Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

JK triggerni loyihalashtirish

JK-triger rostlik jadvali RS-triger rostlik jadvaliga juda o’xshaydi, farqi unda R=S=1 degan shartni bajarilishi mumkin bo’lgan qismi mavjud. Ya’ni R=S=1 shart bajarilganda JK-triger hisoblash trigeriga aylanadi. Ya’ni C kirishga impuls kelganda u o’zining dastlabki holatini qarama-qarshisiga o’zgartiradi. Uning rostlik jadvali quyidagicha:

C	K	J	Q	Q’	Izoh
0	×	×	0	0	Ma’lumot saqlash holati
0	×	×	1	1
1	0	0	0	0	Ma’lumot saqlash holati
1	0	0	1	1
1	0	1	0	1	J=1 shart kiritish holati
1	0	1	1	1
1	1	0	0	0	K=1 shart bilan 0 holatni yozish
1	1	0	1	0
1	1	1	0	1	K=J=1 shartda hisoblash holati
1	1	1	1	0

JK-trigerning sxemalaridan biri quyidagicha:

9-rasm. JK-triger ichki tuzilishi sxemasi

Hisoblsh rejimini realizatsiya qilish uchun uning chiqishlar Q va Q’ lar yana qayta J va K kirishlarga bog’langan, buning natijasida R=S=1 shart yuzaga kelganda JK-triger avtomatik tarzda hioblash holatiga T-triger funksiyasiga o’tadi. Yuqoridagi JK-triger sxemasini HAM-EMAS mantiqiy funksiyasi orqali tuzishilishi quyidagicha:

10-rasm. HAM-EMAS mantiqiy funksiyasi orqali tuzilgan JK-triger sxemasi







Hisoblagichlar
Trigger o’zini ikkiga bo’luvchi kabi tutadi, chunki har takt

impulsining sinxronizatsiya siklida ma’lumot faqat bir marta o’zgaradi.

Natijada trigger chiqishidagi signal o’zgarish chastotasi takt impulslari

chastotasidan ikki marta kichik. Bir necha triggerli - chastotani ikkiga

bo’lish sxemalarini ketma-ket ulab, ikkilik ma’lumotlarni nafaqat

saqlash, balki chastotani bo’lish va uning kirishiga kelayotgan

impulslarni sanash uchun ishlatish mumkin. Agar qurilma uning

kirishlariga berilayotgan impulslarni hisoblashni amalga oshirsa, bu

qurilma hisoblagich deb, agar chastota bo’lishlarini hisoblasa - chastota

bo’luvchi deb ataladi. Hisob natijalari hisoblagich chiqishida ikkilik son

ko’rinishida berilgan kod va talab etilyotgan vaqt davomida saqlanishi

mumkin.
4 razryadli hisoblagichni loyihalashtirish

11-rasm. 4razryadli hisoblagich sxemasi

Yuqoridagi hisoblagich T-triger asosida qurilgan, una T₀ sanoq impulslari barcha razryadlarda trigerlarning S sinxron kirishlariga bir vaqtda uzatiladi.