V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil


topiladi. Kandidozli paronixi


bet147/267
Sana09.03.2023
Hajmi
#917437
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   267
Bog'liq
Teri va Tanosil Kasalliklari (Adham Vaisov) - T., 2009 y.

 
topiladi.
Kandidozli paronixi
 
hamda 
onixi
 
teri va shilliq pardalar jarohati bilan 
birga kechadi. Paronixi - tirnoq halqasi shishi, infiltratsiyasi giperemiya 
h o lid a k echadi. B un d a tirn o q a tro fi h a lq a si g o 'y o tirn o q u stig a
surilgandek bo'lib ko'rinadi. Z am burug'lar tirnoq atrofi halqasining yon 
to m o n larid an kirib b o rad i va shu sab ab tirn o q n in g m ustaqil qismi 
ja r o h a tla n m a y d i. 
T irn o q yon y u z a la ri 
va 
tirn o q y u z a la ri 
deform atsiyalanadi, har xil qalinlikka ega bo'ladi. Jarayonning o 'tk ir 
davrida og'riq va qichishish kuzatiladi.
Kandidozli vulvovaginit. balanat, balanopostit
 
yakka holda yoki 
kandidozning boshqa turlari bilan birga rivojlanadi. Qizlarda vulvit va 
vulvovaginit, uretritlar bilan uchraydi. O 'g'il bolalarda bu xil jaro h at 
juda kam uchraydi, chunki ularda fiziologik fimoz holati boMib, olat 
boshchasi olat yopqichi bilan yopilib turadi.
146


K andidozli vulvit va vulvovaginit rivojlanishida diffuz shishgan 
giperemiya o ‘chog‘i paydo bo‘lib, yuzasida mayda-mayda oqish pardalar 
uchraydi. Parda oson ko'chadi, ostidan seroz, seroz-yiringli ajratm ali 
eroziya yuzasi ochiladi. K asallik qichishish va og‘riq bilan kechadi, 
ayniqsa, siyish paytida kuchayadi.
S u r u n k a li ta r q o q ( g r a n u le m a to z k a n d id o z ) k a n d id o z
su ru n k a li 
kasalliklar tug'm a immun tanqisligi oqibatida, og'ir endokrin o'zgarishlar 
tufayli kelib chiqadi. Z am b u ru g 4 infeksiyasining surunkali kechishga 
o 'tis h i a n tib io tik la r b ila n d a v o la s h , uzoq v a q t, k a tta m iq d o rd a
kortikosteroid gorm onlar, immunosupressorlar qabul qilishga olib keladi.
Yuz, boshning soch qismi, tana, q o 4l va oyoqlarda dum aloq, n o to 'g 'ri 
shaklli, giperemiyalangan va infiltrlangan, kepaklanuvchi dog‘lar yuzaga 
kelib, ular asta-sekin granulyatsiyalangan kepaklarga aylanadi. O g‘iz 
b u rchaklarida so'galsim on hosilalar vujudga kelib, ular yuzasi qalin 
yiringli seroz qaloqlari bilan qaloqlanadi. Boshning soch qismida, tana, 
qo'l-oyoqlarda g'adir-budir, tugunli, tarqaluvchi hosilalar o ‘sib, yiringli 
a jratm alar ajratadi, ajratm alar qurib, q atqalo qlar hosil qiladi. Bu xil 
c h uq ur kand ido z k o 'rin ish la ri stafilok o kk infeksiyasi q o 'sh ilg a n id a
kuzatiladi.
Surunkali tarq o q , granulem atcz kandidoz o g 4ir kechib, anem iya, 
a ste n iz a tsiy a , su b fe b rilite t, uzun n ay sim on su y a k la r o s te o p o ro z i, 
qaytalanuvchi bronxit, pnevmoniya, dispeptik holatlar uchraydi. Jarohat 
tu g agach , terida chan d iq q o lad i, bo sh n ing soch qism ida esa kallik 
kuzatiladi.
Davosi. K andidozning hamm a turlarida keltirib chiquvchi omillarni 
b artaraf etish zarur. Buning uchun a w a lo , patogenetik davo tayin etib, 
sanitar-gigiyenik m uolajalar o'tkaziladi, etiotrop davo qo'llaniladi.
Bugungi kunda kandidozni davolashda yuqori samarali natijani sistem 
antim ikotiklar: diflyukan, orungal, nizoral preparatlari berm oqda.
Y assi teri, b u rm alar ja ro h a tla n g a n d a , um umiy davo kandidozga 
qo'llaniladigan dorilar tayinlashdan boshlanadi. Amfoglyukamin kuniga 
2 m arotaba, ovqatdan so'ng 200000-500000 UB, 10-14 kun m obaynida. 
B olalarga - yoshga e’tiboran: 2 yoshgacha - 25000 UB, 2 yoshdan 6 
yoshgacha - 100000 UB, 6 yoshdan 8 yoshgacha - 150000 UB, 9 yoshdan 
14 yoshgacha - 200000 UB, kuniga 2 m arta tayinlanadi. N istatin yoki 
levorin ichish zarur. 2 yoshgacha b o 'lg an bolalarga 1 mg 1 kg vazni 
hisobida, 3-4 bo'lib ichiladi. 2 yoshdan 6 yoshgacha 6-8 mg/kg, 6 yoshdan 
keyin 8-10 mg/kg tana og'irligiga nisbatan kun ga 3-4 m arta, 7-10 kun 
m obaynida; nizoral ham bemor vaznini inobatga olib, 2 yoshgacha 15- 
20 kg vazngacha 25-30 mg, sutkada bir m arta; 6 yoshgacha 20-30 kg 
vaznigacha - 30 mg, sutkada 1 m arta buyuriladi, vitam inlardan B guruhi,
147


im m u n o stim u ly ato r va im m u n o k o rre k to rla r tayin e tila d i. M ah alliy 
q o ila n ilu v c h i dorilardan o 'tk ir yallig'lanish bilan kechib, nam lanish 
kuzatilsa, 1 % li tanin, 0,25 - 0,5 % kum ush n itrati e ritm a la ri bilan 
nam lanadi, anilin buyoqlarining 1-2 % atrofidagi eritmalari q o'llaniladi.
Og'iz shilliq pardalari jarohatlangan bo'lsa, kattalarga 10 % tetraborat 
natriyning glitserindagi eritmasi, 1-2 % anilin bo'yoqlari surtiladi.
Sistem antim ikotiklar diflyukan, mikosist, oronazol k a tta davolash 
effektini beradi.
XEYLITLAR
Xeylitlar labning diffuz jarohatlanishi bilan, xushfe’l kechuvchi guruh 
kasalliklaridan hisoblanadi. Xeylitlar ikki guruh bo'lib, xususiy xeylitlar 
va sim ptom atik xeylitlar bir-biridan faqlanadi.
X u su siy x e y litla r
quyidagilar: eksfoliativ xeylit (quruq va ekssudativ 
xili), glandulyar xeylit (birlamchi va ikkilamchi), meteorologik va aktinik 
xeylitlar.
S im p to m a tik xeylitla rg a :
atopik xeylit, ekzematoz xeylit (lab ekzemasi), 
kontaktli xeylit (oddiy va allergik) va makroxeylit kiradi.
Eksfoliativ xeylit faqat lab qizil hoshiyasining surunkali kasalligi bo'lib, 
ikki turga bo'linadi: quruq va ekssudativ. Bu ikki tur bir-biriga aylanishi 
mumkin.
Eksfoliativ xeylit, asosan, ayollarda, 20-40 yoshlarda uchraydi.
K linikasi. E k sfo lia tiv x ey litn in g o 'z ig a xos belgisi j a r o h a tn in g
joylashishidir. Jarayon faqat lab qizil hoshiyasida, ikkala labda yoki faqat 
bir labda joylashadi. Jarayon og'iz shilliq pardasining lab qizil hoshiyasiga 
o ‘tish chegarasida, qizil hoshiyaningo'rtasigacha lentasim onchiziq bo'lib. 
labning u burchagidan bu burchagigacha (Kleyn qismi) kuzatiladi. Lab 
qizil h o s h iy a s in in g ik k in ch i y a rm i, lab terisi va la b b u r c h a k la r i 
jarohatlanm aydi.
E ksfoliativ xeylitning ekssudativ tu rid a Kleyn qism ida s a rg 'ish - 
q o vng'ir, sarg'ish-jigarrang qaloqlar hosil bo'ladi, ayrim hollarda qaloqlar 
katta-katta (o'choqlarni qoplaydi) o'lcham larga yetadi va jaro h a t yuzasini 
qoplaydi. Ayrim hollarda qaloqlar katta-katta plastinka shaklida lab terisi 
y u zasid an o silib tu ra d i va lab qizil h o sh iy a sin in g b u tu n y u zasin i 
qo plaganday k o 'rin ish d a b o 'lad i. Am m o lab qizil hoshiyasining lab 
terisiga o'tuvchi qismi va lab burchaklari jarohatlanm aydi.
Qaloqlar ko'chirilsa, to ‘q qizil, silliq yuzali lab ko'rinadi. Eksfoliativ 
xeylitga xos belgi shu k i, lab qizil h o sh iy a sid a eroziya o 'c h o q la r i 
kuzatilm aydi, K leyn qism idagi lab shilliq pardasi biroz qizargan va
148


shishgan b o ‘ladi, qaloqlar doim hosil bo'laverib, 3-6 kunda qalinlashadi. 
Qaloqlar ko ‘chirilgach 1-2 kundan so‘ng Kleyn qismida oqish kleysimon 
ekssudat hosil boMadi, u qurib qaloqqa aylanadi. Bu xil xeylit bilan 
og'rigan bemorlarni lab achishishi va og‘rishi bezovta etadi, asosan, lablar 
bir-biriga tekkanida bu hissiyot kuchayadi, shuning uchun gapirish, 
ovqatlanish og‘riqli bo'lib, bemorlar og'zi yarim ochiq holatda bo'ladi.
E k sfo lia tiv quruq x e y litd a
jarohatlangan yuzada q o 'n g 'ir yoki jigarrang 
q a lo q la r hosil b o 'la d i, q a lo q la r m arkazi lab qizil hoshiyasiga zich 
y opishgan b o 'lad i. Q aloqlar hosil b o 'lg ac h , 5-7 kundan s o 'n g oson 
ko'chadi, lab qizil hoshiyasi to ‘q qizil tusda ekanligi kuzatiladi, qaloq 
ostida eroziya b o im a y d i. K leyn qism idagi lab shilliq p ard asi biroz 
giperemiyali bo'ladi. Bemorlarni lab quruqligi, biroz achishishi bezovta 
q ila d i. A y rim k is h ila rd a lab q izil h o s h iy a sin in g b u tu n yuzasi 
jarohatlanm ay, uning o'rtasidagi uchdan bir qismi zararlanadi: ular qizil 
hoshiyaga juda zich jipslashgan bo'ladi. K o ‘pincha yuqori lab markaziy 
q ism ig in a ja r o h a tla n ib (en g il tu ri), q o lg a n qism i va p a s tk i lab
zararlanm aydi.
Eksfoliativ xeylit bexosdan paydo bo'lib, uzoq davom etadi, kechishi 
bir xil. O 'z-o'zidan tuzalib ketishi ham mumkin. Eksfoliativ xeylit hech 
qachon yom on jarohatga aylanmaydi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish