Vatandosh last indd

- O‘zbeklarning AQShga ko‘chib 

o‘tish bosqichlari haqida ham ma’lumot 

bersangiz. 

-AQShda bugungi kunda 20 mingdan ortiq 

etnik amerikalik o‘zbeklar istiqomat qilishadi. 

Ularning aksariyati bundan 30-40 yil ilgari 

Osiyo va Yevropadan ko‘chib o‘tishgan. O‘zbek 

oilalarining Amerikaga ko‘chib o‘tishini to‘rt 

bosqichga bo‘lsa bo‘ladi:

O‘zbek emigrantlarining birinchi to‘lqini: 

II Jahon urushidan so‘ng Yevropada ma’lum 

sabablarga ko‘ra qolishga majbur bo‘lgan 

o‘zbeklar. 40-yillar oxiri va 50-yillarida 

Amerikaga kelgan dastlabki o‘zbeklar guruhini 

tashkil qilishdi. Aynan shu vaqtda Amerikada 

«Turkiston-Amerika» assotsiasiyasiga asos 

solindi. Birinchi o‘zbeklar asosan Vashington, 

New York shahri hamda Virginiya, Kaliforniya, 

Pensilvaniya shtatlariga ko‘chib o‘tishdi. Birinchi 

o‘zbeklar orasida ko‘proq ziyoli, o‘qimishli, 

intellektual qobiliyati yuqori kishilar bo‘lgan. 

Ular asosan o‘quv yurtlarida, universitetlarda 

va xalqaro ommaviy axborot vositalari tizimida 

faoliyat yurgizishgan. Ularning ko‘pchiligi xalqaro 

ilmiy-siyosiy konferensiyalarda ishtirok etib, 

kitob va maqolalar chop etishgan, Turkistonni 

sovetlar changalidan ozod etish uchun harakat 

qilganlar. Bugungi kunda Amerikada ularning 

ikkinchi va uchinchi avlodi yashamoqda.

O‘zbek emigrantlarining ikkinchi to‘lqini: 

1960 yildan boshlab Turkiyadagi o‘zbeklar ham 

Amerikaga ko‘chib o‘ta boshladilar va AQShdagi 

emigrant o‘zbeklarning asosiy qismini tashkil 

qilishdi. O‘zbeklarning Amerikaga ko‘chib o‘tishiga 

AQShdagi mavjud bir qancha jamoat tashkilotlari, 

jumladan Nyu Yorkda joylashgan Tolstoy Fondi 

(Tolstoy Foundation, located at Valley Cottage, 

New York) yordamlarini ayamadilar. Bundan 

tashqari o‘sha davrda biznes sohasida ishlari 

yurishgan vatandoshimiz Isoqjon Narziqul ham 

o‘zbek muhojirlarining AQShga ko‘chib kelishi, 

ishga joylashuvi va boshqa ijtimoiy masalalarini 

hal etishga beg‘araz yordam ko‘rsatgan. Bu 

masalada u rafi qasi (Merry Narziqul) yordami 

bilan yuzdan ortiq o‘zbekka yordam berdi. 

Ko‘chib kelgan vatandoshlarimiz asosan Nyu 

York shahrida, shuningdek Nyu-Jersi, Florida, 

Pensilvaniya, Virjiniya, Illinoys shtatlarida 

joylashadilar. «Turkiston-Amerika» jamiyati 

orqali amerikaliklar turkistonliklarning kimligi, 

tarixi va madaniyati bilan tanishdilar. Ikkinchi 

to‘lqinda kelgan o‘zbeklarning ko‘pchiligi biznes, 

tijorat, qurilish, transport, tibbiyot, advokatura 

va xalq xo‘jaligining boshqa sohalarida faoliyat 

yurgizib, keyinchalik katta muvaffaqiyatlarga 

erisha boshlashdi. Bugungi kunga kelib 

ularning ko‘pchiligi biznes va boshqa sohalarda 

yetarli tajriba yig‘ib, jamiyatda o‘z o‘rinlarini 

egallashgan. Aksariyati o‘z xususiy korxonasiga, 

advokatura, tibbiy poliklinika, supermarket, kafe, 

restoranlariga ega.

O‘zbek emigrantlarining uchinchi to‘lqini: 

1979 sovet armiyasi kuchlari Afg‘onistonga