Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

T triggerni loyihalashtirish

T-triger – hisob trigeri. Bu trigerda faqat bitta kirish bo’ladi. Bu trigerni ishlash prinsipi shundayki, uning T kirishiga impuls kelganda trigerning chiqishidah=gi holat qarama-qarshisiga o’zgaradi. Shundan kelib chiqib T triger o’ziga kelgan impulslar sonini hisoblay oladi. Faqat unga ikkinchi impuls kelsihi bilan triger yana o’z holatiga qaytadi.

T tirigerni istalgan ikkipog’onali trigerdan yasash mumkin. Biz uni dinamik D trigerdan yasalishini ko’rsek bo’ladi. Buning uchun D trigerning Q’ invert chiqishini

yana qaytarib kirishga olib kelishimiz kerak bo’ladi(6-rasm).

6-rasm. D dinamik triger asosidagi T triger

T-triger vaqt diagrammasi esa quyidagicha bo’ladi; (jadvalini tuzishda sinxronizatsiya signalining tushgan chetida ishlaydigan trigger ishlatilgan)

7-rasm: D-triger asosidagi T-triger qurilish sxemasi

Bunday hisoblagich trigeri faqatgina JK-triger asosida qurilishi mimkin. Unning shartli vaqt diagrammasi quyidagicha:

8-rasm. Sinxron T-trigerining vaqt diagrammasi

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, T-trigerlar chastotalarni taqsimlash va ko'paytirish sxemalarida keng qo'llaniladi. Ularsiz transmitterlarda asosiy osilator va radio qabul qilgichlarda, mobil telefonlarda yoki GSM navigatorlarda mahalliy osilator sifatida ishlatiladigan chastota sintezatorlarini amalga oshirish mumkin emas edi. T-flip-floplarning kompyuterlar, planshetlar yoki raqamli kameralarning markaziy protsessorlari kabi raqamli mikrosxemalarning soat chastotasini shakllantirishdagi roli ham bir xil darajada muhimdir.

T-triger asosan har xil hisoblagichlarni ishlab chiqarishda ishlatiladi. Bu trigern shartli grafik tasviri quyidagicha:

T – trigerlarning yana bir turi mavjud, ikkilik sinxron hisoblagichlarni ishlab chiqarishda bir paytning o’zida hamma trigerlarga yozish kerak bo’ladi. Bu holatda T-triger mavjod holatni qarama-qarshisiga o’zgartirishda kerak bo’ladi, sinxronlik uchun esa alohida “C” kirish ishlatiladi. U quyidagicha:

Ikki pog’onali T-trigger (a) va uning shartli belgisi (b).