Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Abstraksiyalash (mavhumlashtirish) tamoyili — muammoni oddiyroq tahlil qilish va loyihalashtirish uchun qulay bo‘lgan umumiy ko‘rinishda taqdim etish maqsadida tizimning muhim jihatlarini (aniq nuqtai nazardan ko'rib chiqish orqali) ajratish va muhim bo‘lmaganlaridan fikrni qochirish, mavhumlashtirishdan iboratdir.
Bir shaklga keltirish tamoyili—muammoni hal qilishga va o’rganilayotgan, loyihalashtirilayotgan jarayonlami, shu jumladan, biznes jarayonlar, tizimning faoliyat yuritish bilan birga ta’riflash va modellashtirishning bir shaklga keltirilgan usullaridan foydalanishga qat’iy uslubiy yondashish zarurligidan iborat bo‘ladi.
Konseptual umumiylik tamoyili—avtomatlashtirilgan tizim va uni tashkil qiluvchilami loyihalashtirishning barcha bosqichlarida yagona uslubiyatiga qat’iy rioya qilishidan iborat bo‘ladi.
Ziddiyatda bo‘lmaslik va to‘liqlik tamoyili — yangidan tashkil qilinayotgan tizimda barcha zaruriy elementlaming mavjudligi va ulaming o‘zaro moslashtirilgan hamkorligidan iborat bo‘ladi.
Ma’lumotlarning mustaqilligi tamoyili — shuni nazarda tutadiki, ma’lumotlaming modellari ulami ishlab chiqish hamda jismoniy tuzilishi va texnik muhitda taqsimlanishi jarayonlaridan mustaqil ravishda tahlil qilinishlari va loyihalashtirilishi kerak.
Ma’lumotlamitarkiblash (strukturlash) tamoyili—tizim axborot bazasi elementlarini tarkiblash va ierarxik tashkil qilishning zarurligini ko‘zda tutadi.
Yakuniy foydalanuvchining kira olishi tamoyili — u shundan iboratki, foydalanuvchi bevosita (dasturlashsiz) foydalana olishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlar bazasiga kirish vositalariga ega bo‘lishi kerak.




§ 15.3. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarini loyihalashtirish


475


AAT va AATex yaratish va faoliyat yuritishining barcha bosqichlarida, ya’ni ulaming butun mavjud bo‘lishga davri davomida ishlami bajarishda keltirilgan tamoyillarga rioya qilishi darkor.