V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent


-rasm. Bosh miya va uning tuzilmasi



Download 2,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/410
Sana11.01.2022
Hajmi2,51 Mb.
#350893
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   410
Bog'liq
Psixologiya

 
 
 
 
7-rasm. Bosh miya va uning tuzilmasi 
 
Oraliq  miya
 
muhim  funksiyalarni  o’taydigan  bir  qancha  nerv  uchastkalaridan  iborat. 
Gavdaning  umumiy  sezuvchanligini  ham  o’rta  miya  idora  etadi.  Pastroqdagi  vegetativ 
markazlarning ishlarini birlashtiradigan va muvofiqlashtiradigan oliy vegetativ markazlar ham 
o’rta miyada deb taxmin qilinadi. 
Uzunchoq miya, Varoliy ko’prigi, o’rta miya va oraliq  miya hammasi birgalikda 
miya 
dastasi 
yoki 
miya stvoli 
deb ataladi. 
 
BOSH MIYA
 
ketingi 
miya 
o’rta miya 
oraliq 
miya 
oldingi 
miya 
uzunchoq 
miya 
Varoliy 
ko’prigi 
miyacha 
to’rt tepalic 
qizil 
yadro 
oliy vegetativ 
markazlar 
o’ng yarim 
shar 
chap yarim 
shar 
 
qadoq 
modda 
 
miya 
stvoli 
 


 
52 
Oldingi  miya
 
va  uning po’sti bosh miyaning oliy qismlaridir. Hayvon biologik taraqqiyot 
bosqichining qancha yuqorisida tursa, oldingi miyasi bosh miyaning boshqa qismlariga nisbatan 
o’shancha  ko’prok  joy  egallaydi.  Oldingi  miya  ikkita  yarim  shardan  –  o’ng  va  chap  yarim 
sharlardan iborat. Bosh miyaning peshana bo’ladigan ensa bo’lagiga qarab boradigan katta 
egat  bu  yarim  sharlarni  bir-biridan  ajratib  turadi.  Oldingi  miyaning  o’ng  va  chap  yarim 
sharlari 
qadoq modda 
deb ataluvchi  jism yordami  bilan o’zaro birlashadi. 
Yarim  sharlarning  miya  po’sti  deb  ataladigan  butun  yuzasi  tekis  bo’lmay,  balki  g’ijim-
g’ijim,  burmachalar  bilan  qoplangandir,  bular  go’yo  egat  va  pushtalarga  o’xshaydi.  Shu 
bilan  birga,  hayvon  biologik  taraqqiyotning  qancha  yuqori  bosqichida  tursa,  yarim  sharlar 
yuzasidagi  bu  egatlar  shuncha  chuqurroq  va  pushtalari  ko’proq  bo’ladi.  Odam  miyasining 
yarim  sharlaridagi  pushtalar  juda ko’p va egatlari  ko’p darajada chuqurdir. 
Bosh  miya  po’sti 
miyaning  kul  rang  moddasidan  iborat  9-rasm.  Miyaning  turli 
qismlarida po’stning qalinligi 1 
mm 
dan. 4-5 
mm 
gacha boradi. Odamning bosh miya po’stining 
butun yuzasi o’rta hisob bilan 2000 
kv.sm 
keladi. Bosh miya yarim sharlari po’stining yuzasi 
odatda to’rtta katta qismga – peshona qismi (eng kattasi), tepa qismi, ensa qismi va chakka 
qismiga bo’linadi 8-rasm. 
 
 
 
Ba’zi  bir  olimlarning  hisobiga  qaraganda,  bosh  miya  po’sti  va  yarim  sharlarida  15 
milliardga  yaqin nerv  hujayrasi  bor. 
peshona
 
bo’lagi
 
tepa bo’lagi
 
chakka bo’lagi 
ensa bo’lagi
 
 

Download 2,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   410




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish