V. Gavel Kuchsizlar kuchi rtf

16
Ишчиларни мудофаа қилиш қўмитаси
(полякча. Komitet Obrony Robotników, KOR) — 1976-1981 йилларда Польшадаги
мухолифатдаги инсон ҳуқуқлари ташкилоти. У демократик социализм, чап либерализм ва католик бирдамлик
позицияларини ҳимоя қилди. У сиёсий ва ижтимоий-меҳнат соҳаларида инсон ҳуқуқлари билан шуғулланган, биринчи
навбатда Польшада қувғин қилинган ва қатағон қилинган диссидентларга ёрдам берган. У интеллектуал мухолифатни
оммавий ишчилар норозилиги билан бирлаштирадиган тузилма сифатида муҳим сиёсий рол ўйнади. КОРнинг кўп лаб
аъзолари “Солидарность” ҳаракатининг етакчи фаоллари ва Учинчи Реч Посполитанинг йирик сиёсатчиларига айланишди
—
таржимон
.
54

---

“Таниқли диссидентлар” танилмаган мусиқачилар билан хайрихоҳ
бўлгандан кейингина Хартия-77да бирлашмадими ва айнан шу сабабли улар
“таниқли диссидентларга” айланмадиларми? Чиндан ҳам шафқатсиз парадокс:
баъзи фуқаролар бошқа фуқароларни ҳимоя қилганда, уларни айнан “бошқа
фуқаролар”дан ажратиб турувчи сўзлар билан шунчалик кўп таърифлашади!
Умид қиламанки, ушбу мунозарани юритиш жараёнида “диссидент”
атамасини нега қўштирноққа олганимни тушуниб етдингиз.
14
Чехия ва Словакия Aвстрия-Венгрия империяси таркибига кирган ва
халқларимиз ўз мавжудлигини империя доирасидан ташқарида тасаввур
қилишлари учун ҳеч қандай моддий, сиёсий ёки ижтимоий-психологик
шарт-шароитлар мавжуд бўлмаган кунларда Т.Г.Масариг
ижодкорлик ва
17
миллий ўзликни англашга қаратилган, мавжуд тузилма доирасида, ҳаётнинг
турли соҳаларида ҳалол ва масъулиятли иш олиб боришга асосланган
“кичик
ишлар”
ғоясига асосланган Чех миллий дас турини ишлаб чиққан эди.
Мазкур дастурда, асосан, маърифий, тарбиявий, таълим, ахлоқий ва
гуманитар жиҳатларга алоҳида эътибор берилди. Масариг тенглар ичра тенг
ҳаёт кечиришнинг бирдан бир шартини инсонда кўрди, энг аввало,
инсонларнинг янада яхши ҳаёт кечириши учун шарт-шароитларни яратиш
зарурлигида кўрди; у инсон моҳиятидаги ўзгаришларни инсон тафаккуридаги
ўзгаришсиз тасаввур қила олмас эди.
Ғоялар орқасида туриб
(энг ишончли “алиби” сифатида)
ҳокимият
билан алоқасини яширадиганлар билан бир қаторда “миллат учун меҳнат”
қилувчилар қадрияти ҳам жамиятимизда мус таҳкамланди, у кўп жиҳатдан
17