Referat mavzu: Har XIL faoliyat sohalarida blokcheyn texnologiyasidan foydalanish xususiyatlari. Bajardi

REFERAT

Mavzu:Har xil faoliyat sohalarida blokcheyn texnologiyasidan foydalanish xususiyatlari.


Bajardi:Karimov Diyorbek
Tekshirdi:
Reja:

1. Blokcheyn texnologiyasi va uni qo`llanilishi.

2. Iqtisodiyot sohalarida blokcheyn texnologiyalarini qo`lanilishi xususiyatlari.

3. O`zbekiston Respublikasi soliq tizimida blokcheynni joriy etishining afzalliklari

Blokcheyn - bu ma'lumotlarni taqsimlangan holda saqlash texnologiyasi bo’lib ,u kompyuter tarmog’ining tugunlari o’rtasida taqsimlanadigan ma’lumotlar bazasidir.Ma’lumotlar bazasi sifatida blockchain ma’lumotlarni elektron shaklda raqamli formatda saqlaydi.
Ushbu texnologiyada zanjirni qo'llab-quvvatlovchi har bir ishtirokchi teng huquqlidir. Bu yerda server yoki protsessing markazi yo'q. Qo`llanish sohalari cheksiz bo'lib, u ma'lum ma'lumotlarni yozib olish uchun ishlatiladi, masalan: shaxsiy kundalik yozuvlari, ko'chmas mulk egalari to'g'risidagi ma'lumotlar, moliyaviy operatsiyalar.
Blockchain ikki element tushunchasidan iborat :
«Block» -blok;
«chain» — zanjir.
Blockchainlar tranzaktsiyalarning xavfsiz va markazlashmagan yozuvini saqlash uchun Bitcoin kabi kriptovalyuta tizimlarida hal qiluvchi roli bilan mashhur . Blockchaindagi yangilik shundan iboratki, u ma’lumotlar yozuvining ishonchliligi va xavfsizligini kafolatlaydi.
Blokcheyn vositachi va nazorat qiluvchi tashkilot mavjud bo`lmagan va barcha foydalanuvchilarning huquqlari teng bo'lgan markazlashtirilmagan-to'lov tarmog'idir.
Oddiy ma’lumotlar bazasi va blockchain o’rtasidagi asosiy farqlardan biri bu – ma’lumotlarning tuzilishi. Blockchain ma’lumot to’plamini saqlaydigan ” bloklar ” deb nomlanuvchi guruhlarda ma’lumot to’playdi.Bloklar ma’lum saqlash imkoniyatlariga ega va to’ldirilganda yopiladi, avval to’ldirilgan blok bilan bog’lanadi va “blockchain” deb nomlanuvchi ma’lumotlar zanjirini hosil qiladi. Yangi qo’shilgan blokdan keyingi barcha yangi ma’lumotlar yangi tashkil etilgan blokga to’planadi va to’ldirilgandan keyin zanjirga qo’shiladi.
Blokchain – umumiy ma’lumotlar bazasi turi bo’lib, u ma’lumotlarni saqlash usuli bilan odatiy ma’lumotlar bazasidan farq qiladi; blokchainlar ma’lumotlarni bloklarda saqlaydi, keyinchalik kriptografiya orqali bir-biriga bog’lanadi.
Yangi ma’lumotlar kelganda, u yangi blokga kiritiladi. Blok ma’lumotlar bilan to’ldirilgandan so’ng, u oldingi blokga bog’lanadi, bu esa ma’lumotlarni xronologik tartibda zanjirband qiladi. 
Blokcheynni hujjat aylanishida ishlatish sizga shifokor tomonidan berilgan retseptlar, universitet diplomlari yoki ko'chmas mulkka egalik guvohnomalarini hisobini yuritish imkonini beradi. Masalan, Legium yoki BlockSign kabi loyihalar blokcheynda hujjatlarni boshqarish uchun vositalarni taklif qiladi.