Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

ПСИХОЛОГИК МОҲИЯТИ ВА СОҒЛОМ РУҲИЯТНИ 
ШАКЛЛАНТИРУВЧИ ИЖТИМОИЙ ОМИЛЛАР 
Рўзиқулова А.Т. – НавДПИ “Психология” кафедраси катта ўқитувчиси 
 
Аннотация: Ушбу мақолада эътиқодлилик ва уларни шакллантирувчи омиллар, 
шахснинг англанган ҳаётий муҳим қадриятлари, Ҳаёт ва унинг қадриятлари, 
никоҳ ва оила муносабатлари, қадриятлар ва ижтимоий нормаларга тегишли 
билим соҳаларини очиб берилган. 
Калит сўзлар: эътиқод, ҳаёт, хулқ-атвор, оила, ижтимоий нормаларга, шахс. 
Аннотация: В этой статье описываются области знаний, связанные с 
убеждениями и факторами, которые их формируют, воспринимаемые жизненно 
важные ценности человека, жизнь и ее ценности, брак и семейные отношения, 
ценности и социальные нормы. 
Ключевые слова: вера, жизнь, поведение, семья, социальные нормы, личность. 
Abstract: This article describes the areas of knowledge related to beliefs and the factors 
that shape them, the perceived vital values of the individual, Life and its values, 
marriage and family relationships, values and social norms. 

---

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
105 
Keywords: belief, life, behavior, family, social norms, personality. 
Шахснинг эътиқоди, эътиқодлилик ва уларни шакллантирувчи омилларга 
ишонч муаммоси ижтимоий психологиядаги муҳим масалалардан биридир. 
Адабиётларда эътиқод
одатда шахснинг англанган ҳаётий муҳим қадриятларига 
мос келадиган эҳтиёжидир, 
деб таърифланади Эътиқод шаклида ифодаланадиган 
ижтимоий эҳтиёжлар одатда табиат ва жамиятни маълум маъно-моҳиятини акс 
эттиради. Шу тарзда қарашлар маълум бир тизимга бир-лашгач, бу мажмуа 
шахснинг дунёқарашини ташкил этади. Шахсда барқарор эътиқоднинг 
мавжудлиги унинг ижтимоий фаоллигини билдириб, билимлар, эътиқод ва 
амалдаги хатти-ҳаракатлар уйғунлигини ифодалайди.
Умуман, шахс йўналишлари доирасида қаралганда, эътиқоднинг объект-лари 
хилма-хил бўлиши мумкин. Масалан, Оллоҳга эътиқод, Ватанга эътиқод, касб-
ҳунарга нисбатан эътиқод, инсонларга эътиқод, оилага эътиқод ва шу кабилар. Биз 
ўзимизнинг тадқиқотимизда шахс эътиқодининг фақат бир жабҳасини, яъни, 
оилага тегишли бўлган барча муҳим қадриятларга нисбатан эътиқодни танлаб, уни 
ташкил этувчи билимлар, тушунча ва тасаввурлар аслида қандай ижтимоий шарт-
шароитлар таъсирида шаклланиши мумкин-лигига эътиборни қаратдик. Яъни, 
бизнинг илмий нуқтаи назардан танлаган объектимиз – оила бўлиб, унинг 
предмети сифатида оилаларда эски азалий қадриятлар, қадимдан ўзини оқлаб 
келаётган, илғор миллий анъаналаримизга асос қилиб олиниши мумкин бўлган 
тушунча ва тасаввурлардирки, уларни шакллантирувчи ижтимоий психологик 
муҳит сифатида оилавий ўзаро муноса-батлар жараёни танлаб олинди. Зеро, 
бизнинг фикримизча, ҳар қандай эъти-қоднинг инсон қалбидан ўрин олиши ва 
ижтимоий хулқида намоён бўлишига туртки бўладиган объектлар ижтимоий 
бўлиб, уларнинг моҳияти ва аҳамияти шахс томонидан шахслараро 
муносабатларда англанади. Эътиқод объектлари орқали шаклланган шахс 
фазилатлари психологияда эътиқодлилик деб юритилади.
Демак, эътиқод тушунчаси