Vayskulov Ramazon Alisher o’g’li Ilmiy rahbar: dots. G. P. Erkayeva Qarshi-2021

Муаммонинг ўрганилганлик даражаси. Шахс психологик хусусиятларихусусан, хотираси ва унинг таълим сифатини оширишдаги аҳамияти муаммоси қатор Шарқ мутафаккирлари асарларида ўрганилган. Жумладан, Абу Наср Форобий, Абу Али ибн Сино, Азизиддин Насафий қарашларида ҳам инсон хотираси муаммоси хусусида тўхталиб ўтилганлигини кузатишимиз мумкин.
Замонавий психология ва педагогикада ҳам хотира, унинг таълим жараёни самарадорлигини ошришдаги аҳамияти муаммоси кенг тадқиқ этилган бўлиб, ушбу муаммога доир қарашларни Э.Ғозиев, А.Жабборов, Г.Тўлаганова, З.Нишонова, Б.Адизов, Ш.Нуруллаева тадқиқотларида учратамиз.
Бошланғич мактаб ёшида хотирани ривожлантиришнинг аҳамияти икки омилга боғлиқ. Биринчидан, хабардорлик ва эркинлик шахс психикаси ривожланишининг асосий муҳим жиҳатлари ҳисобланади (Л.С.Виготский [13], А.В.Запорожец [99], А.Н.Леонтьев [47, 48], А.Р.Лурия [51]). Иккинчидан, билиш жараёнларини эркинлаштириш таълим жараёнида педагогик ахамиятга эга ҳисобланади. Мактаб таълими боладан ўз психик ҳолатини мустақил бошқара олиш кўникмасига эга бўлишни талаб қилади. (Л.И.Божович [7], З.M.Истомина [33], А.Н.Леонтьев [48] ва бошқалар).
Tezkor xotira-inson tomonidan bevosita amalga oshiriladigan ko’z harakatlari,aqliy harakatlar uchun xizmat qiluvchi xotira jarayonidan iborat.
Uzoq muddatli xotira-ko’p martalab takrorlash va qayta tiklashlar orqali uzoq vaqt,muddat esda olib qolishga mo’ljallangan xotira turi.
Ixtiyoriy xotira-Ma’lum maqsadni ruyobga chiqarish uchun,muayyan davrlarda aqliy harakatlarga suyangan xolda amalga oshirishdan iborat xotira jarayoni tushuniladi Bu faoliyatda odatd ong bevosita boshqaradi.Iv
Harakat xotirasi-turli harakatlarni,ularning bajarilish tartibi,tezligi surati,izchilligi va boshqa sifatlarni esda qoldirish,mustahkamlash hamda esga tushurishdan iborat.
Tadqiqot ishining nazariy ahamiyati.
Tadqiqot ishining amaliy ahamiyati.
Shundaki,ilmiy izlanishlaimiz davomida boshlang’ich ta’lim jarayonidagi o’quvchilar pedagogik- psixologik xususiyatlari, xususan “xotira tushunchasi nazariy jihatdan tahlil qilinadi.
Ilmiy izlanishlar, davomida o’quvchilar xotirasining rivojganlik darajasi aniqlash va rivojlantirish metodikasi ishlab chiqilganlik va ushbu metodikaning amalda qo’llanuvchanligi bilan belgilanadi.