Va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

R_d qarshiligi transformator R_T silliqlovchi reaktor R_sr va oʻzgartgichning anod toklari oʻtadigan kommutatsion R_p qarshiliklaridan hosil boʻladi.
R_d=R_T +R_sr+R_p (4.4) qaysiki (4.5)
n_i = 6 ─ uch fazali koʻprikli sxemadagi ekvivalent ventillarning soni
R_d = 0,021 +0,045 = 0,066 (Om)
Tiristorli oʻzgartgichning uzluksiz toklar zonasida (4.3) formula boʻyicha qurilgan tashqi yuklanish tavsiflari toʻg‘ri chiziqlar oilasidir, har bir toʻg‘ri chiziqni ikkita nuqta yordamida chizish (4.1 rasm) mumkin:
─ salt yurish: I_d=0, U_d=U_da ;
─ hisoblangan (nominalь) yuklama: I_d=I_dn , U_d=U_da─I_dnR_d
Har bir tavsif chizig‘i uchun uzluksiz tok chegarasini quyidagi formula boʻyicha aniqlaymiz:
, qaysiki (4.6)
K_Pα ─ toʻg‘rilangan kuchlanishning boshqarish burchagi uchun qabul qilingan qiymatiga tegishli pulьsatsiya koeffitsienti.
, ,
,
.
Tavsiflarni α=37,406⁰, α=45⁰, α=60⁰, α=85,444⁰ boshqaruv burchaklari uchun quramiz.
1. α = 37,406⁰, I_d = 0, U_d = 220 V; I_d = I_{d n}, U_d = 218 V;
2. α = 45⁰, I_d = 0, U_d = 196 V; I_d = I_{d n}, U_d = 194 V;
3. α = 60⁰, I_d = 0, U_d = 138 V; I_d = I_{d n}, U_d = 136 V;
4. α = 85,444⁰, I_d = 0, U_d = 22 V; I_d = I_{d n}, U_d = 19 V.

4.1 rasm. Tashqi tavsif U_d =f(I_d)


5. Ishchi va avariya rejimlarini hisoblash
5.1 Oʻzgartgichning ishchi rejimi
Qurilma ishining ishchi rejimi oziqlantiruvchi tarmoqning va yuklamaning nominalь (ruxsat berilgan chetlanishlar bilan) parametrlari.
Zanjirning ta’sir etuvchi toki quyidagi ifoda boʻyicha aniqlanadi:
I



_1f = K_{i 1} K_T I_d, qaysiki (5.1)
K_T –transformatsiya koeffitsienti.
I_1f = 0,815 ^. 0,539 ^. 79,6 = 34,998 (A).

Rejim parametrlari
Ishchi	Avariya
Uc, I1f	In1
U2, I2f	In2
Uobr M Iv 0	Vk rasch
Uobr Mv0, Iv 0
Ud0, Id	Idk

5.1. Loyihalanayotgan qurilmaning strukturali sxemasi

Simmetrik sxemalarda ventilь orqali maksimalь tok boshqarish burchagi

α = α _{boshlang‘ich} α = 37,406⁰ .
Ventilь tokining shakli koeffitsienti quyidagi formula bilan aniqlanadi:
(5.2) β = 120⁰ [L. 9] .
I_v tokining oʻrtacha qiymati va ishchi kuchlanish U_obr.m amplitudasi faza ventili uchun quyidagicha aniqlanadi:
(5.3)_, (5.4),
bunda K_iv=0,33 ─ ventilning oʻrtacha toki koeffitsienti; K_NS─ koeffitsient, toklarning fazalar boʻyicha notekis taqsimlanishini hisobga oladi va fazalar boʻyicha boshqaruv burchaklari nosimmetriyasi 3⁰ boʻlganida K_NS=1,1 va boshqarish tizimining ishlash aniqligiga bog‘liq boʻladi; m=1 ─ ekvivalent ventilda parallel qurilmalar soni; K_DT─yarim oʻtkazgich qurilmalar boʻyicha tokning tekis taqsimlanish koeffitsienti (m=1 boʻlganida K_DT=1); ulangan qurilma uchun (n=1 boʻlganida K_DN=1).

K_VU=1,04 ─ teskari kuchlanishlar koeffitsienti; n=1 ─ ventilь ekvivalent sxemasida ketma-ket ulangan qurilmalarning soniya; K_DN ─ ketma-ket ulangan qurilmalar boʻyicha taqsimlanishning bir tekisdaligi koeffitsienti (n=1 boʻlganida K_DN =1).



5.2 Oʻzgartgichning avariya rejimidagi ishlashi
Avariya rejimi kuchlanish beruvchi tarmoq ishining, oʻzgartgichning yoki yuklamaning avariya sharoitlaridan kelib chiqadi, bu holat xizmat muddati davomida sanoqli marta yuzaga keladi. Eng koʻp uchraydigan avariya rejimi ─ elektr sxemaning turli nuqtalaridagi qisqa tutashuvlardir. Ular orasida eng xarakterlilari oʻzgartgichning oʻzgaruvchan tok zanjiri (5.1 rasm) dagi qisqa tutashuv (K1 nuqta), tashqi sxemalarda ─ oʻzgarmas tok shinalarida (K2 nuqta) va ichki sxemalarda ─ tiristorning teshilish holatida. Yuqorida sanab oʻtilgan avariya rejimlarida oʻzgartgichning moslashtiruvchi transformatoridan yoki tokni cheklovchi reaktoridan keyingi oʻzgaruvchan tok zanjiridagi uch fazali qisqa tutashuv toʻg‘risidagi malumot avariya parametrlarini hisoblash uchun asos boʻlib xizmat qiladi (K1 nuqta). Koʻrilayotgan rejimning asosiy xarakteristikasi ─ bu qisqa tutashuv tokining davriy tashkil etuvchisidir, qiymati esa quyidagi ifodalar bilan hisoblanadi:
ta’sir etuvchi qiymati, amplituda qiymati:
(5.5) (5.6)
bunda R_s, X_s ─ oʻzgaruvchan tok tarmog‘ining aktiv va induktiv qarshiliklari. .
Qisqa tutashuv chog‘ida K1 nuqtada tarmoqdan iste’mol qilinadigan tokni ta’sir etuvchi qiymatining davriy tashkil etuvchisi I_P1 moslashtiruvchi
transformatordan foydalanilganida quyidagicha topiladi:
(5.7)
.
Bu tokning amplituda qiymati
(5.8)
.
Davomlilik vaqti 20 ms-dan ortmagan qisqa tutashuv toki impulsi oqayotganda ventilga issiqlik ta’siri tarmoq parametrlariga bog‘liq holda B_K=f(R_C /X_C) bog‘liqligi boʻyicha aniqlanadigan issiqlik ekvivalenti B_K bilan xarakterlanadi. Issiqlik ekvivalenti mutloq (absolyut) birliklarga quyidagi ifoda orqali oʻtkaziladi:
; R_c / X_c = 0,444; V_k = 2,231 (5.9)

K2 nuqtada shikastlanish roʻy berganida uncha katta boʻlmagan boshqarish burchaklari uchun boshqariluvchi ventilь qisqa tutashuv tokining oʻrnashgan qiymati aniqlanadigan ifoda: (5.10)

Ekvivalent ventilь ulanganida tokning oʻsish tezligi. Oʻsish tezligi yetarlicha yuqori boʻladi va transformatorning induktiv qarshiligi bilan cheklanadi. Oʻsish tezligining maksimalь qiymati aniqlanadigan ifoda:
qaysiki (5.11)
k ─ transformatorning fazalari soni.