Vazifasi Tekshirdi: Ziyayeva D

"Mavorounnaxrning markazlashgan davlatlari" jadvalini to'ldiring.

	Somoniylar	Qoroxoniylar	Xorazmshoxlar
Asoschi (hukmron sulolaning taniqli vakili)	Ismoil Somoniy	Abdulkarim Sotuq Bug‘roxon	A n u s h t e g in
Mavjud bo‘lgan davri	9-asrning 20-yillarida	Sharqiy Turkiston o'lkalarida IX asr ikkinchi yarmida turli turkiy qavmlar, elatlaming o'zaro birikuvi natijasida va qo'shiluvi davomida Qoraxoniylar davlati tashkil topdi.	11-asr va 12-asrning birinchi yarmi
Hududi	Buxoro, Samarqand, Ustrushona, Fargʻona, Shosh, Isfijob, Xorazm, Kesh, Nasaf, Chagʻoniyon, Xuttalon, Badaxshon, Balx, Tohariston, Guzganon, Gʻarchiston, Marv, Hirot, Gʻur, Nishopur va Goʻrgon	Koshgʻar, Amudaryo, Sharqiy Turkiston, Yettisuv, Shosh, Fargʻona, Qadimgi Soʻgʻd	Urganch, Buxoro, Samarqand, Marv, Tabriz, Tehron, Balx, Hirot, Nishapur
Hukmdorning unvoni	Amir	Xon	Sulton
Boshqaruv tizimi	podsho dargohi va devonlar — markaziy hokimiyatdan iborat	Qoraxoniylar davlatining boshqaruv tizimi mahalliy hududiy boshqarish tartibiga asoslangan. Xonlik hududlari nihoyatda bepoyon bo'lganligidan, har bir yirik hudud yoki viloyat eloqxonlar (mahalliy hukmdorlar) tomonidan nisbatan mustaqil tarzda idora qilingan (Masalan, Samarqand, Buxoro, Yettisuv v.b.). Eloqxonlar tegishli miqdordagi yillik xiroj yoki to'lovlarni markaziy hokimiyat hukmdori - Tamg'achxonga yuborib, amalda o'z mulklarini mustaqil boshqarganlar.	Daigohda Ulug' hojib mansabi alohida o'rin tutgan. U hukmdoming xos kishisi sanalib, lozim bo'lgan hollarda vazirlar faoliyatini ham nazorat qilgan. Hojiblar hukmdor nomidan davlat ahamiyatiga daxldor muhim masalalarda muzokaralar olib borganlar. Dargohdagi yana bir oliy lavozim Sohibi ustozdor hisoblangan. Xazina mablag'lari butunlay uning tasarrufida bo'lgan. Dargoh hayotiga oid ko'plab asosiy masalalar ustozdor nazorati ostida hal etilgan. Davlatdagi Tashtdor lavozimi ham muhim sanalib, u sultonning sirdosh kishisi hisoblangan. Tashtdor hukmdoming maxfiy sirlaridan ogoh bo'lib, doimo u bilan bahamjihat holda faoliyat yuritgan. Oliy lavozimlardan yana biri - Qissador bo'lib, u Sulton nomiga kelgan arz, s^koyatlarni yig'ib, o'rganib, ularni hukmdor hukmiga havola qilib borgan. Dargohdagi xizmat turlari ichida Chashnigir - sultonga beriladigan ovqat, ichimliklarni tekshiruvchi, Jomador, Davatdor (kotib), Sharobdor,