|
181
Уй хўжаликлари ялпи даромадларига оид чизма.
100 Е
60 Д
35
С
20
В
5 S А F
0 20 40 60 80 100
Даромадларнинг умумий кўрсаткичини беш тенг гуруҳга бўлиб, ундаги даромад
олувчиларнинг (кумулятив сон даражаси
, %
Лоренц эгри чизиғи
Бирламчи даромадлар
Иккиламчи даромадлар
Жорий трансфертлар
Ишлаб чиқариш
фаолитидан
мулкдан
- ѐлланиб ишлашдан меҳ-
(нат ҳақи пул ва натура
билан тўланади),
- ўзининг иши билан банд-
ликдан,
- аралаш даромад,
- шахсий томорқа хўжалик
дан (пул ва натура билан)
олинадиган даромад
Молиявий
актилардан:
- қимматли
қоғозлардан,
- банкларда-
ги омонат-
лардан
Ноишлаб
чиқариш
активлар
дан:
ер
ва
ҳока-
золардан
- пенсиялар:
- стипендиялар,
- нафақалар,
- суғурта товонлари,
- моддий ѐрдам,
- гуманитар ѐрдам,
- меросдан олинадиган
даромад,
- кўчиб келганларга бери
ладиган нафақалар ва
ҳоказолар
Уй хўжаликларининг ялпи даромади
182
Солиқ 100
ставкаси (R),
фоизларда
50 RO
0
Тм
Солиқнинг
жами миқдори
Лаффер эгри чизиғи
Меҳнат ресурслари таркиби.
Меҳнат ресурслари таркиби
Фаол қисми
Суст қисми
Меҳнат
билан
банд
бўлганлар
Ишсизлар
Ўқийдиганлар
Меҳнат
билан
банд бўл-
маганлар
3-гуруҳ но-
гиронлари
Ёлланиб
ишловчилар
Ёлланиб
ишловчилар
Бошқа тоифа-
даги банд
аҳоли
Ишга жойла-
шишга муҳтож-
маслар
Ишлашни
хоҳламайди-
ганлар
183
Б
И
Т
Асосий элементлар бўйича ишчи кучини таърифлаш.
Б
-ишчи кучи гуруҳига кирувчи иш билан бандлар;
И-
ишчи кучи гуруҳига кирувчи
ишсизлар;
Т-
ишчи кучи гуруҳидан ташқарилар.
Меҳнатга лаѐқатли ѐшдаги аҳоли
Ишлайдиган ѐки вақтинча
ишламайдиган аҳоли
Ишламайдиган аҳоли
Иш қидираѐтганлар ва
(ѐки) ишлашга тайѐр
турганлар
Иш қидирмаѐтганлар ва
ишлашга тайѐр
турмаганлар
Жорий даврда фаол
аҳоли (ишчи кучи)
Мазкур пайтда фаол бўлмаган
аҳоли (меҳнат қилиш ѐшига
етмаганлар ҳам қўшилади
184
Ишчи кучининг таркиби: ҳозирги пайтда фаол ва фаол бўлмаган аҳоли
турларининг таснифи
Қўйидаги
сабабларга кўра:
а) мактабга қат-
найдилар;
б) уй юмушлари
билан бандлар;
в) нафақага чиқ-
қанлар;
г) бошқа сабаб-
ларга кўра
Муайян ѐшдан каттароқ ѐшдаги аҳоли
(меҳнатга қобилиятли аҳоли)
Ҳозирги пайтдаги фаол аҳоли (ишчи кучи)
Муайян ѐшдан кичик
Ҳозирги пайтда
фаол бўлмаган
аҳоли
Иш билан бандлар
Ишсизлар
Ёлланма
меҳнат
билан
Стандарт
таъриф
Ўз
корхона-
ларида
Қоиданинг
заифлашуви
Пул ѐки на-
тура билан
тўланадиган
иш ҳақи ѐки
маошга
ишлайдилар
Пул ѐки на-
тура билан
тўланадиган
фойда ѐки
оилавий
даромад учун
ишлайдилар
«Ишсизлар»,
«ишлашни хоҳ-
ловчилар» иш
қидираѐтганлар
(ѐлланма
ходимлар ва
корхона)
«Ишсизлар»,
«ҳозир ишлаш ни
хоҳлайди-лар»
(ѐлланма
ходимлар ва
корхона-
ларнинг эга-
лари), лекин
«ишга эга
эмаслар»
Ишлари бор,
лекин ишла-
майдилар «рас
манн ишлаѐт-
ган ҳисоблана
дилар)
Корхонала
ри бор, ле
кин ишла-
майдилар
185
Ходим меҳнат потенциали малака таркибий қисмининг тузилиши
Ходим меҳнат
Потенциали-
нинг
малака
таркибий
қисми
1.Тайѐргарлик даражаси
1.1. Базавий маълумот
даражаси
А.А. 1.2. Кенг ихтисос
В.В.1.3. Тор ихтисослашув
2. Ижодий қобилиятлар
2.1. Ташкилотчи
2.2. Эксперимент
ўтказувчи
2.3. Назариѐтчи
2.4. Аралаш тип
6. Меҳнатнинг натижадор-
лиги
6.1. Меҳнат сифати
6.2. Меҳнат миқдори
6.3. Меҳнат самарадорлиги
6.4. Иш вақтидан оқилона
фойдаланиш
3. Шахсий потенциални
оширишга интилиш
3.1. Билим
3.2. Кўникмалар
3.3 Малака
3.4. Ёш
3.5. Асаб системаси типии
3.6. Жинси
3.7. Иш стажи (умумий ва
мутахассислик бўйича)
5. Меҳнат ҳаракатчанлиги
5.1. Макроҳаракатчан
5.2. Микроҳаракатчан
4. Меҳнат фаоллиги
4.1. Ижодкор ходим
4.2. Ижро этувчи
186
Ўзбекистон Республикасида меҳнат ресурсидан самарали фойдаланиш
йўналишлари
Янги иш жойларини яратиш
Хизмат кўрсатиш тармоқларини
устувор ривожлантириш
Меҳнат ресурсларини
бошқаришни
такомиллаштириш
Халқаро миграцияни
кенгайтириш
Шахсий ѐрдамчи хўжаликлар
фаолиятини кенгайтириш
Меҳнат биржалари фаолиятини
такомиллаштириш ва «Хусусий
воситачилик агентлик»ларини
яратиш
Ҳақ тўланадиган жамоат
ишларини ташкил қилишни
такомиллаштириш
Ижтимоий йўналтирилган
иш билан бандликни
вужудга келтириш
Меҳнат ресурсларини ху-
дудий ривожлантириш
тезлигини
такомиллаштириш
Якка тартибдаги меҳнат
фаолияти-
ни ривожлантириш
Меҳнат ресурсидан сама-
ралли фойдаланиш мақса
дида унинг сифатини оши
риш, Кадрлар тайѐрлаш
Миллий дастуридан
фойдаланиш
Меҳнат ресурсларининг
ҳаракатчанлигини
кучайтириш
Меҳнатни техник қурол-
ланиш даражасини
ўстириш
Меҳнатни илмий ташкил
қилиш ва меҳнат унумдор
лигини оширишга
эришиш
Миллий иқтисод-
даги таркибий
ўзгартириш
Меҳнат
ресурсларидан
самарали
фойдаланиш
Меҳнат ресурслари
дан фойдаланишга
қаратилган
«Махсус дастур»
ларни ишлаб
чиқиш
187
Меҳнат ресурсларининг ҳисобот баланси
Кўрсаткичлар
Жами
Шаҳар
Қишлоқ
I. Ҳамма меҳнат ресурслари
шу жумладан:
меҳнат ѐшдаги меҳнатга қобилиятли аҳоли
II. Меҳнат ресурсларининг тақсимланиши
II.I. Иқтисодий фаол аҳоли
шу жумладан:
1. Иш билан бандлар
шулардан:
расмий секторда
норасмий секторда
2.
Иш билан банд бўлмаган, ишга
жойлашишга муҳтож шахслар
шулардан:
расман рўйхатдан ўтган ишчилар
меҳнат органларида иш излаѐтган сифатида
ҳисобда турувчилар
меҳнат органларида рўйхатдан ўтмасдан
мустақил равишда иш қидираѐтганлар
II.2. Иқтисодий нофаол аҳоли
188
Иш билан бандлик ва ишсизликдан ҳимоялаш сиѐсатининг
умумий тузилмаси
Ишсизларни рўйхатга олиш ва
ижтимоий қўллаб-қувватлаш
(пассив сиѐсат)
Иш билан бандликни сақлаш ва
кўпайтириш сиѐсати
(фаол сиѐсат)
Иш жойларини сақлаш сиѐсати
Иш билан бандликнинг ўсишини
рағбатлантириш сиѐсати
Янги иш
жойлари
яратилишини
рағбатлантириш
Ўз-ўзини иш
билан банд
қилишни
рағбатлантириш
Ишчи кучи таклифини
рағбатлантириш
Тартибга солиш мақсадларига кўра иш билан бандлик ва аҳолини ишсизликдан
ҳимоялаш сиѐсатининг умумий тузилмаси
189
Аҳолини иш билан бандлик даражасини яхшилашнинг йўналишлари
Ишчи кучи талаби
ва таклифига
мувозанат-
ли таъсир кўрсатиш
сиѐсати
Ишчи кучига
талабнинг
шаклланиш сиѐсати
Ходимларни ўқитиш
ва қайта ўқитиш
Ишчи кучи
таклифини
шаклланиш сиѐсати
Тадбиркорларни
ривожлантириш
асосида янги иш
ўринларини ташкил
этиш
Ишлаб турган
корхоналарда иш
ўринларини сақлаб
қолиш ва ташкил
этиш
Ҳақ тўланадиган
жамоат ишларини
ташкил этиш
Меҳнат
потенциалидан
фойдаланиш
имконияти
чекланган шахслар
учун иш ўринларини
ташкил этиш
Мустақил
шуғулланишни
ривожлантириш
Иш вақтининг давом
этишини тартибга
солиш
Миграция
жараѐнларини
тартибга солиш
Аҳолининг
иш
билан
бандлик
даражасини
ошириш
йўналишлари
190
«Меҳнат иқтисодиѐти»нинг асосий вазифалари
меҳнат
низоларининг
сабабларини
ўрганиш, уларнинг
олдини олиш ва
ҳал қилиш бўйича
чора-тадбирлар
тизимини ишлаб
чиқиш;
меҳнат
унумдорлигини
ошириш
омиллари ва
заҳираларини
аниқлаб,
уларнинг
ҳолатини таҳлил
этиш ва
режалаштириш;
иш ҳақини
тизимини ва уни
ташкил этиш
элементлари ва
тамойилларини
тадқиқ этиш;
меҳнатнинг
жамият
тараққиѐтидаги
ўрнини ўрганиш
ва
меҳнат
соҳасида аниқ
социологик
тадқиқотларни
ўтказиш;
аҳоли ва меҳнат
ресурсларини такрор
ишлаб чиқариш ва
уларнинг иш билан
бандлигини ва
ишсизлигини меҳнат
бозорининг фаолияти
билан боғлиқ ҳолда
таҳлил этиш;
аҳолининг
турмуш тарзи ва
даромадларини
меҳнат ҳақининг
турли шакллари
билан
алоқадорлигини
белгилаш;
корхона
ходимларининг
шаклланиши ва
ривожланишини
таҳлил қилиш ва
режалаштириш;
ижтимоий меҳнат
муносабатларини
тартибга солишни
такомиллашти-
риш.
меҳнат
фаолиятини
рағбатлантириш,
меҳнат хулқини
яхшилаш ва унга
мослашиш
даражасини
ошириш;
жамиятда ва
меҳнат
ташкилотларида
ходимларни ҳимоя
қиладиган
ижтимоий
қадриятлар
тизимини яратиш;
Do'stlaringiz bilan baham: | 
