Валентликлар

Gazlarning molyar hajmidan foydalanib, reaksiyalarning tenglamalari bo’yicha hisoblashlar

Ko’pincha, reaksiyaga kirishayotgan yoki reaksiya natijasida hosil b’ladigan gazning hajmini aniqlashga to’g’ri keladi.

1 – m i s o l. 200 g ohaktosh CaCO₃ parchalanganda (normal sharoitda)
qancha hajm СО₂ olinadi


2 –m i s o l. Suv hosil bo’lishida 5,6 l kislorod О₂ bilan reaksiyaga kirishishi uchun qancha hajm vodorod Н₂ kerak bo’ladi
Gazlarning absolut va nisbiy zichligi.
Gazlarning molekulyar massasini absolyut va nisbiy zichlik bo’yicha aniqlash

Gazlarning absolyut va nisbiy zichligi haqidagi tushuncha gazning molyar hajmi haqidagi biz ko’rib chiqqan materialdan bevosita kelib chiqadi.

Gazning absolyut zichligi-bu 1 l gazning massasi. Uni quyidagi formuladan oson aniqlash mumkin:

Bunda М – gazning mlyar massasi, V_m –gazning molyar hajmi, u normal sharoitda 22,4 l ga teng.

Molekulyar masani bilgan holda absolyut zichlikni tipish mumkin. Agar absolut zichlik ma’lum bo’lsa, shu formulaning o’zidan molekulyar massani M  22,4  formulaga ko'ra aniqlasa bo'ladi (normal sharoitda).

Nisbiy zichlik-bu mavhum son bo’lib, bir gaz boshqa gazdannecha marta og’ir (yoki yrngil) ekanligini (bir xil sharoitda) ko’rsatadi.
Buni 1 l biror gazning massasi bilan(₁) 1 l boshqa gazning massasini (₂) taqqoslash, ya’ni gazlarning absolut zichliklarini taqqslash orqali aniqlash mumkin.
Nisbiy zichlikning formulasi biror gaz absolyut zichlikning boshqa gazning absolyut zichligiga nisbati sifatida ifodalanadi:
lekin

bo’lgani uchun

Haqiqatda nisbiy zichlik ikki gaz molyar massalarining nisbatidan iborat. Nisbiy zichlikni bekgilashda o’ng tomonga pastga izlanayotgan gazning molyar massasi bilan taqqoslanayotgan gazning kimyoviy belgisi qo’yiladi. М-n, agar DН₂ yozilsa, bu degan so’z, ushbu nisbiy zichlik izlanayotgan gazning molyar massasi vodorodning molyar massasidan shuncha marta katta lemakdir. Agar DH_щ ifoda turgan bo’lsa, bu izlanayotgan gazning molyar massasi havoning 29 ga teng o’rtacha molyar massasiga taqqoslanayotganini bildiradi.

Nisbiy zichlik formulasiga:

asoslanib, qolganlari ma’lum bo’lganida uchchala kattalikdan istalgan birini aniqlash mumkin. М-n, gazning molekulyar massasini ushbu formuladan topish mumkin: