Vatanparvarlik haqida kuylaymiz

Vatanparvarlik haqida kuylaymiz

Vatanga bo‘lgan muhabbat haqida so‘z yuritar ekanmiz bevosita ko‘z oldimizga Najmiddin Kubro, …….. , kabi ota-bobolarimiz keladi. Ular kim bo‘lishgan, keeling birgalikda o‘rganamiz.

Najmiddin Kubroning asl ismi Ahmad ibn Umar ibn Muhammad Xivaqiy al-Xorazmiy bo‘lib uni xalq turli ismlar bilan atashgan ekan. Masalan, Abul-Jannob, Tomatul Kubro, Valitarosh, Najmiddin Kubro. Bu nomlarnign ma’nolari haqida turli asarlarda ma’lumotlar keltirilgan. Xususan, Ali Akbar Dehxudoning mashhur “Lugʻatnoma”sida keltirilishicha, “u kishining Kubro deb atalishlariga sabab shuki, behad ziyrakliklari va tuganmas zakovatlari tufayli har kanday muammoli masalani soʻralganda hal qilib berar edilar va har kim u kishi bilan bahs-munozara qilsa, gʻolib chiqar edilar”. Bundan tashqari Tomatul Kubro, yaʼni buyuk balo va qazolarning oldini oluvchi, xaloskor degan ma’noni anglatishi hqida ma’lumotlar keltirilgan. Najmiddin Kubroga berilgan nomlarni tahlil qilar ekanmiz, u insonga xos bo‘lgan fazilatlari yana bir bor o‘zimiz uchun kashf etamiz. Manbalardagi ma’lumotlarga ko‘ra, Abul-Jannob deb atalishlariga sabab esa, u kishining dunyoviy ikir-chikirlardan uzoq turganliklaridir deyiladi. “Valitarosh” (valiylarni parvarishlab yetishtiruvchi) deb ham atashganganligi haqida ham ma’lumotlar keltirilgan.

Ahmad ibn Umar ibn Muhammad Xivaqiy al-Xorazmiydan bbizga bir qator asarlar meros bo‘lib qolgan. Jumladan, arab tilida yozgan “Risolatun odob ul-zokirin” (“Zikr aytuvchilar odobi haqidagi risola”) asarining Abdurahmon Jomiyning shogirdi Abdul Gʻofur Loriy tomonidan fors tiliga qilingan tarjimasi bizgacha yetib kelgan va Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik institutida № 503-X raqami ostida saqlanmoqda. Bu asarning asli nomi arabcha “Al-Usul al-ashara” (“oʻn usul” yoki “oʻn asos”) deb ataladi. Turkiyada ushbu asar turk tiliga tarjima qilinib, nashr etilgan. Bundan tashqari Najmiddin Kubroning