V. R. Rahimov, N. U. Ubaydullayev

ВИС-4 sinovchi asbobining texnikaviy xarakteristikasi (tavsifi)
Portlatish zanjiri qarshiligining sinovchi asbob ruxsat etilgan 
qarshilik sifatida qayd qiladigan ko‘rsatkichi, Ω
320
Qarshilikni o‘lchashda yo‘l qo‘yiladigan xatoligi, %
±5
Tekshirilayotgan zanjirdagi tok, mA, ortiq emas
5
Zaryad klemmalari orasida va kirish klemmalarida har qanday 
ulanish kombinatsiyasida qisqa tutashish toki, mA
50
Asosiy o‘lchamlari, mm
135

65

40
Massasi, kg
0,3
Qo‘lda olib yuriluvchi (ko‘chma) o‘zgarmas tok ko‘pri-
gi P3043
 (6.6-rasm). Bu elektr detonatorlarni ishga berishdan ol-
din ularning qarshiligini o‘lchashga va elektr detonatorlar va port-
latish zanjiri qarshiligini masofadan va bevosita kavjoyning o‘zida 
o‘lchashga mo‘ljallangan nazorat asbobidir. Bu asbob portlatish ish-
lari olib borishda ruda konlarida, chang va gazlarning portlash xav-
fi  bo‘lgan  shaxtalarda  va  chang  xavfi  bo‘lgan  qatlamlarni  qazib 
 
olishda qo‘llaniladi.

---

176
Р3043  ko‘prigi  to‘g‘ri  to‘rtburchak  shaklidagi  metall  korpus
-
ga  joylashtirilgan asbob bo‘lib, asbobning old tomonida quyidagi-
lar joylashtirilgan: o‘lchanadigan zanjirni ulash uchun mo‘ljallangan 
ikkita klemma; o‘lchash diapazonini qayta ulash uchun peremichka, 
ko‘paytirish  koeffitsiyenti  ko‘rsatkichi  bilan;  nolni  korreksiyalovchi 
potensiometr knopkasi va tutkichi; limbli oyna, uning aylanishining 
svetodiodli ko‘rsatkichi; ko‘prikni muvozanatlashtirish uchun reoxord 
tutkichi; ta’minot manbayini ulash uchun knopka. Asbobda o‘zgar-
mas tokning bir ko‘prikli sxemasi qo‘llanilgan.
Ko‘prikning ta’minoti «373» rusumli ikkita elementdan iborat. 
Asbob konstruksiyasi bo‘yicha portlashga o‘ta xavfsiz (PO И) qilib 
ishlab chiqarilgan.
Qarshilikni o‘lchash uchun ko‘prikning qopqog‘ini ochib, pere-
michkani o‘lchanadigan, ya’ni kerakli diapazonga qo‘yish kerak (0,1 
ga, agar qarshilik 0,3 dan 30 Ω gacha o‘lchansa yoki 10 ga, agar qar
-
shilik 30 dan 3000 Ω gacha bo‘lsa.
O‘lchanadigan obyekt «R
x
» qisqichlariga ulanadi, limbning qi-
zil sektorini nol belgisi bilan ustma-ust tushiriladi, so‘ng knopkani 
bosib, kuchaytirgichni nolga korreksiyalanadi. Buning uchun kor-
reksiyalash dastasini ikkala svetodiod o‘chgunicha buraladi. Shu 
operatsiyadan so‘ng knopkani qo‘yib yuboriladi. Shkala dastasjni 
kamida uch marta burib, «izmereniye» knopkasini bosiladi va shka-
la dastasini burib svetodiodlarni o‘chirishga erishiladi. Knopkani 
qo‘yib yuborib, qarshilik qiymatini shkalaning nolga qarshi chizig‘i 
bo‘yicha o‘lchashlar diapazoniga muvofiq olinadi.
Asbob qopqog‘ining ichki qismida ko‘prik sxemasi va qarshilikni 
o‘lchash bo‘yicha ish tartibi keltirilgan.
6.4-jadval