Variant №1 Ekologiyani mustakil fan sifatida shaklllanishi,maqsadi va vazifalari

Atmosfera tarkibi va uning ifloslanishi (traposfera, stratosfera,ultrobinafshanurlari, azonqatlami yemirilishi, kuyosh radiasiyasi, ifloslanish jarayoni,ifloslantiruvchi moddalar xilma xilligi, chang sanoat tashlamalari, transport).

Atmosfera Yer sharining havo qobig’i bo’lib, biosferada hayot avjudligini taminlovchi asosiy manbalardan biridir. Atmosfera barcha nzotlami zararli kosmik nurlardan himoya qilib turadi, sayyora izasidagi issiqlikni saqlaydi. Agar havo qobig’i bo’lmaganida yer izasida kunduzi +100°S va kechkurun -100°S xarorat kuzatilgan i’lar edi. Atmosferaning yuqori chegarasi taxminan 2000 km ilandlikdan o’tadi. Atmosfera birnecha qatlamlardan iborat bo’lib, ling asosiy massasi (90%) 10-16 km balandlikkacha bo’lgan quyi >posfera qismida joylashgan.

Атмосфера деб ерни ултрабинафша нурлардан ва кескин температура ўзгаришларидан сақлаб турувчи газсимонқобиққа айтилади. Ташқи ва ички факторлар таъсири остида атмосферада доимо гидродинамик, иссиқлик, электромагнит, химиявий, фотохимиявий ва бошқа жараёнлар содир бўлиб туради ва уларга атмосфера ҳавосининг босими, температураси, оқимларнинг йўналиш тезлиги ва х.к. боғлиқдир.
Атмосфера массаси - 5,3·10-15 т бўлиб, у планетамиз массасининг 1/106 қисмини ташкил қилади.

• 
  1. Тропосфера - энг Ерга яқинжойлашган атмосфера қавати бўлиб унинг қалинлиги экватор тепасида 16-18 км.ни, қутб тепасида эса, 7-9 км.ни ташкил этади. Бу қаватда атмосфера ҳавосининг 80% жойлашган бўлиб, асосий об-ҳаво ўзгаришлари шу ерда ҳосил бўлади. Ҳавонинг температураси
  

- 80°C гача етади. Бу қатламда 8% намлик бордир.Тропосферада баландлик ҳар км га ошганда температура -6 °C га камайиб боради.

• 
  2. Стратосфера - 50-60 км.гача масофада жойлашган бўлиб, бу ерда 5% атмосфера ҳавоси бордир. Бу қатламда ҳавонинг тезлиги 100 км (соат), температура эса хар
  

1 км.да 1-3°C га бўлади. Бу қатламда қалинлиги
3 мм.га тэнг бўлган озон қатлами жойлашгандир.