7-variant
1 – topshiriq. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang.
Bolalar hayolining xususiyatlari
Bolalar psixologiyasi fanining predmeti, maqsad va vazifalari.
Birinchi sinf o‘quvchilarining o‘quv faoliyati xususiyatlari.
Yangi tug’ilgan chaqalaqlarda hayol bo;lmaydi. Hayolning rivojlanishi uchun bolada turmush tajribasi, tasavvurlar ham juda ko’p bilimlar kerak bo’ladi. Hayol jarayoning dastlabki ko’rinishi bolada 2yoshga to;lib 3yoshga qadam qo’yganidan boshlab shakllana boshlaydi. 2yoshli yoshli bolalarga bir maqsadni ko’zlamaydigan ihtiyorsiz hayol shakllanadi. Bolalarning tili chiqishi hayolning o’sishiga tasir ko’rsatadi. Shu davrdan boshlab yonidagi kishilarning so’zini yahshi tushunadigan bo’lib o’zidagi tasavvurlar zahirasini bevosita idrok qilgan narsalar orqaligina emas, balki kata yoshli odamlar nutqi bilan to;ldirib boradi. Bolalar o’zlariga tushunarli mavzularda hikoya va ertaklar eshitishni yoqtiradilar ayniqsa hikoyada bolaning o’zi bosh rolda bo’lsa bola bunday hikoyani miriqib yahshi ko’rib tinglaydi va o’zi ham bir nimalarni to’qib gapiradaveradi . bu jarayonda bolaning nutqi rivojlanadi .bolalar hayolining o’sishida nutqning ahamiyati yana shundaki nutq bolaning yangi tassurotlar hosil qilishi va uni boyitishi bilangina cheklanib qolmay balki nutq miyada hosil bo’lganligi pbrazlarini so’zlar bilan ifodalashga yordam beradi.. bolalar nutqining rivojlanishida o’yinning rolli juda kattadir. Bog’chagacha tarbiya yoshidagi bolalarning harakatlarida tasviriy faoliyat elementlarinig paydo bo’lishi hayolning o’sayotganidan darak berdi. Misl uchun bola bola bir nimani qog’ozga chizib, nimanidir tasvirlashga urinib ko’radi. Bog’cha yoshidagi bolalar bir hil rivojlanmaydi. Agar kichik yoshda bo’lsa asason tiklovchi hayol bo’lsa, o’rta va kata yoshli bolalarga hayolning ijodiy turi o’sa boshlaydi. Bolaning bog’cha yoshida harakat doirasing kengayishi bilimlarning ortishi , turli hil yangi ehtiyoj qiziqishlarning paydo bo’lishi hayol jarayonining bir muncha tez surat bilan rivojlanishiga olib keladi.
2.Psixologiya faninig asosiy tarmoqlaridan biri bu bolalar psixologiyasidir. bolalar psixologiyasi turli yosh davrlari bola psihik taraqqiyoting qonuniyatlarini shuningdek 1yosh bosqichidan boshqasiga o’tish qonuniyatlarini o’rganadi. Bolalar psixologiyasining asosiy etibori tug’ilgandan to yetuklik davrgacha inson psihikasi va ongining qanday rivojlanishiga qaratilgan. D.B.Elkonin yozganidek, bola jamiyat azosi, shaxs sifatida shakllanib borar ekan uning psihikasi rivojlanib olamni aks etirish qobiliyati go’dakligidan yetuklik davrgacha murakkablashib va takomillashib boradi. Bola rivojlanishini turli hil fanlar o’rganadii bular: anatomiya, fiziologiya, oliy nerv faoliyati fiziologiyasi, gigiyeniya, etnografiya. Bugungi kunda bolalar psixologiyasi fanining predmeti ontogenezdagi psixik taraqqiyotning umumiy qonuniyatlarini yosh davrlarini 1 yosh davrdann boshqasiga o’tish sabablarini aniqlashdan iborat. Hozirgi kunda bolalar psixologiyasi fani predmetining kengayib borishi kuzatilmoqda.
3. bolalar jonajon bog’chalari bilan hayrlashib boshlang’ich sinf tomon yo’l oladilar. Bolalar yangi talim olish dargohiga borar ekan ularda o’ziga hos psihologik hususiyatla vujudga keladi. Birinchi sinfga moslashish bu bola hayotidagi alohida va qiyin davr, u o’quvchining yangi ijtimoy rolini, yangi faoliyat turlari, tarbiyani egallaydi. Ijtimoy muhit o’zgaradi, sinfdoshlar,,o’qituvchilar , maktab bolani o’z ichiga olgan kata ijtimoiy guruh sifatida paydo bo’ladi. Bolaninig maktabga moslashish davri nisbatan oson bo’lishi uchun, oilaviy munosabatlar yahshi, qarama qarshi vaziyatlarning yo’qligiva tengdoshlar guruhidagi maqom muhim ahamiyatga ega.
Bola maktabga kelishi bilan ijtimoiy ongning rivojlangan shakllari odamning nazariy ongi va tafakkuri bilan bog’liq bo’lgan ilm fan , ahloqni o’rgana boshlaydi. Ijtimoy ongning ushbu shakllari va unga mos bo’lgan manaviy shakllarning asoslarini assimilyatsiya qilish bolalarda yaratilgan inson faoliyatiga mos kelgan faoliyatni amalga oshirishni anglatadi. Talim faoliyati o’ziga hos mazmunga va tuzilishga ega bo;lib, uni bolalar ham boshlang;ich sinf yoshida ham boshqa yoshlarda ham masalan: o’yin va mehnatda amalga oshiriladigan faoliyat turlaridan ajralib turishi kerak. Bolalar maktabga kelganda ular tegishli davrning nazariy taffakuri bilan bog’liq bo’lgan bunday bilim va ko’nikmalarni o;zlashtirish uchun o’quv faoliyatini olib borishni boshlaydilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |