Variant – 1 O‘zbekistonda jismoniy tarbiya va sport tizimi va unda voleybolning o‘rni.
2. Pastdan to‘p qabul qilish va uzatish texnikasi, unga o‘rgatish metodikasi.
3. Sizning sport turingizda charchashning asosiy sabablari.
1. Yurtimizda jismoniy tarbiya va sportni ommalashtirish, aholi, ayniqsa, yoshlar o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish uchun zarur shart-sharoitlar va infratuzilmani yaratish, mamlakatning xalqaro sport maydonlarida munosib ishtirok etishini ta’minlash borasida izchil chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Shu bilan birga, jismoniy tarbiya va sportni tashkil etishda qator tizimli muammolar va kamchiliklarning mavjudligi ushbu sohada davlat siyosatini samarali olib borishga va mamlakatning mavjud sport salohiyatidan to‘liq foydalanilmoqda.
joylarda jismoniy tarbiya va sport boshqaruvining samarali yaxlit tizimi mavjud ushbu sohada davlat organlari va boshqa tashkilotlar faoliyatini lozim darajada muvofiqlashtirishni, sog‘lom turmush tarzini ommalashtirish va targ‘ib qilishni ta’minlamayapti
Mamlakatimizda ham ommaviy sport, ham oliy sport yutuqlari sohasida aniq vazifalar va maqsadli ko‘rsatkichlarni belgilagan holda, o‘rta muddatli va uzoq muddatli istiqbolda jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish konsepsiyasi ishlab chiqilgan.
joylarda yoshlar orasidan iqtidorli sportchilarni tanlab olish (seleksiya)ning samarali va shaffof tizimi mavjud terma jamoalar tarkibini sifatli to‘ldirish uchun sport zaxirasini shakllantirish va yuqori malakali sportchilarni tayyorlashni ta’minlanmoqda.
Hozirgi kunda Voleybol sport turi bilan deyarli O`zbekiston Respublikasi hududidagi barcha yoshlar shu`gullanib kelmoqdalar. Bu soprt turiga berilayotgan imkoniyatlar juda keng ko`lamdagi ishlar o`z samarasini berib kelmoqda. Joylarda yoshlar orasidan iqtidorli sportchilarni tanlab olib viloyat Respublika musobaqalarida yuqodi o`rinlarni egallab kelmoqdalar.
2. To‘pni pastdan ikki qo‘llab qabul qilish hujum zarbasini qabul qilishda ham asosiy usul hisoblanadi. O‘yinga kiritilgan to‘p yoki hujum zarbasining sifatsiz qabul qilinishi (past trayektoriyada uzatish, bog‘lovchi o‘yinchiga yetkazib bermaslik) bog‘lovchi o‘yinchi tomonidan hujum uchun beriladigan to‘p uzatishni samarasiz bo‘lishiga olib keladi. Shuning uchun mashg‘ulotlar vaqtida turli tezlikda, yo‘nalishda va kuchlanishda kelayotgan to‘plarni pastdan ikki qo‘llab qabul qilishga katta e’tibor berish zarur. To‘pni bir qo‘llab qabul qilish tayanch holatda va yiqilib amalga oshiriladi. Tayanch holatda bajariladigan usul o‘yinchining yoniga tezlik bilan tushayotgan to‘pni qabul qilishda foydalaniladi. To‘pni qabul qilish yopiq holdagi kaft yuzasi bilan bajariladi. Orqaga yoki yon tomonga yiqilib, bir qo‘l bilan to‘pni qabul qilish ko‘p hollarda ayollar voleyboliga xosdir. Harakat so‘nggida yon tomonga katta qadam tashlanib, qo‘l to‘p tomon to‘g‘ri uzatiladi. Bunda MOK (markaziy og‘irlik kuchi) keskin pasayadi. To‘pga zarba berilgandan so‘ng, o‘yinchi tayanch oyoqning uchida yiqilish tomonga burilib, oyoq tovoni bilan o‘tiradi va do‘mbaloq oshadi Jarohat va lat yeyishning oldini olish maqsadida gavdaning orqa o‘rta qismi bilan emas, balki bir oz yonbosh bilan do‘mbaloq oshiladi, daxan ko‘krak qismiga tekkizib olinadi.
3. Charchash jarayoni - bu jismoniy ish bajarish chog’ida turli a’zolar, qismlar va umuman tanada ro`y berayotgan va oxir oqibatda bu ishni davom ettirishga imkoni bermaydigan o`zgarishlar mavjud.
Voleybol spot turidda Charchash asosiy sabablari - charchashni shaxsan sezganda ro`y beradigan ish qobiliyatini susayishi bilan belgilanadi. Charchash holatida sportchi ishning jadalligi yoki sifatini (bajarish texnikasi talab darajasida tura olmaydi yoki uni to`xtatishga majbur bo`ladi. Charchaganlik oqibatida ish qobiliyatini susayishning asosiy sabablari quyidagilar:
-energiya bilan ta’minlovchi manbalarning xolsizlanishi
-ulardan foydalanish qobiliyatini pasayishi
-almashinuv moddalarini (laktat) to`planishi,
-tanada suv miqdorini kamayishi.
Voleybolda charchash barcha mushak guruhlari ishga jalb qilingan paytda vujudga keladi. Markaziy asab tizimi doimiy ishini buzilishi, muvofiqlay olmay qolish, harakatlarni bajarishda irodani zaiflashishi xos xususiyat hisoblanadi. Bunday holatda tanadagi kuchning zaiflashuvi tez tez nafas olish, yurak urishini tezlashuvi, ishni davom ettira olmaslik seziladi.
