Va terrorizmga



Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/84
Sana31.12.2021
Hajmi0,78 Mb.
#271442
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   84
Bog'liq
Ekstremizm va terrorizmga qarshi kurashning manaviy-marifiy asoslari

«Al-Qoida» («Asos»). Radikal «islom» g‘oyalariga asoslan­
gan ushbu transmilliy diniy­siyosiy guruhning paydo bo‘lishiga 
Usoma ben Laden (1957–2011) rahbarligida Afg‘onistonda Sovet 
armiyasiga qarshi urushda ishtirok etish uchun ko‘ngillilarni yol­
lash va ularni qurol­aslaha bilan ta’minlash maqsadida Pokiston 
hududida tuzilgan «Maktab al­xidmat» byurosi asos bo‘lib xiz­
mat qilgan. 


78
2001­yilning 11­sentyabridagi terroristik faoliyatlar natijasida 
Al­Qoidaning kelib chiqishi va shakllanishi hamda Usoma ben 
Ladenning biografiyasi haqidagi ko‘plab ma’lumotlar paydo bo‘la 
boshladi. Usoma ben Ladenning shaxsiyati va uning tashkilo­
ti al­Qoida borasida ushbu bobda ko‘plab mavzular muhokama 
qilingan. Ben Ladenning intellektual va ma’naviy shaklla nishining 
keng konteksti o‘xshashdir: liberal, demokratik, g‘arbiy sivilizatsiya 
ma’naviy mohiyatdan mahrumdir, bu esa uni Xudo ning yakuniy va 
aniq ifodalangan vahiysiga qarshi qo‘yadi. Ushbu mavjud xatar tu­
fayli mo‘min G‘arbga imkoni boricha qarshilik ko‘rsatishi va unga 
bog‘liq bo‘lgan yoki xususan islom olamidagi u bilan ittifoq bo‘lgan 
tuzumlarni buzishi lozim. Tarix to yakuniy, abadiy va osoyishta 
musulmon olami o‘rnatiladigan oxirgi qiyomat voqealarigacha is­
lomiy haqiqatning ahamiyati pasayib borishidan iboratdir. 
1977-yilda Ben Laden Jidda shahridagi Qirol Abdulaziz univer-
sitetining muhandislik va biznes kursiga qabul qilingan. Undan islom 
dinini o‘rganish ham talab qilingan, bu yerda u Abdulla A’zam va 
Sayyid Qutbning ukasi, Misr ixvon tashkilotining a’zosi va akasi ning 
nashrlarining muharriri Muhammad Qutbning rahnamoligi ostida 
o‘zining salafiylik nazariyasini bo yitgan. A’zam Falastin ix von tash-
kiloti hamda Xamasning a’zosi deb topilgan. U 1967-yilgi olti kun-
lik urushda qatnashgan, 1969-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoya 
qabul qilgan va Iordaniya universitetida islom huquqshunosligi bo‘yi-
cha professor bo‘lgan. Bir necha yildan so‘ng u siqib chiqarilgan va 
Abdulaziz universitetida ta’lim berishni boshlagan.  Uning ravshan va 
islom yerlarini qayta tiklash haqidagi tushunchasi ochiq va ravshan 
bo‘lgan: «jihod va qurol bitta narsadir: muzokaralar, konferensiyalar 
va dia loglarga o‘rin yo‘q». Xalifalik tomonidan boshqarilgan har qan-
day hudud xatto u kichik va yoki bir kishi ning qo‘lidagi hovli bo‘lsa 
ham, qayta qo‘lga ki ritilishi shart. Ben Laden uchun bunday fikr ak-
siomadir.
Bir ma’lumotga ko‘ra, Ben Laden 1979-yilda Jome’ masjidi-
ning egallab olinishidan qattiq ta’sirlangan. Shaxsan u uchun mu-
him hisoblangan voqea Afg‘onistondagi Sovet ittifoqiga qarshi urush 


79
bo‘lgan. Afg‘onistonning ahamiyati haqidagi fikr Ben Ladenning us-
tozi A’zamda u 1980-yili Makkada ba’zi afg‘on hojilarini uchrat-
ganidan so‘ng uyg‘ongan. 1984-yilda u Peshovarga ko‘chib borgan 
va Mujohidlarga xizmat ko‘rsatish Byurosi ni tashkil qilgan. Saudi-
ya Arabistonida Ben Laden allaqachon Afg‘onistondagi jihod uchun 
fondlarni yig‘ib qo‘ygan edi. U oqibatda o‘zining Peshovardagi us-
toziga qo‘shilgan va O‘rta Sharq dagi ko‘plab ko‘ngillilardan farq-
li ravishda Afg‘onistonda Sovet qo‘shinlariga qarshi faol kurashgan. 
Uning Afg‘onistondagi taj ribasi va A’zam bilan hamkorligi unda ji-
hodning muhimligi haqidagi taassurotni qoldirgan. Ularning ikkala-
si uchun ham jihod ritorik chora-tadbir yoki tashviqot vositasi emas, 

Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish