Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
362 
O‘qituvchining maxsus kompetensiyasi kasbiy faoliyatga yetarlicha yuqori darajaga 
ega bo‘lish, o‘zining kasbiy rivojlanishini loyihalashtirish qobiliyatidir.
Bundan ayon bo‘ladiki, ta’lim tizimida faoliyat ko‘rsatayotgan har bir o‘qituvchi 
kompetentli yondashuv asosidagi ta’lim tizimida o‘zining butun bilim va tajribasini ta’lim-
tarbiya tizimini takomillashtirishga yo‘naltirishi bugungi kunning dolzarb masalasidir. 
Bugungi kunda o‘quvchilarning zamonaviy mehnat bozoriga tayyorgarligi nafaqat 
egallangan bilim, ko‘nikma va malakalarga, balki ana shu egallangan bilimlarini hayotdagi 
faoliyatlarida qo‘llay bilishlari bilan belgilanadi. Bunda o‘quvchilarni maktab kursidan 
iqtisodiyotning turli sohalariga tayyorlab borish uchun ularda tayanch va fanga oid 
kompetensiyalarni shakllantirish lozim. Albatta, buni ta’limda kompetentli yondashuv 
asosida amalga oshiriladi. 
Kompetentli yondashuv asosidagi ta’lim o‘quvchilarda mustaqil, faol fuqarolik 
pozitsiyasiga ega bo‘lish, tashabbuskorlik, mediaresurslar va axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan o‘z faoliyatida oqilona foydalana olish, ongli ravishda kasb-hunar 
tanlash, sog‘lom raqobat hamda ko‘nikmalarni shakllantiradi. 
Bundan ko‘rinadiki, kompetentli yondashuv o‘quvchilarning ijtimoiy, kommunikativ, 
axborot, kasbiy va boshqa sifatlarini shakllantirishga yo‘naltirilgan bo‘lib, zamonaviy 
ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarni o‘zida deyarli to‘liq amalga oshirish imkonini beradi. Bu 
yondashuv o‘quvchilar shaxsini to‘liq tarbiyalash va muhim amaliy vazifalarni hal qilish 
imkoniyatini shakllantirish singari kompetensiyalar tizimiga asoslangan [3]. 
Demak kompetentli yondashuv o‘quvchidan bilim va malakalarni alohida-alohida 
emas, balki yaxlitlikda egallashni talab qilar ekan. 
Xulosa o‘rnida aytadigan bo‘lsak, kompetentli yondashuvni umumiy o‘rta ta’lim 
tizimiga tatbiq etish: 
- bilim, ko‘nikma va malaka hamda amaliy faoliyat usullarini shaxsiy tajribaga 
aylantirish imkoniyatini beradi; 
- ular o‘rtasidagi integratsiyani ta’minlashga xizmat qiladi; 
- o‘quvchining o‘zini-o‘zi rivojlantirishi, mustaqilligi, ijodiy faolligini oshirishni 
kafolatlaydi; 
- yaxlit majmuaviy kompetensiyalarni egallashni shart qilib qo‘yadi.
Kompetentli yondashuv asosidagi ta’limda o‘qituvchilardan o‘quvchilarni o‘qitishda 
o‘qitish metodlarini tanlash va amaliyotda qo‘llash ta’lim jarayonida qo‘yiladigan talablarga 
muvofiq keladigan kompetensiya va funksiyalarni takomillashtirishni talab etadi.