Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Darsni  yakunlash,  o’quvchilarning  bilimini  baholash. 

O’qituvchi  mashqlarni  bajarilishini  va  jovoblarni  tahlil  qiladi.  Mavzuning 

o’quvchilarga  “etib  bormagan”  joylarini  aniqlaydi.  Bu  “joy”larini  qayta 

tushuntirib,  izohlab  beradi.  Doskada  faol  qatnashgan,  savollarga  javob 

bergan, topshiriqni bajargan o’quvchilar baholanadi. 

Ko’p o’qituvchilarning kundalik dars o’tish rejalarini o’raganish, tahlil qilish 

shuni  ko’rsatadiki,  o’qituvchilar  yuqorida  keltirilgan  har  bir  bosqich  uchun  vaqt 

taqsimotini  beradilar.  Bu,  ayniqsa,  yosh  o’qtuvchilar  uchun  foydali.  Ko’rsatilgan 

vaqtdan birozv cheklanishlar biroz tabiiy hol. 

Keyingi  vaqtda  dars  o’tishning  “yagi  texnalogiyasi”  ,  dars  o’tishning 

nostandart - noan’anaviy uslubi, xususan, interfaol(interaktiv) uslubi degan iboralar 

eshitamiz. 

Bunday  uslublarni  ilg’or  o’qituvchilarning  o’zlari  kashf  qilganlar  va  bu 

uslubdan ko’pgina o’qituvchilar foydalanib kelmoqdalar. 

Dars o’tishning zamonaviy pedagagik uslublariga oid ko’plab qo’llanmalar 

chop etilgan. 

“Biror navzu ustida qanday ishlanganda uning qancha foizi (protsenti) yodda 

saqlanadi^”  degan  tabiiy  savolga  javob  topish  maqsadida  o’tkazilgan  tajribalar 

yakuni “anglash piramidasi” degan nomni oldi. Unga ko’ra mavzu bayonini; 

---



 

faqat eshitganda uning 10-20%i; 



 

eshitsa va mavzuga oid ko’rsatmali materiallar ko’rsa, uning 30- 50%i; 



 

eshitsa  mavzu  bo’yicha  amaliy  mashg’ulot  bajarsa,  mavzuni 

o’rtoqlariga gapirib bersa, tushuntirsa uning 60-90%i yodda qoladi. 

 

Albatta  har  bir  o’qituvchining  tajribasi,  bilimi,  qo’shimcha  adabiyotlarning 

borligi, shaxsiy kutubxonasining boyligi, ko’p jihatdan, unga mavzuni qaysi uslub 

bo’yicha o’tishini “aytadi”. 

Qisqacha  bo’lsada  dars  o’tishning  noan’anaviy,  faollashtiruvchi  yo’llariga 

to’xtaylik. 

Amaliy  mashq  -  mavzuda  bayon  qilingan  nazariy  bilim,  qoida,  formulani 

amalda, mashqlar ishlash jarayonida qo’llay olish ko’nikmasi (uquvi )ga ega bo’lish 

maqsadida tashkil qilinadi. Matematik darslarning deyarli hammasida amaliyot bilan 

bog’liq mashqlar bajariladi.