Varieties hand out notes uzb

 
2.13.3-rasm. Bo‘shagan pestisid konteynerlarini

---

148 
Anor zararkunandalari va ularga qarshi kurashishda jamlangan 
choralar (IPM) ning yondashuvlari 
Samarali dehqonchilik amaliyoti ta’moyillariga ko‘ra, zararkurandalarga va 
o‘simlik kasalliklariga qarshi kurashishda quyidagilarga e’tibor berilishi shart:
• 
Syertifikatlangan yuqori sifatli sog‘lom ko‘chatlarni ekish.
• 
Kasallikka chidamli navlardan foydalanish.
• 
Zararkurandalar va kasalliklarni oldini olishda biologik usul qo‘llash 
imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida samarali qishloq xo‘jaligi amaliyotlarini 
qo‘llash (tuproqdan samarali foydalanish, butalash, o‘g‘itlash, sug‘orish, begona 
o‘tlar nazorati, hosilni yig‘ish va boshqalar).
• 
Barcha ekinlarning zararkurandalari, kasalliklari va foydali organizmlari 
orasidagi muvozanatini muntazam va miqdoriy baholashni olib boring.
• 
Qayerda va qachon imkoniyat mavjud bo‘lganda, organik nazorat 
amaliyotlarini qo‘llang.
• 
Zarakuranda va kasalliklarni bashorat qilish usullarini imkoni boricha 
qo‘llash.
• 
Kimyoviy preparatlardan foydalanishni minimallashtirish maqsadida, 
zararkunandalarga qarshi keng qamrovli kurashni rag‘batlantirish uchun barcha 
mumkin bo‘lgan usullarni va ularning fermer xo‘jaliklari samaradorligiga qisqa va 
uzoq muddatli samarasini va atrof muhitga ta’sirini hisobga olgan holda choralar 
haqida qaror qabul qilish
• 
Hasharot zararkurandalarini ko‘payishini biologik usullar yordamida 
iqtisodiy zarar keltirmaydigan darajada kamaytirish kerak.
• 
Kimyoviy moddalar bilan zararkunandalarga keng qamrovli qarshi 
kurashishda faqatgina hasharotlar turi va miqdori normadan oshib ketganda va turli 
xil zararkunandalar populyatsiyalarini tartibga soluvchi omillar ta’sirini ko‘rib 
chiqqandan so‘ng qo‘llaniladi, boshqa samarali boshqaruv tizimi mavjud emas.
Ko‘pgina hollarda kimyoviy nazorat zarur bo‘ladi.
Shu bilan birga, mavjud ekotizimning aksariyat qismlariga zarar yetkazmaslik 
uchun iloji boricha harakat qilib, zararkunandalarga qarshi kurashish uchun 

---

149 
kimyoviy moddalarni qo‘llashning eng yaxshi vaqtini tanlab ulardan oqilona 
foydalanish mumkin.
Oraliq tanaffuslar xavfsizligini kuzatish kerak va birinchi navbatda, nojo‘ya 
ta’sirlarini to‘liq bilib olish zarur.