Vaxobov h, mirzamahmudov o. T



Download 2,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/145
Sana27.05.2023
Hajmi2,49 Mb.
#944786
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   145
Bog'liq
УКУВ КУЛЛАНМА география методика (1)

5.2. Xikoya metodi. 
Xikoya metodi deb geografik borliq, voqea va xodisalarni jonli 
tasvirlashga aytiladi. Bunda o’qituvchining jonli so’zi muhim o’rin tutadi. 
Xikoya metodi bilan o’quvchi geografik voqea va xodisalarni, borliqni
o’quvchilar ongida jonli tasvirlarni shakllantirishda, o’quvchilarni
geografik kashfiyotlar bilan, o’ziga xos landshaftlar bilan, turli xil 
davlatlardagi axolining hayoti va faoliyati bilan tanishtirishda 
foydalaniladi. 
Xikoya metodi quyidagi talablarga javob berishi zarur: 
-xikoya qilinishi lozim bo’lgan geografik borliq, voqea va xodisalar 
oldindan tanlab olinishi lozim; 
-xikoya o’quvchilar ongida o’rganilayotgan geografik borliq, voqea va 
xodisalar haqida aniq tasavvur xosil qilishi lozim; 
- xikoya ishonchli bo’lishi lozim, asosiy ma’lumotlar ikkinchi darajali 
ma’lumotlardan ajralib turishi zarur; 
- xikoya davomida turli xil ko’rgazmali qurollardan foydalanish kerak; 
- quyi sinflarda ko’proq o’qituvchi o’zi ko’rgan geografik voqea va 
xodisalar xaqida xikoya qilib berishi kerak; 
- hikoya xayot bilan bog’langan bo’lishi, oson tushuniladigan va 
qiziqarli bo’lishi kerak; 


-xikoya geografiya fanining eng so’ngi yutuqlaridan foydalangan 
holda bayon qilinishi lozim; 
- xikoya g’oyaviy siyosiy jixatdan to’g’ri yo’naltirilgan bo’lishi kerak. 
Unda kundalik matbuotda e’lon qilingan ma’lumotlardan foydalanmoq 
zarur. 
Xikoyaning samaradorligi ko’p xollarda o’quv materialini tanlashga, 
dalillar va umumlashmalarni to’g’ri nisbatiga bog’liq. 
Xikoya davomida o’qituvchi turli xil ma’lumotlarni bayon qilish 
davomida asosiy va eng muxim narsalarni, ya’niy geografik tushun-
chalarni shakillantirishni esdan chiqarmasligi kerak. Beriladigan ma’lu-
motlar qancha ko’p va qiziqarli bo’lmasin agar ular bir tizimga solinmagan 
bo’lsa, ular orasidagi aloqalar va bog’liqliklar ochilmasa va tegishli 
xulosalar qilinmasa xikoya ko’zda tutilgan samarani bermaydi. Dalillar, 
xulosa va umumlashmalarni mustahkamlashi va aniqlashtirish va 
o’quvchilarni o’zlashtirishini osonlashtirishi lozim. 
O’quvchilar ongida geografik voqea va xodisalar haqida ongli tasav-
vur xosil qilish uchun o’qituvchi xikoya davomida ekskursiya va 
sayohatlar davrida olgan shaxsiy ma’lumotlaridan ham foydalanishi 
mumkin. 
Hikoya yaxshi chiqishi va samarali bo’lishi uchun bayon davomida 
karta, gerbariy, maket, diagramma va boshqa materiallardan foydalanish 
zarur. Ko’rgazmali qurollar o’qituvchi hikoya yordamida shakillantiri-
ladigan tasavvurlarni to’ldiradi va aniqlashtiradi. Hikoya davomida 
geografik borliq, voqea va hodisalar tasvirlangan rasmlardan ham 
foydalaniladi. 
Xikoya metodi alohida mamlakatlar va o’lkalar geografiyasini 
o’rganishda katta foyda beradi. 
Xikoyadan darsning turli bosqichlarida foydalaniladi. Xikoya 
qo’shimcha bilimlarni xabar qilish vositasi ham bo’lishi mumkin. Ba’zida 
xikoya dars jarayonida mustaqil o’rin ham egallashi mumkin, uning turli 
bosqichlarida tushintirish metodini qo’llash mumkin. Ayrim hollarda 
o’qituvchi qisqa xikoyadan tushuntirishga o’tishi mumkin. Masalan, zil-
zila jarayonini xikoya qilib keyin uni sababini tushuntiradi. V-VII sinfarda 
mavzular ko’proq tasviriy tarzda xikoya qilib beriladi. Masalan yirik shar-
sharalardan Niagara va Viktoriya Kongo xavzasidagi nam ekvatorial 
o’rmonlarni yoki baland tog’ o’lkasi tabiat manzarasini tasvirlab berish 
mumkin. Hikoya VI-VII sinflarda geografik borliq va xodisalarni 


tasvirlash,tushuntirish, sharxlash ilmiy dalillar bilan qo’shib olib boriladi, 
V-VI sinflarda 3-10 minut, VI-VII sinflarda 10-15 minut, VIII-IX sinflarda 
15-20 minut bo’lishi lozim. 

Download 2,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   145




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish