Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Axborot bozorining tahlili
Axborot marketingi dasturining ushbu bosqichi taklif qilinayotgan axborot mahsulotlari va xizmatlari uchun ulaming vazifaviy parametrlariga mos keluvchi ehtiyojlarini aniqlash orqali bozor holatini belgilashga qaratilgan. Uni o‘tkazishning natijasi quyidagilarga nisbatan tavsiyalami ishlab chiqishdan iborat bo'ladi:

• 
  qanday axborot MABga kiritilishi kerak;
  
• 
  foydalanuvchi MAB bilan ishlashga rozi bo‘ lishi uchun uni qanday talablar qanoatlantirishi kerak.
  

Qo‘yilgan savollarga javob berish uchun ikkita asosiy usul qo‘llaniladi: mavjud MAB analoglari yoki mahsulotlarining tahlili; talabning tahlili, bozomi segmentlarga ajratish uning asosiy elementi bo‘ladi.
Mahsulotlarning tahlili. Analogli — MABlami axborot bozorida tijoratda muvaffaqiyatli faoliyat yuritishining o‘ziyoq, uning vazifaviy parametrlari belgilangan bozor andozalariga javob berishidan darak beradi. Bunda analoglar ostida yoki axborot mazmuni, yoki belgilanishi bo‘yicha bir xilda ishlab chiqariladigan MABlari tushuniladi. Masalan, mamlakatimizning Statistik MABlar uchun xorijiy MABlar birinchi turdagi analoglar bo‘lishi mumkin, ularda MDH haqidagi Statistik axborotlar mavjud, ikkinchi turdagi analoglar esa — ulaming joylashishidan qat’iy nazar har qanday Statistik ma’lumotlaming banklari bo‘ladi.
Birinchi turdagi analoglami o‘rganish belgilangan ma’lumotlaming bozorda mavjud bo'lgan MAB va MBga kiritishning chastotasi haqidagi tasavvumi beradi. Bu tasavvur, shubhasiz, bozor talabiga mos keluvchi mamlakatimiz MAB va MBning axborot mazmunini ishlab chiqish uchun muhim bo‘ladi.
Ikkinchi turdagi analogli — MABning tahlili MABning vazifaviy parametrlari, MBning mazmuni va rasmiy ta’riflari, hamda dasturiy ta’minotining ta’riflariga nisbatan umumiy bozor andozalarini aniqlashga imkon beradi.
MBning mazmuty ta’riflari ma’lumotlar tomonidan tegishli muammo sohani qamrab olishni aks ettiradi. Ular orasida quyidagilar ko‘proq qiziqish uyg‘otishi mumkin:

• 
  ma’lumotlar tegishli bo‘lgan muammo sohani ko’rsatuvchi sohaviy qamrab olish;
  
• 
  ma’lumotlaming geografik qaramligini aks ettiruvchi hududiy qamrab olish;
  
• 
  MBdagi eng eski va eng yangi ma’lumotlar orasidagi vaqt birligini belgilovchi vaqtni qamrab olish;
  
• 
  o‘zida mavjud boigan axborotlaming (hujjatlar, dinamik qatorlar-ning) miqdorini ifodalovchi MBning hajmi;
  
• 
  faollashtirish yoki yangi ma’lumotlami MBga kelib tushishining tezligi, u o‘z navbatida axborotning paydo bo‘ lishi va uning MB kiritilishi o‘rtasidagi chastotani, interaktivligi va vaqt birligi bilan ta’riflanadi;
  
• 
  ma’lumotlaming manbasi — MBni ishlab chiqaruvchilaming nomi va statusi.
  

§ 20.4. Axborotlami tijoratli tarqatish sanoati va texnologiyalari


625