V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

Chuqur trixofitiya (Trichophytia profunda)
Etiologiyasi. Chuqur trixofitiya 
a n tro p o zo o jilza m b u ru g (lar
orqali, ya’ni 
uy hayvonlari va bemor odam dan yuqishi mumkin, kasallik kattalarda 
va k o 'p ro q bolalarda o 'tk ir boshlanadi.
K lin ik a s i. C h u q u r trix o fitiy a o 't k i r k e c h ib , z a m b u r u g 4 soch 
follikulasiga tushganda uni va atrofidagi terining yiringli yalligianishini 
chaqiradi. Y alligianish o 'c h o g i chegaralangan, chuqur, yarim sharsimon 
s h a k ld a b o 'lib , u stk i q ism id a k a tta la s h ib , o c h ilib tu rg a n soch 
follikulasining teshikchalari k o 'rin ib , u lardan yiring suyuqligi ajralib 
turadi. Klinik ko'rinishi karbunkulni eslatadi. Asta-sekin yallig'lanish 
k a tta la sh ib , diam etri 6-8 sm ga b o rad i va q a ra g a n d a boshning soch 
qism ida teri sathidan 1-2 sm gacha k o'tarilib turgan, yarim sharsimon, 
u stid a yiringli zich jo y la sh g a n fo llik u litla r k o 'r in ib , u lard a n k o 4p 
m iqdorda sariq rangli yiring chiqib turadi. Shu davrda o 'choq yaqinidagi 
limfa tugunlari (bezlari) kattalashib ketadi, bem orda haro rat ko'tariladi.
141

---

Y a llig ia n g a n te rid a jo y la s h g a n so c h la r o ‘rn id a n yengil a jra la d i. 
Y a llig ia n g a n in filtrat ustidan bosilsa, soch follikulalari teshigidan 
osongina yiring ajralib, asalarilar uyasidan oqib turadigan asalni eslatadi 
(kerion Celsi). Keyinchalik soch follikulasi atrofiyaga uchrab, yalligianish 
kam ayadi va atro fid a chandiq hosil b o ia d i. Bu terida yangi sochlar 
boshqa chiqmaydi.
Differensial tashxisi:
1. Microsporia.
2. Carbunculus.
3. Sycosis vulgaris.
4. Acne conglobata.
Mikrosporiya
M ikrosporiyaning q o ‘zg‘atuvchisi 
a n tr o p o z o o fil z a m b u r u g 'i
b o iib , 
k o ‘proq m aktabgacha va m aktab yoshidagi bolalar orasida tarqaladi. 
K asallik sog‘ odam ga bem ordan ham da kasal hayvondan yuqib, silliq 
teri va sochlarning k o ‘pincha yuzasini jarohatlaydi.
Klinikasi. Silliq teri va soch qismining mikrosporiyasi trixofitiyaning 
klinik k o ‘rinishini eslatib turadi. Lekin kasallik boshlanganda teridagi 
jarohatlar soni 2-4 baravar ortadi, ularning kattaligi har xil b o iib , bir- 
biridan keskin ajralib turadi, usti asbestsimon m ayda kepaklanish bilan 
q o p lan a d i. Bu y a llig ia n g a n d o g i a r d o iran i eslatib turadi va sekin 
k attalash ib , d o g 1 o ‘rtasida yangi zararlan ish paydo b o iib o ‘sadi va 
o q ib atd a yangi kichikroq doiraga aylanib qoladi ham da iris holatini 
eslatadi.
Y a llig ia n is h b o sh n in g sochli q ism id a jo y la s h g a n d a , y u q o rid a
keltirilgan belgilarga sochlarning jarohatlanib, 5-6 mm uzunlikda sinishi 
q o ‘shiladi. Ayrim hollarda yalligianish kuchayib, Kerion Celsi ga mos 
belgilar k o ‘rinib qoladi. M ikrosporiya tez tarqaluvchan kasallik b o iib , 
a y n iq s a , b o la la r o ra s id a e p id e m iy a h o la ti k o ‘p u c h ra b tu ra d i. 
Trixofitiyalardan yana bir farqi shundaki, lyuministsent lampasi ostida 
bem orning sochini k o ‘rsak, yashil n u rla n ish b o i a d i (trix o fitiy ad a
nurlanish k o ‘rinmaydi).
Differensial tashxisi:
- Trichophiton su p e rfic ia l;
- Psoriasis vulgaris;
- Ritiariasis rosea Gibert.