Ochiq yerga ekishdagi urug‘ sarfi, gaДg
Ekin tun
|
Urug' sarfi
|
Ekin turi
|
Urug* sarfi
|
Ko'k no'xat
|
100-200
|
Petrushka
|
5-0
|
Kabachki
|
2-3
|
Pomidor
|
2-3
|
Karam
|
2-2,5
|
Rediska
|
14-15
|
Makkajo'xori
|
25-30
|
Turp
|
5-6
|
Bosh piyoz
|
8-10
|
Lavlagi
|
8-12
|
Urug'lik piyoz
|
70-100
|
Ukrop (ko'ki)
|
25-30
|
Sabzi
|
5-6
|
Ukrop quritilgan
|
12
|
Bodring
|
5-8
|
Loviya
|
80-140
|
Shovul
|
6-8
|
Ismaloq
|
30-40
|
Issiqsevar ekinlar qovoqdoshlar va loviya yer 1012° gacha isiganda, lekin maysalarini sovuq urmasligini hisobga olib ekiladi. Bodring ko'chatlari va chiniqtirilgan pomidor ko'chatlari may oyida bo'ladigan sovuqlardan keyin ekiladi.
Yozda piyoz, shovul, janubda sabzi va lavlagi (qishda saqlash uchun) urug'ini sepish mumkin. Kuzda sovuq tushgandan 45 hafta oldin sarimsoq, kech kuzda sabzi, petrushka, pastemak va ko'katlar ekiladi.
Urug' ekish chuqurligi ularning yirik-maydaligiga va tuproq xususiyatlariga bog'liq (engil tuproqli yerlarda chuqur, og'ir tuproqli yerlarda yuza ekiladi). Ildizmevalar, piyoz, salat, karam urug'i 12 sm, lavlagi, ismaloq, bodring urug'i 24 sm; dukkaklilar va makkajo'xori urug'i 45 sm chuqurga ekiladi. Urug' ochiq yerga ekiladigan bo'lsa, gektariga o'rta hisobda quyidagi miqdorda sarflanadi (ga/kg):
Ko'p sabzavot ekinlari ko'chatidan yetishtiriladi, buning uchun ularning urug'ini yopiq joyga sepib, so'ng yetishtirilgan ko'chati dalaga ekiladi. Bunda o'simliklarning o'sish-rivojlanish muddatlari 3035 kunga uzayadi, bu esa vegetatsiya davri qisqa bo'lgan rayonlarda kechpishar sabzavotlar yetishtirishga imkonberadi. Ko'chatlami ildiz sistemasini zararlamasdan yerga o'tqazish muhim ahami- yatga ega, buning uchun ko'chatlar torf chirindili va tuvaklarda yoki oziqi kubik- larda yetishtrriladi. Sabzavot ekinlarining oziqlanish maydoni xilma-xil bo'ladi. Ularning ko'pchiligi keng qatorlab ekiladi. Qatorlab ekishda o'simliklar qatori bir- biridan bir xil uzoqlikda bo'ladi. Karam, pomidor, lavlagi, bodring ana shunday qatorlab ekiladi. Lenta usulida ekishda bir-biriga juda yaqin 2, 3, 4 yoki 5 qator lenta hosil qilinadi, yerni mexanizmlar bilan ishlash uchun lentalar orasida keng qator oralari qoldiriladi. Sabzi, petrushka, sholg'om, piyoz, turp, salat va boshqalar ham ana shunday usulda yetishtiriladi.
Urug' keng polosalab ekilganda bir tekis taqsimlanib, bir xil chuqurlikda ekiladi (polosalar orasida ekilmagan bo'sh joy qoldiriladi). Piyoz, sabzi va boshqa ekinlar urug'i ham shu usulda ekiladfJ^Jrug' uyalab va ko'chat ekishda urug' yoki ko'chatlar qatordagi har bir uyaga bir riechtadan ekiladi. Kvadrat uyalab ekishda kvadratning bur- chaklariga 23 tadan o'simlik ekiladi. Bodring, kabachki, pomidor, qovoq, tarvuz, qovun va boshqalar ana shu usulda ekiladi. Sabzavotlar urug'ini sepishda va ko'chatini ekishda bu ishlar eng qisqa va optimal muddatlarda, belgilangan normaga amal qilingan holda bajarilishi; urug' va o'simliklar butun maydonda va qatorlarda bir tekis tar- qalgan bo'lishi, har bir ekish apparati bir xil miqdorda urug' va ko'chat ekishi va belgilangan chuqurlikda bir tekis ko'mib ketishi, qatorlaming to'qriligi, belgilangan qator oralari va uyalar orasi saqlanishi; marzalardagi qatorlar faqat ularning yuqorisida bo'lishi, oziqli tuvakcha va kubiklar pishiq va nam bo'lishi; tuvaksiz karam ko'chatlari 510 sm, pomidor 1012 sm chuqurlikda ekilishi, ularning ildizi egilib, ko'tarilib qol- masligi va uzilib ketmasligi; tuvakcha, kubiklar va ko'chatlar ildizi (tuvaksiz usulda) tuproqqa zich yopishgan, ustidan 24 sm qalinlikda tuproq bostirilishi; uchki kurtak- lari ko'milib ketmasligi, ko'chat yerga vertikal ekilishi kerak.
Ko'chatlar bir xil, baquwat, g'uj, poyasi (shoxlari) to'q'ri, so'limagan bo'lsa, yuqoridagi talablar ancha to'liq bajariladi. Karam ko'chatining normal balandligi ildiz bo'ynidan barglarining uchigacha 1215 sm (57 ta barglari bilan), pomidomiki 2025 sm (810 ta barglari bilan) keladi. Ko'chat ekishda chuqurlarga suv quyiladi yoki ekib bo'lgan kunning ertasigayoq yomg'irlatish uskunasida jildiratib sug'oriladi. Bu shartlar bajarilsa, tuvakli ko'chatlaming 100% i, tuvaksizlarining 9597% i tutib ketadi.
Ertagi karam Markaziy zonada 70x35 sxemada gektariga 4060 ming tup o'simlik, Janubiy zonada 90x50 sm sxemada 40 ming tup o'simlik, Shimoli g'arbiy zonada (tekis joyda) 70x35 sm sxemada 40 ming tup o'simlik hisobida ekiladi. Ko'chatlar SKNB-4 ko'chat ekish mashinalarida, katta maydonlarda SKN-6 mashinada ekiladi.
Markaziy zonada o'rtagi karam 70x50 sm sxemada, kechki karam 70x60 yoki 70x80 sm sxemada har gektarga 20 ming tup o'simlik hisobidan SKNB mashinada ekiladi. Janubiy zonada karam urug'i yerga 90x50 sm sxemada SKON-4,2 seyalkada sepiladi.
Shimoli g'arbiy zonada ko'chatlar tekis joyga 70x70 sm sxemada gektariga 20 ming tup o'simlik hisobidan ko'chat o'tqazadigan SKNB-4 mashinada ekiladi.
J Sabzi va lavlagi Markaziy zonada keng qatorlab ekiladi; ekish normasi: sabziniki
6,5 ga/kg, lavlaginiki 12 ga/kg. [Ular SKOSH-2,8 yoki SON-2,8A seyalkada ekiladi. Janubiy zonada lavlagi va sabzi 90x50 sm sxemada keng qatorlab SKON-4,2 seyalkada ekiladi, ekish normasi: lavlaginiki 12 ga/kg, sabziniki 6 ga/kg. Shimoli g'arbiy zonada urug' ekish bilan bir yo'la marza olinadi yoki kuzda olinganlari tuza- tilib, go'ng solinadi. Saralangan urug' ekish normasi: sabzi oddiy usulda ekilganda,
3.5-4 ga/kg, keng qatorlab ekilganda 6,5 ga/kg gacha; lavlagi 810 ga/kg. Superfosfat solish normasi 11,5 ga/s. Urug' GDS-1,4 seyalkada ekiladi. 1 ga yerda 800 mingdan 1 mln. tagacha; sabzi, 400 mingdan 600 ming tagacha lavlagi o'simligi bo'lishi kerak. Markaziy zonada bodring qatorlab ekiladigan SKON-2,8 yoki SON-2,8A kombinir- langan seyalkada ekiladi: ekish normasi 8 ga/kg. Janubiy zonada esa SKON-4,2 seyalkada 90x50 sm sxemada 6 ga/kg normada ekiladi. PcTmidor Markaziy zonada SKNB-4 mashinada 70x50 sm sxemada gektariga 25 ming tup ko'chat hisobidan ekiladi. Janubiy zonada SKON-4,2 seyalkada 90x50 sm sxemada ekiladi. Urug'lik piyoz Markaziy zonada SLS-8, Janubiy zonada SKON-4,2 seyalkada 90x50 sm sxemada ekiladi, gektariga 8 kg normada urug' sarflanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |