V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

Ijtimoiy reprezentasiya va o’zlikni anglash muammosi 
 
Har  bir  insonda 
o’zi  to’g’risidagi tasavvurlar tizimi
 bor. Bu tizim aslini olib qaralsa, 
o’zgalar to’g’risidagi tasavvurlardan yiroq emas, ular asosida shakllanadi. 
“Men”likni anglash
 
insonga  o’z  fikr  va munosabatlarini tartibga solish va tashkil etishga ko’maklashadi. O’zimiz 
to’g’rimizdagi,  biz haqimizda boshqalarning fikrlarini biz yaxshi eslab qolamiz va bu bizning 
“O’z-o’zimizni  hurmat  qilishimizga  asos  bo’ladi”.  Bizning  mentalitetimizda  o’z  shaxsiga 
munosabatda o’zgalar fikriga tayanish kuchli va o’zini hurmat qilish ham bu narsaga bog’liqdir. 
Biz  hattoki,  bizga  kim  va  qachon,  qay  tarzda  ta’sir  ko’rsatayotganligini  ham  sezmay  qolib, 
o’zgalar ta’sirida bo’lamiz. Ya’ni, o’zimizni bilishimiz, o’zgalarni bilishimizdan ancha kuchsiz. Bu 
bizning Sharq manaviyatimiz va muomala madaniyatimizdan kelib chiqadi. 
Bundan  tashqari,  odamdagi  ijtimoiy  tasavvurlar  va  o’ylar  uning  chidamliligi,  irodasi  va 
mehnatsevarligiga  bog’liq, eksperimentlar shuni isbot qilganki, o’z mehnatidan samara kuta 
oladigan va buni o’zi o’z irodasi bilan nazorat qila oladigan odamlar hayot murakkabliklaridan 
osonroq  o’tadilar.  Ya’ni,  o’zining  u  yoki  bu  masalalarda  bilimdonligiga  va  harakati  samara 

---

 
166 
berishiga  ishongan  odamlar  qiyinchiliklardan  muvaffaqiyatli  o’tadilar,  hayotga  pessimistik 
munosabatda bo’lganlar esa ko’pincha aksincha, mag’lub bo’ladilar. 
Bu o’rinda