Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir

Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati:
1. “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” I.A.Karimov
2. “O`zbekiston Milliy Ensiklopediyasi”
3. www.Ziyonet.uz sayti

Mavzu №38. “Kattalarga hurmatda kichiklarga izzatda bo’l!”


Reja:
1.Go’zal xislatlar.
2.Mukammal tarbiyali inson.
3.Muomala qoidasi.


Tayanch so’z va iboralar: Takabburlik, shafqatli, ig’vo ,g’iybat, munofiqlik, mukammal tarbiyali inson, badfe`llik, yo’ldosh.
Chin inson boshqalarga hech bir ozor Yetkazmaydi,takabburlik qilmaydi,hech imga haqorat ko’zi bilan qaramaydi,yolg’on so’zlamaydi,rostgo’y bo’ladi.O’zidan kattalarga hurmatli, kichiklaga shafqatli va marhamatli va xushmuomala bo’ladi.Va`dasiga vafo qiladi,omonatga xiyonat qilmaydi.Ig’vo,g’iybat munofiqlikdan o’zini saqlaydi.Ota –onasining hurmatini bajo keltiradi.Ularni o’zidan rozi qilishga sa`y- harakat qiladi.Qarindosh-urug’lardan aloqasini uzmaydi, ularga mehru muhabbatli bo’ladi.Yomon yo’llardan,yaramas ishlardan o’zini saqlaydi.Mana shunday go’zal xislatlar mukammal tarbiyali insonda bo’ladi.
O’zaro munosabatda avval kattalar o’zidan kichiklarni aslo ranjitmasliklari,qo’llaridan kelgan barcha yordamni ayamasliklari lozim. Bunga javoban kichiklar ham kattalarning roziligini topishga intilishlari, ularni xafa qilmasliklari va dillarini og’ritmasliklari lozimligiga harakat qilmoqliklari kerak.
Har bir inson dunyoda o’zi tanho, odamlardan ajralgan holda yashay olmaydi. U hamisha boshqalar bilan aloqada bo’ladi, ko’pchilik ichida aralashib yuradi.Bu odamlarning ba`zilari yosh ba`zilari keksa bo’lishi mumkin.Ular kim va qanday kishilar bo’lishlaridan qat`iy nazar,har bir inson kim bilan uchrashsa odob-axloq qoidasidan chetga chiqmasligi, badfe`llik ko’chasiga kirib, yomon degan orttirib olmasligi zarur.
O’zingdan yoshi ulug’ kishinilarni ko’rdingmi, darhol o’rningdan tur,hurmat izhor qil,dilini og’ritmaydigan va nafratini keltirmaydigan muomala yo’lini o’ylab top!Kimki keksalarni hurmat qilsa,keksalar yoshiga Yetadi.O’zingdan kattalar oldida behuda gapiraverma, so’rasalar javob ber,ayniqsa ular o’zingni teng tutib hazillashishdan tiyil!
Ko’cha-kuyda keksalarni ko’rib qolsang, avvalo salom bergach,darhol ularga biror ishda ko’mak berish haqida o’yla. Yuki bo’lsa ko’tarishib yubor,yo’ldan o’tmoqchi bo’lsa, qo’lidan tut.Savollariga muloyimlik bilan javob ber.Hurmatsizlik qilib nojo’ya gap aytib qo’yishdan ehtiyot bo’l!
Yoshi va mavQei sendan ulug’larga aql o’rgatma.So’raganlariga bilganingcha javob ber.Bilmaganingni gapiraman deb o’zingni mashaqqatga qo’yma.Bilmaganini so’zlagan oxirida uyatli ahvolga tushib qoladi.
Keksalar bilan yo’ldosh bo’lganda, bir joyga tez Yetib bormoqchi bo’lsangiz, ruxsat olib uzr so’rab, shundan so’nggina jadal odimlash mumkin.
Rasululloh(s.a.v.) bir hadisi sharifda shunday deganlar: “Kichiklarni yaxshi ko’rib, mehr-shafqat bilan bag’riga bosmagan,kattalarni, ulug’larni hurmat qilishda qusurga yo’l qo’ygan bizdan emasdir”.


Adabiyotlar:
1.“Hayot va turmush odobi” O .Alimardonova, Q.Nazarov.Toshkent-1996.
2. “Ey farzand” Imom G’azzoliy. Toshkent. Movarounnahr-2005.
3. “Hikmatnoma” Toshkent. “Cho’lpon”
4.Kultura povedeniya. Ruben Safarov – Tashkent: “Sharq”,2012