақининг тариф сеткаси
(1-разряднинг бошланғич ставкаси = 100)
Разряд
Бошланғич
ставка
Разряд ичидаги сетка
1
2
3
4
5
1
100
102,7
106,1
110,0
113,0
116,3
2
107,5
110,9
114,3
117,7
121,1
124,5
3
115,6
119,0
122,4
125,9
129,3
133,3
4
124,5
127,9
131,3
135,4
139,5
143,5
5
133,3
137,4
141,5
145,6
149,7
153,7
6
142,9
146,9
151,0
155,8
160,5
165,3
7
153,1
157,8
162,6
167,3
172,1
176,9
8
164,6
169,4
174,1
179,6
185,0
190,5
9
176,9
182,3
187,8
193,2
198,6
204,1
197
Иш ҳақининг шакл ва тизимлари ҳамда унинг кўрсаткичлари
Иш ҳақининг шакл ва тизимлари
Кўрсаткичлар
Ишбай тизимлар
Якка тартибдаги ва жамоа ишбай
тизими: а) ишлаб чиқаришга мос
туғридан-туғри ишбай (прогрессив ва
регрессив) тизим
б) ишбай — мукофотли
в) рационализаторлик таклифлари учун
мукофотлар
Ишлаб чиқарилган маҳсулот (дона)
1.
Ишлаб чиқариш ѐки вақт
нормалари
2.Сифат
З.Асбоб-ускуналардан фойдаланиш
4.Хом ашѐ ва материаллардан
фойдаланиш
5.Аралаш
тизимлар
Рационализаторлик таклифларини
қабул килиш
Вақтбай тизимлар
1.Нормалаштирилган
кундалик
топшириқлар (якка ѐки жамоа тарзидаги)
а) мукофотлашнинг қатъий ставкалари
билан вақт нормалари
6) бундан аввалги ҳак, тўлаш даврига
нисбатан ишлаб чиқариш нормасига
асосланган нормалар
2.Ходимларнинг
хизматларига
баҳо
бериш билан боғлиқ, тизимлар:
а) иш натижаларига баҳо бериш билан
боғлиқ равишда иш ҳақи ставкаларини
ошириш
б) мукофотнинг ҳар хил турлари
Белгаланган ишлаб чиқариш ѐки
вақт нормаси
Иш натижаларига субъектив баҳо
бериш,
ходимларга
тааллуқли
бўлган мақсадларга эришиш
198
Жорий меҳнат бозорининг худудий таркиби
Рўйхатга олинган
1000 киши
ҳисобига иш билан
таъминланганлар
сони
Рўйхатга олинган
1000 киши
ҳисобига
ишсизлар сони
Йил охирига 1000
рўйхатга олинган
ишсизлар ҳисобига
бўш иш жойлари
2002 й. 2003 й.
2002 й. 2003 й.
2002 й.
2003 й.
Ўзбекистон
Республикаси
719
737
257
238
775
827
Қорақалпоғистон
Республикаси
вилояти:
628
671
432
368
77
113
Андижон
794
786
243
212
589
857
Бухоро
721
748
192
152
1478
2447
Жиззах
731
775
195
180
481
921
Қашқадарѐ
706
776
239
253
538
476
Навоий
661
673
301
280
504
638
Наманган
736
744
233
237
532
352
Самарқанд
737
771
262
244
392
575
Сурхондарѐ
754
769
150
184
1213
867
Сирдарѐ
695
770
432
344
979
1024
Тошкент
789
758
120
194
3951
3426
Фарғона
741
755
191
154
965
2109
Хоразм
571
541
352
387
128
45
Тошкент ш.
609
813
269
244
3753
3693
Манба: СИСМ “Ўзбекистон иқтисодиѐти” 2004 йил, №4, 76-бет.
199
Do'stlaringiz bilan baham: |