Va inregrasiy

Savol va topshiriqlar

1. 
   Ta’lim jarayonini integratsiyalashning nazariy asoslari.
   
2. 
   Integratsiyaning talqin an’analari va ularni pedagogik jihatdan tashkil qilish.
   
3. 
   Olimlarning integratsiya haqidagi fikrlari.
   
4. 
   Integratsiyaning mazmun va maqsadlarini ochib bering.
   
5. 
   Integratsion pedagogika kurslari haqida tushuncha bering.
   
6. 
   Integratsiyaning hozirgi zamon muammolari deganda nimani tushunasiz?
   

24 – mavzu: Integratsiyalashgan darslarni rejalashtirish
Reja

4. 
   Padagogik tizimni muvofiqlashtirish
   
5. 
   O`quv-tarbiya jarayonini qulaylashtirish bo`yicha pedagogik harakatlar
   
6. 
   Innovatikada bu yangiliklar kiritish
   

Umumiy pedagogika tizimga mansub bo`lgan doimiy umumiy innovatsiya, uning o`quv-tarbiya jarayonini muvofiqlashtirish - ko`p sonli imkoniyatlardan eng qulayini to`plab olish jarayoni. Shundav murakkab, empatik, ko`p qirrali, iyerarxik pedagogika tizimida ishlash mumkin. Muqobillar, shuningdek, oqim va o`quv-ta’lim faoliyatini tashkil etishning maqsadli yoilari mavjud. Lekin ulardan bittasigina aniq vaziyat uchun mos kelishi mumkin. Uni qidirib topish muvofiqlashtirishning asosiy vazifasidir.
Bu vazifa mumkin bo`lgan muqobillarni taqqoslash va boshqa mavjud imkoniyatlarni baholash yo`li bilan hal etiladi. Muvofiqlashtirish deganda pedagogika tizimi qaysi maqsadlar uchun tashkil etilgan bo`lsa, o`sha maqsadlarga mos munosiblik darajasini aniqlash mumkin. Bir sharoit uchun erishilgan muvofiqlik hech qachon boshqa sharoitlarga mos kelmaydi. Shuning uchun muvofiqlashtirish tushunchasi aniqlikni talab qiladi. Muvofiqlashtirish umumiy bo`lishi mumkin emas, u faqatgina belgilab olingan masofaga nisbatan yuzaga kelishi lozim. Shu bilan birga pedagogika tizimini qaysi maqsadda muvofiqlashtirish, qay bir ko`rsatmalar qo`yilgan maqsad bilan muvofiqligi mos bolishiga erishish kerakligini aniq tasavvur etish zarur. Muvofiqlashtirishning nazariy va amaliy yo`nalishlarini ajrata bilish zarur. Muvofiqlashtirish tushunchasining sinonimi nazariy asosda muqobillarni hisoblash, amalab ko`rish, taqqoslash va solishtirishdir. Muvofiqlashtirish amaliy vo`nalishda yangilik kiritish, qayta tashkil etish, qayta qurish, qo`yilgan masalalar yechilishini eng qulay holga keltirishdir. Muvo­fiqlashtirish masalalarini yechish asosiy o`lchov - mezonlarini tanlashdan boshlanadi. Muvofiqlashtirish mezoni - bu rivojlanish mumkin bo`lgan muqobillariga baho berish va ulardan eng yaxshisini tanlab olishni amalga oshirish uchun mos bo`lgan belgidir. Mezon – o`lchov birligi ko`rsatkichdan iborat mantiqni talab etishiga qaramay,

pedagogikada u har doim kompleks bo`lib chiqadi, chunki pedagoga tizinmida o`tib boruvchi jarayonlar, sabab va oqimlarni ajratishning iloji boimaydi. Oldin ko`rsatib o`tilganidek, o`qituvchi va o`quvchilarni haddan tashqari ish bilan band etish yoilari bilan kerakli natijalarga erishish mumkin. Qo`shimcha yuk ish qobiliyatining pasayishiga, yomonlashuviga olib kelmasligi uchun muvofiqlashtirishning o`lchov mezonlari kerak. Faqat shundagina o`zi uchun mumkin bo`lgan chegarada ish olib boruvchi o`qituvchi va o`quvchilar ortiqcha yuksiz o`quv- ta’lim jarayonini qulay, deb hisoblash mumkin. Eslatib o`tish kerakki ilgarigi qoidalar bo`yicha ularni hali hech kim bekor qilgani yo`q, birinchi sinfda bola uy vazifalarini bajarish uchun 1 soat, ikkinchi sinfda 1,5 soat, uchinchi-to`rtinchi sinflarda 2 soat, beshinchi-oltinchi sinflarda 2,5 soat, yettinchi sinfda 3 soat, sakkizinchi-to`qqizinchi sinflarda 4 soat sarflashi kerak. Shunday qilib, o`quv-tarbiva jarayonini muvofiqlashtirishning asosiy mezon-oichovi sifatida ikki ko`rsatkich bir-biri bilan bog`liq holda qo`llaniladi:

1. 
   Ta’lim-tarbiya va o`quvchilarning bilimini rivojlantirishda iloji boricha yuqori natijalarga erishish.
   
2. 
   Har bir yoshdagi o`quvchilar va o`qituvchilar sinfi uy ishlarini bajarishlari uchun sarflanadigan vaqtlarga rioya qilish. Muvofiqlashtirish metodik asos bolib, pedagogik jaravonning hamma komponentlarini o`zaro qonuniy aloqalarini birgalikda boshqarish, umumiy nazariyaga tayanib o`rganishni talab qiluvchi tizimli yondashish hisoblanadi. Falsafiy kategoriyalar bo`yicha muvofiqlashtirish «chegara», «o`lchov»-ga asoslanadi. U pedagogika tizimini u yoki bu tashkil etuvchilarini giperbolizatsiyalashtirish, faoliyat sur’atini, o`qitish murakkabligini ko`tarib yoki pasaytirib yuborishga qarshi chiqadi, aynan ularni ko`rishga muvofiq chegara tanlashni talab etadi.
   

Pedagogika tizimini muvofiqlashtirishning asosiy metodologik talablari quyidagilardan iborat:
Muvofiqlashtirishni boshqarish tartibi butun tizimni birdek qamrab olishi.
Qulay muqobilni tanlab olishda o`quv-tarbiya jarayoni qonuniyatlarining hamma tizimiga tayanish.
Tizim tashkil etuvchilarning hammasini muvofiqlashtirish imkoni- yatlarini muntazam qayd etib borish.
Muvofiqlashtirishga yanada yuqoriroq masalalar va ularni yechish- takomillashgan texnologiyani qollab boruvchi doimiy harakatlantiruvchi innovatsion jarayon sifatida qaraladi.
Shunga e’tibor berish kerakki, bir tomondan muvofiqlashtirish pedagogik jarayonning mavjud sharoitga moslashuvini nazarda tutsa, boshqa tomondan o`zi yangi sharoit yaratib, unga pedagogik jarayon moslashishini talab qiladi. Bu yerda hech qandav qarama-qarshilik yo`q, chunki bu ikki jarayon bir-biri bilan bog`liq holda davom etadi. Agar biz bugun sharoitga moslashsak, bu bizga bog`liq bo`lmagan vaziyat bilan bog`liqdir. Lekin pedagog har doim ularni muvaffaqiyatli borishi uchun muvofiqlashtirishga intiladi. Amalda muvofiqlashtirish sinf va umuman, maktab o`quvchilari erishgan bilimlarni, shuningdek, tarbiyasining rivojlanganlik darajasini belgilangan ko`rsatkichlar bilan baholashdan boshlanadi. Odatda, uni aniq, to`g`ri baholash darajasi pastroq boladi. Biroz vaqtdan keyin natijalar o`sishining mumkinlik darajasi loyihalashtiriladi. So`ngra ko`zlangan o`zgarishni ta’minlashga qaratilgan o`quv-tarbiya choralari tizimi qollaniladi. Bu ishlar yakunida erishilgan natijalar va jarayonlar solishtiriladi, o`quvchi va o`qituvchi uy vazifasi va sinfdan tashqari ish olib borishga ketkazgan kuchlarining muvofiqlashtirish darajasi haqida xulosa chiqariladi.
Muvofiqlashtirish o`quv-tarbiya jarayoni qonuniyatlari va asoslaridan tabiiy kelib chiquvchi uslublar tizimi orqali amalga oshiriladi.