Vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot

Nazorat savollari

1. 
   Console porti qaysi holatda ishlatiladi?
   
2. 
   Kommutator uchun nima sababdan VTY kanalini sozlash kerak?
   
3. 
   Parolni shifrlanmagan ko‗rinishda uzatilmasligi uchun nima qilish kerak?
   
4. 
   Telnet va SSH protokollari nima maqsadda ishlatiladi?
   
5. 
   Kompyuterlar qurilmalarga kirishi uchun nima sababdan tarmoq manzili bir xil bo‗lishi kerak?
   
6. 
   Line vty 0 15 buyrug‗i nimani bildiradi?
   

2 - Laboratoriya ishi

Mavzu: Kommutatorda port xavfsizligi (port security) ni sozlash


Ishdan maqsad: Kommutatsiya jadvallari to`ldirilishiga yo`naltirilgan hujumlardan, tarmoqni himoya qilish imkonini beruvchi kommutatorning ―port- security‖ funksiyasini sozlash bo`yicha amaliy ko`nikmalarga ega bo‘lish.

Qisqacha nazariy ma‟lumotlar

Port-security funksiyasi kommutatorning biror bir porti orqali tarmoqqa faqat ko`rsatilgan qurilmalar kirishini sozlashga imkon beradi. Ushbu portga kirishga ruxsat berilgan qurilmalar MAC-manzillar bo`yicha aniqlanadi. MAC- manzillar dinamik yoki tarmoq administrator tomonidan qo`lda sozlanishi mumkin. Bundan tashqari Port-security funksiyasi portga ulanuvchi tugunlar sonini cheklashga imkoniyat yaratadi, bu esa portga MAC-manzillar sonini ko`rsatish orqali amalga oshiriladi. Yana bir funksiyasi MAC-manzillar jadvali to`ldirilishiga yo`naltirilgan hujumlardan kommutatorni himoyalash hisoblanadi (2.1-rasm.).

2.1-rasm. Kommutatorda Port Security funksiyasining ishlash tartibi

MAC-manzillarga cheklov kiritishning ikkita usuli mavjud:

1. 
   Statik – administrator qaysi manzillar kirishini ko`rsatadi (2.3-rasm);
   
2. 
   Dinamik – administrator nechta manzil kirishini ko`rsatadi va kommutator qaysi manzillar shu vaqtda ko`rsatilgan port orqali murojat qilayotganini eslab qoladi (2.3-rasm).
   

Windows OS da Ethernet adapterining MAC-manzilini ipconfig /all buyrug`i yordamida aniqlanadi. Quyidagi 2.2-rasmga kompyuterning MAC-manzili 00-18- DE-C7-F3-FB ko`rinishda keltirilgan.

2.2-rasm. Kompyuter qurilmasining MAC-manzilini ko`rish Kommutator qurilmasining MAC-manzillar jadvalini ko`rish uchun show
mac-address-table buyrug`i orqali aniqlanadi (2.3-rasm).

2.3-rasm. Kommutator qurilmasining MAC-manzilini ko`rish

Kommutatorni himoya qilishning oddiy usullaridan biri bu – ishlatilmayotgan portlarni o`chirib qo`yish hisoblanadi.