Вариант назарий савол

1. 
   ВАРИАНТ
   

НАЗАРИЙ САВОЛ

1. 
   Юрак ишемик касаллиги ҳақида тушунча беринг. ЮИК касалликларни тиббий ёрдам стандарт даволарига мос холатда физиотерпевтик даволаш усуллари ва жисмоний машқлар ихтисослашган-юқори технологик тиббий ёрдам шариотларида ўтказилиши керак. Савол: Барча ЮИК билан беморларда шакллирига қармасдан даволаш муолажалари қайси чора тадбирлар билан ўтказиш керак, албатта бу реабилитацион чора тадбирлар ўтказилади, биринчи навбатда, барча реабилитация этапларида ўтказилади ?
   

Yurak ishemik kasalliklari keng tarqalgan bolib,koronar qon tomir faoliyati ateroskleroz natijasida sustlashishi bilan kechadi, masalan stenokardiyada yurak sohasida ogriq, ogriqni chap yelka va chap kurak sohasiga ,boyinga tarqalishi bilan xarakterlanadi. Shunga kora yurak ishemik kasalliklarida jismoniy zoriqish kuchli bolmasligi kerak,sababi jismoniy zoriqish kuchaysa asosiy qon ishlayotgan kardiomiotsitlarga borib,kollaterallar bilan ta’mnlangan ishemik zonaga qon kelishi kamayib ketishi natijasida ogriq kuchayadi(kop miqdorda sut kislota to`planishi hisobiga).

Barcha YuIK bilan kasallanganlar (shaklidan qatʼiy nazar) davolash tadbirlari xavf omillariga (hayot tarzi, parhez, zararli odatlar) taʼsirot bilan birga olib boriladi.

yurak ishemik kasalligi bilan kasallangan bemorlarni davolashning fizioterapevtik usullari:

Vegetativ usullar: elektro-sonterapiya, transkranial elektro-analgeziya, transcerebral UHF terapiyasi, diadinamoterapiya, amgag-sinokarotid zonasining pulsterapi va paravertebral zonalar, miya galvanizatsiyasi, dorivor elektrik - ganglioblokator roforez, adrenomiy metiklar, past chastotali magnitoter - miya piyasi, franclinizatsiya, gelioterapiya, talassoterapiya, radono hammom.

Kardiotonik usullar: karbonat angidrid vannalari.

Antiishemik (antihipoksik) usullari: Oksigenobaroterapiya, normobarik gipoksiterapiya, kislorodli vannalar, ozon vannalar, havo hammomlari, qizil lazer terapiyasi, s vitaminlari elektroforez, E.

Hipokoagulyatsion usullar: past darhol-yurakning umumiy magnitoterapiya, yod-bromli vannalar, antikoagulyantlar va deagregantlarning dorivor elektroforezlari, qonning lazer nurlanishi.

Metabolizmni tuzatish usullari: infraqizil lazer terapiyasi, yurak mintaqasining DMV terapiyasi, metabolik tuzatuvchilar va vazodilatatorlarning elektroforezlari.

YuIKli bemorlar reabilitatsiyasida asosiy usul taqsimlangan jismoniy mashqlardir.

YuIKli bemorlar uchun toʼrtta funktsional sinf (FS) boʼyicha differentsial ShJT dasturi ishlab chiqilgan:

I FS:

- Shifobaxsh gimnastika (DG) mashgʼulot tartibida 30-40 minutgacha, Yurak qisqarish soni (YuQS) 140 kiskarish/minutigacha;

- taqsimlangan piyoda yurish- 110-120 qadam /min;

- aerobli zoʼriqmalar: Shifobaxsh suzish, changʼida yurish va b.(20-30 min), qisqa yugurishlar (1-2 min);

- tashkil qilingan salomatlik guruhlarida ishtirok;

- qisqa (20 mingacha) sport oʼyinlarida (voleybol, qoʼl toʼpi, badminton va.b.) ishtirok

- oʼz-oʼziga toʼliq xizmat qilish

II FS:

- DG 30 min, YuQS zoʼriqma choʼqqisida 130 k/min.gacha;

- meʼyoriy tezlashgan (tempi 110 qadam/min) va qisqa (2-3 min) tezlashgan (temp 120-130 qadam/min) piyoda yurish;

- qisqa meʼyoriy tempda yugurish (1-2 min);

- maxsus davomiy jismoniy mashgʼulot guruhlarida sport oʼyinlari, velomashgʼulot elementli «kuchli» guruh dasturida ishtirok;

- basseynda suzish nazorat ostida, changʼida taqsimlangan yurish;

- qisqa(10 min.gacha) sport oʼyinlari (voleybol, stol tennisi)da ishtirok;

- oʼz -oʼziga toʼliq xizmat qilish

III FS:

- DG ayovchi mashgʼulotli tartibda 20 min.gacha zoʼriqma choʼqqisida YuQS 110 min.gacha ;

- taqsimlangan oʼrta tempdagi piyoda yurish (80-90 qadam/min);

- maxsus davomiy jismoniy mashgʼulot guruhlarida «kuchsiz» dasturda ishtirok;

- sport oʼyinlari mumkin emas;

- aerobli zoʼriqmalar (yugurish ,changʼi, suzish) maʼn etilgan

-oʼz-oʼziga toʼliq xizmat qilish

IV FS:

- individual xarakterdagi DG ayovchi tartibda davomiyligi 15-20 min YuQS zoʼriqma choʼqqisida 90-100 min;

- piyoda yurish 60-70 qadam/min tezlikda;

- yugurish va sport oʼyinlari maʼn etilgan;

- baʼzan qisman oʼz -oʼziga xizmat qilish.

2. 
   ЮИК билан беморларга махаллий кардиологик ихтисослашаган саноторийларга кўрсатмалар ?
   

Maxalliy kardiologik sanatoriyalarda davolanishga koʼrsatma:

- Birlamchi yoki qaytalanuvchi MIdan keyingi kardioskleroz umumiy ahvoli qoniqarli boʼlgan holda, I-II FSli stenokardiya, I darajali QАE , II bosqichidan yuqori boʼlmagan АG hamrox boʼlganda.

- stenokardiyasiz yoki I-II FSli stenokardiya xurujlari bilan retsidivlanuvchi MIdan keyingi kardioskleroz, I bosqichdagi QАE, II bosqichdan yuqori boʼlmagan АGning hamroh boʼlishi, ritm va oʼtkazuvchanlik buzilishlari oqibatlari boʼlmagan holda

Bir yil oldin oʼtkazilgan MIdan keyingi kardiosklerozi bor, stenokardiyasiz yoki I-II FSli stenokardiya xurujlari, I bosqichli QАE koʼzatilgan, ritm va oʼtkazuvchanlik oqibatlari boʼlmagan bemorlar maxalliy sanatoriydagi davodan tashqari iqlimli kurortlarda (togʼli xududdan tashqari), dengiz boʼyi, uglerodoksidli radonli, natriy xloridli va yodbromli suvli balьneologik kurortlarda davolanishlari mumkin.

3. 
   ЮИК. ИМ ўтказган беморда гипокаугуляцияловчи фзиотерпевтик усуллар қўлланиши. Мисол келтиринг, рецепт ёзинг
   

Hipokoagulyatsiyalovchi fizioterapevtik usullari

yurakning Past chastotali magnitoterapiyasi, yod-bromli vannalar, antikoagulyantlar va deagregantlarning dorivor elektroforezlari, qonning lazer nurlanishi.

Qonning lazer nurlanishiga

Retsept:

o’mrov osti venasiga qonning infraqizil lazer terapiyasi. Uzluksiz 50mBt kuchlanish bilan. Davomiyligi 5 daqiqa. Har kuni muolaja soni 10 kun.

МАСАЛА:

Бемор 52 ёш, жинси, эркак, яшаш тарзи асосан кам ҳаракатли иш олиб боради, офис хизматчиси. Гипертония касаллиги II-босиқич, медекаментоз давога қарамасдан рефрактер артериал гипертензия II даража. ТВИ ≥28 кг\м². Қорин типида семизлик (қорин айланаси -108 см). Артерал гипертензия билан 7-8 йилдан бери шифокор назоратида туради. Зарарли одати сигарета чекади 10-12та кунига. Кардиолог назоратида гипертоник криздан стационар даво олгандан кейин бемор тиббий реабилитацияга юборилмоқда. Невролог кўригида Дисциркулятор энцефалопатия II даража. Ҳозирдаги шикояти: вақти билан бош оғриши, қулоғида шанғилаш, юрак уриб кетиш, умумий қувватсизлик, асабийлашишга. ЭКГда чап қоринча гипертрофияси белгилари бор. АҚБ 160/100мм. см. уст. ЮУС 88та мин.

1. 
   Қўшимча қандай текширувлар ўтказилади реабилитация курсидан олдин ва кейин (самарадорликни аниқлаш учун).
   
2. 
   Ҳаёт тарзини ўзгартиши мақсадида қандай тавсиялар берасиз.
   
3. 
   Тиббий реабилитация жисмоний фаоллик ошириш (юклама) бериш усулларини белгилаб беринг.
   
4. 
   Физиотерпевтик даволаш усулларини санотор-курорт ва ихтисослашган марказларда ўрни ва мақсади нимадан иборат. Санотор-курорт даво қандай физиотерапевтик даво қўллайсиз.
   

1. Qonning umumiy va biokimyoviy tahlili, koagulogramma

Qon bosimi, yurak qisqarish soni har kuni o’lchanadi, EKG,
2. Faol turmush tarziga o’tish yani harakatda bo’lish, tongi badantarbiya mashqlarini bajarish, ovqatlanish tartibi va tarkibiga qatiy rioya qilish yani tuzli, yog’li taomlarni kam istemol qilish dieta saqlash, zararli odatlarni cheklash ichish, chekish kabilar,
3.Jismoniy ish qobiliyatini oshirish maqsadida aerob siklik zo‘riqmalar qo‘llaniladi: taqsimlangan yurish va yugurish, chang‘ida yurish, suzish, velotrenirovka va boshqalar.

Shifobaxsh gimnastika mashqlari, shu jumladan., barcha mushak guruhlari uchun dinamik mashqlar va izometrik rejimda boshlang‘ich holatda, o‘tirgan, turgan holatlardagi mashqlar haftada 3-5 marta 20-30 min davomiylikda o‘tkaziladi. Zo‘riqish mashqlarini ixtiyoriy bo‘shashgan nafas mashqlari bilan birga olib boriladi.

.
4.Sanotor-kurortda vazokorrektsion ta'sirga ega bo'lgan fizioterapiya usullarini qo’llaganda qonning xususiyatlarini va tarkibini yaxshilaydi va tomirlar orqali yaxshi oqadi. Shuning uchun yurak qonning aylanishi uchun kamroq harakat qilish kerak, bu esa bosimning pasayishiga olib keladi. Shu bilan birga, zarba kamroq bo'ladi va og'riq yo'qoladi, bu esa bemorlarning holatini butunlay normallashtiradi. Ushbu turdagi protseduralar quyidagilarni o'z ichiga oladi:
galvanizatsiya — miyaga 20 daqiqa davomida ta'sir qiluvchi oqim oqimlari bilan amalga oshiriladi. Davolash kursi ketma-ket 10 dan 15 seansgacha. Magnitlarga ta'sir qilish-kimyoviy reaktsiyalar oqimini tezlashtiradigan maydon yaratiladi, bu esa organlarga ko'proq kislorod olish imkonini beradi, qon aylanishini tezlashtiradi va yurakdagi yukni kamaytiradi.
Bosimlarni kamaytiradigan dorilar bilan elektroforez — obzidan ,aminazin va boshqalar) - dori-darmonlarni qo'llashning bunday usuli jigar va organizmga salbiy ta'sirini kamaytiradi, ammo foydali xususiyatlarni saqlaydi.

UYCh-Ultra yuqori chastotali nurlanish bilan fizioterapiya tromboz xavfini kamaytiradi, qonni suyultiradi, metabolizmni yaxshilaydi. Jarayon taxminan 7 daqiqa davom etadi. Effektga erishish uchun 7 dan 10 seansgacha talab qilinadi.

Diadinamoterapiya-past chastotali impulslar bilan amalga oshiriladi, qurilma buyrak proektsiyasi joyida teriga joylashtiriladi. Elektr tokining ta'siri ostida vazokonstriktor (tomirlarni toraytiruvchi modda) sifatida ishlaydigan angiotensin sintezi inhibe qilinadi. Uning kontsentratsiyasini kamaytirish yurak faoliyati davomida qon qarshiligini pasaytiradi, bu esa unga yukni kamaytiradi. Jarayon taxminan 6 daqiqa davom etadi. Hammasi bo'lib 8 dan 12 sessiyalariga o'tish kerak. Infraqizil lazer nurlari bilan davolash-ta'sir tananing chap tomonidagi 2 va 3 qovurg'alari orasidagi maydonga tushadi. Qurilmaning ta'siri ostida yurak tomirlari (koronar) kengayadi, bu uning oziqlanishi va ishini yaxshilaydi. Amplipulsterapiya-bu printsip diadinamoterapiya bilan bir xil, ammo oqim shakli sinusoidal bo'lishi kerak.