Va adabiyoti universiteti kompyuter lingvistikasi: muammolar, yechim, istiqbollar



Download 5,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet105/214
Sana16.03.2022
Hajmi5,23 Mb.
#494805
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   214
Bog'liq
kl toplami. 2021. oxirgi

universiteti 
“KOMPYUTER LINGVISTIKASI: 
MUAMMOLAR, YECHIM, ISTIQBOLLAR”
Respublika I ilmiy-texnikaviy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
http://compling.navoiy-uni.uz/
114 
1-расм. Парсернинг ишлаш схемаси 
Кўриниб турибдики, cемантик-синтактик (SemSin) парсер луғат, 
морфологик анализатор, қоидалар ва лексик анализатор қисмларидан иборат. 
Парсернинг кириш қисми рус тилидаги параграфларга бўлинган матнлар 
билан таъминланади. Кейинги абзацда ажратилган токенлар (сўзлар, 
иборалар, тиниш белгилари, рақамлар ва бошқалар) морфологик таҳлил 
қилинади. Сўнгра токенлар занжири ишлаб чиқариш қоидалари тизимидан 
фойдаланиб, лексик анализатор ишга тушади, унинг мақсади токенларнинг 
кетма-кетлигини шажара дарахтига айлантиришдир. 
Англашиладики,
семантик анализатор яратиш анча мураккаб вазифа. 
Бунинг учун биз даставвал семантик анализатор учун лингвистик таъминот 
масаласини ҳал қилишимиз зарур. Семантик анализатор – бу ―таҳлилнинг 
юраги‖: у дастурлаш тили билан боғлиқ барча қоидаларни билади. Семантик 
анализатор тилда мавжуд бўлган омоним, полифункционал ва кўп маъноли 
сўзларнинг маъносини фарқлашга хизмат қиладиган восита. 
Юқоридаги кузатишларимиз асосида хулоса қилиш мумкинки, ўзбек 
тили семантик анализаторининг вазифаларига қуйидагилар киради: 
1. Сўзнинг лексик маъноларини аниқлаш. 
2. Омонимларни фарқлаш. 
3. Полифункционал сўзларни ажратиш. 
4. Кўп маъноли сўзларнинг маъно қирраларини белгилаш. 
Ўзбек Миллий корпусини яратишда лексик-семантик белгининг 
ноаниқлиги (омонимлиги)ни ҳал қилишда ишлатиладиган семантик 
фильтрлар тизимини ишлаб чиқиш бўйича тажрибалар олиб бориш долзарб 
вазифалардан. Бундай фильтрни яратиш учун ихтисослашган лексикографик 
манбалардан қай даражада фойдаланиш мумкинлигини текшириш муҳим. 
Семантик анализатор учун лингвистик таъминот масаласи ечими ўзбек тили 
корпусларининг 
назарий 
асосларини 
ишлаб 
чиқиш, 
компьютер 
лингвистикаси йўналишида тадқиқотлар яратишда илмий-назарий манба 
сифатида хизмат қилади.

Download 5,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish