V bob. Tebranish va to’lqinlar. 25-&. Tebranma harakat energiyasi

V BOB. TEBRANISH VA TO’LQINLAR.
25-&. Tebranma harakat.Tebranma harakat energiyasi.
25.1. Agar moddiy nuqta tebranishlari amplitudasi 4 sm bo’lsa, uning bir to’la tebranish davomida bosib o’tgan yo’l qanday bo’lad?
A)0 B)4 C)8 D)16
Berilgan: Yechilishi: Davriy tebranayotgan jism bir marta to’la tebranganda muvozanat vaziyatidan ikki marta o’tadi.Demak, u bir tebranishda
____________ s = 4 ta masofa bosib o’tadi:
S = ?

Javob: D)16.
25.2. Garmonik tebranayotgan jism T davrning qanday qismida muvozanat vaziyatidan chetki vaziyatgacha bo’lgan yo’lni bosib o’tadi?
A)T/4 B)T/2 C)T D)2T/3
Berilgan: Yechilishi: t=0 da muvozanat vaziyatida bo’lgan garmonik
T tebranoyotgan jism harakat tenglamasi:
x= sin t.
___________ Demak, sin t. Sin t=1.
t=? Bizda

ekanligi ma’lum.Siklik chastotaning davrga bo’linish formulasi ni yuqoridagi formulaga qo’yamiz:

Javob:A)T/4.
25.3. Mayatnik 1 minutda 120 marta tebranadi. Tebranishlar chastotasini aniqlang.
A)1.6 B)2 C)3 D6
Berilgan:
T =1min =60s
N=120 Yechilishi: Chastota bu birlik vaqtdagi tebranishlar soni
_____________
v=?
Javob: B)2.
25.4. Prujinali mayatnikning to’la mexanik energiyasi 36 marta ortsa, uning tebranish amplitudasi qanday o’zgarad?
A) o’zgarmaydi B) 6 marta kamayadi
C)6 marta ortadi D) 36 marta kamayadi
Berilgan: Yechilishi: Garmonik tebranayotgan purjinaning to’la
mexanik energiyasi prujinaning potensial va jismning kinetik
______________ energiyasi yig’indisiga teng:
=?
Agar =0 desak, teng bo’ladi.Prujinaning
potensial energiyasi quyidagicha topiladi:

Demak, ga asosan ni hosil qilamiz. Potensial energiya ifodasidan foydalanib,

ni hosil qilamiz, Demak,
.
Kvadratni yo’qotish uchun tenglamaning ikki tomonli ildziga olamiz va quyidagiga ega bo’lamiz:

25.5. Prujinaga osilgan yukning erkin tebranishlari to’la mexanik energiyasi 5J ga teng. Agar yukning yerdan balandligi 2 metrga ortsa,uning tebranishlarining to’la mexanik energiyasi qanday bo’ladi?
A)2.5 B)5 C)10 D)12.5