Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

hosil bo`ladi.

Boshqcha aytsaq birinchi navli tovarlar narxi, ikkinchi navli mahsulot narxidan 1,5 marta yuqori bo`lishi kerak.

4. 
   rasm tovarlar toifasiga kura narxlar diversifikatsiyasini kursatadi.
   

Birinchi navli maxrulotga bo`lgan talab egri chizoti D,, ikkinchi navli tovarlarga talab egri chizigaga nisbatan kamroq uzgaruvchanlikka ega va binobarin, birinchi navli mahsulotga kuyilgan narx yuqriroq bo`ladi. Ishlab

chiqarishning ja’mi hajmi hisoblangan Q, = Q,+Q₂ chegarali daromadlar egri chi3HFH MR, va MRj ni qasmlariga tsarab kushish ortsali aniqaanadi. Buning natijasida uzuk-uzuk chiziqai MR,, xosil bo`ladi va daromadning chegarali harajatlar egri chiziga bilan kesishgan nukgasi belgilanadi. MC MR<sub>1</sub> va MR<sub>2</sub> ga teng bo`lishi zarurligini xisobga olib, biz ishlab chiqarish hajmi Q₁ va Q₂ ni aniqaash uchun mana shu kesishuv nuqasidan chap tomonga ufqay to`g`ri chiziqni tortishimiz mumkin.

5. 
   rasm. Tovarlar toifasiga qarab narxlarni diversifikatsiyalashning chizma tasviri.
   

Firma uchun iste’molchilarni guruhlarga bo`lib ularga maxsulot sotish har doim ham foydali bo`lavermaydi. Xususan, ikkinchi guruh iste’molchilarining talabi katta bo`lmasligi va chegarali harajatlar keskin ravishda oshib ketishi mumkin.

5. rasm. Bozor hajmi kichik bo`lganda narxlarni diversifikatsiyalash.

Shunday bo`lganda ikkinchi navli (ikkinchi guruhga mo`ljallangan) mahsulotlarni ishlab chiqarish va sotish harajatlari oshib ketib chegaraning daromadlardan yuqori bo`lishi yuzaga keladi. 6-rasmga qarab mulohaza qalsaq firma yagona narx R o`rnatib va maxsulot sotishni iste’molchilarni yagona umumiy guruhiga qaratsa o`zini yaxshi his etishi mumkin. Chunki, aks holda,
ikkinchi, hajmi kichiqoq bozorga xizmat kursatishning qo`shimcha harajatlari qo`shimcha daromaddan oshib ketishi mumkin.